2024 là một năm nhiều biến động của thị trường Crypto, từ sự bùng nổ của các hệ sinh thái mới, các bước tiến trong công nghệ blockchain, cho đến sự thay đổi trong quy định pháp lý toàn cầu. Những chuyển biến này không chỉ định hình lại cấu trúc thị trường mà còn đặt nền móng cho sự phát triển trong năm 2025.

Mới đây, Messari đã đăng tải bản báo cáo về những điểm nhấn quan trọng của thị trường Crypto trong năm 2024 và đưa ra dự phóng cho năm 2025. Anh em hãy cùng TradeCoinVN khám phá chi tiết hơn thông qua bài viết sau nhé!

Những điểm nhấn của thị trường Crypto năm 2024

Nhiều khó khăn bủa vây

Mặc dù các thị trường tài chính truyền thống có xu hướng tăng trưởng trong năm 2024, nhưng đây lại là năm chứng kiến thị trường Crypto phải đối mặt với nhiều thách thức.

Sau khi Bitcoin thiết lập mức giá ATH (73K$) vào tháng 3, thị trường Crypto không chỉ chịu áp lực từ những yếu tố vĩ mô như căng thẳng địa chính trị, chính sách tiền tệ thắt chặt, mà còn gặp phải các trở ngại riêng như:

• Áp lực bán BTC từ chính phủ Đức
• Các vụ kiện và điều tra của SEC nhắm vào nhiều dự án/công ty lớn như Uniswap, Kraken, Coinbase, Metamask, Robinhood,...
• Cuộc điều tra của DOJ (Bộ Tư pháp Mỹ) liên quan đến Tether
• Sự kiện sàn Mt. Gox thanh toán nợ cho khách hàng

Mặc dù vậy, kết quả cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vào cuối năm đã phần nào hâm nóng lại thị trường với việc Bitcoin tiếp tục cán mốc ATH mới ở 109K$, nhiều altcoin hồi phục mạnh từ đáy.

Viễn cảnh năm 2025 với kỳ vọng về một môi trường pháp lý trung lập hoặc thân thiện có thể giúp Crypto khởi sắc hơn nữa, tạo cơ hội cho các nhà đầu tư và tổ chức lớn tham gia sâu hơn vào thị trường.

Bước tiến lớn về mặt quy định pháp lý

Năm 2024 đánh dấu một bước tiến lớn trong chính sách pháp lý về Crypto, tạo nền tảng cho những thay đổi mang tính cách mạng trong năm 2025.

SEC đang thất thế trong cuộc chiến với Crypto: 2024 là năm mà SEC tiếp tục nhắm vào nhiều công ty Crypto lớn như Coinbase, Binance và các giao thức DeFi như Uniswap. Hành động này đã bị chỉ trích mạnh mẽ vì bị cho là cản trở sự đổi mới, khiến cho các doanh nghiệp Crypto phải dời ra nước ngoài. Việc thất bại trong các vụ kiện với Ripple, Tether hay Debt Box đã cho thấy sự bế tắc của SEC.

Sự ủng hộ của các nhà lập pháp ở Quốc Hội Mỹ: Dự luật FIT-21 về cấu trúc thị trường Crypto và Đạo luật Clarity for Payment Stablecoins nhận được sự ủng hộ lớn từ cả 2 đảng tại Hạ viện.

Chiến thắng của Trump là chiến thắng của Crypto: Chiến thắng của cựu tổng thống Mỹ Donald Trump mở ra một tương lai tươi sáng về khung pháp lý hỗ trợ, giúp giảm thiểu rủi ro đối với các tài sản kỹ thuật số.

Cụ thể, ông Trump đã từng đưa ra các cam kết như:

• Xây dựng bộ quy tắc rõ ràng cho thị trường Crypto
• Bảo vệ quyền tự lưu ký tài sản kỹ thuật số
• Đưa Mỹ trở thành “thủ phủ Crypto” của thế giới

Rất có thể, 2025 sẽ là năm quyết định cho một cuộc cải cách Crypto đầy tham vọng.

Nếu các chính sách ủng hộ Crypto được ban hành, chúng sẽ cần phải diễn ra trong năm đầu tiên của nhiệm kỳ tổng thống Trump. Bởi vì đến giữa nhiệm kỳ năm 2026, Quốc hội có thể chuyển lại quyền kiểm soát cho đảng Dân chủ, đồng thời vị thế chính trị của Trump có thể suy yếu khi gần hết nhiệm kỳ.

“Cuộc đổ bộ” của các nhà đầu tư tổ chức

Các nhà đầu tư tổ chức đang tiến sâu vào thị trường Crypto, điều này được chứng minh qua những yếu tố sau:

• Việc phê duyệt các quỹ ETF cho Bitcoin và Ethereum đã biến Crypto thành một loại tài sản hợp pháp.
• IBIT ETF (quỹ Bitcoin ETF Spot của BlackRock) đạt 3 tỷ USD AUM (lượng tài sản mà quỹ đang quản lý) trong 30 ngày đầu và 40 tỷ USD AUM trong 200 ngày đầu, xác lập kỷ lục mới trong lịch sử ra mắt ETF.
• Các hợp đồng quyền chọn (options) Bitcoin được ra mắt đã mở đường cho các nhà đầu tư tổ chức và thu hút thêm dòng vốn.
• RWA, đặc biệt là trái phiếu kho bạc Hoa Kỳ được token hóa, đã trở thành trend lớn với sự tham gia của những cái tên hàng đầu như BlackRock, Franklin Templeton, Ondo Finance, MakerDAO,...
• Paypal phát hành PYUSD trên Solana, đạt thành công lớn nhờ tích hợp vào DeFi.
• Agora ra mắt stablecoin AUSD, được quản lý bởi Van Eck và State Street.
• Visa thử nghiệm di chuyển USDC trên Solana và Ethereum, hợp tác với Coinbase để nạp/rút tiền trực tiếp.
• JPMorgan mở rộng công cụ Kinexys cho thanh toán xuyên biên giới.
• Goldman Sachs phát triển nền tảng tài sản số thành một công ty độc lập.
• Robinhood và Revolut mở rộng dịch vụ giao dịch Crypto tại châu Âu.
• Stripe thâu tóm công ty stablecoin Bridge với giá 1.1 tỷ USD, thương vụ lớn nhất trong lĩnh vực Crypto.

Sự trỗi dậy của Solana

Năm 2024 đánh dấu sự trỗi dậy mạnh mẽ của Solana với việc SOL tăng trưởng 120% giá trị và tỷ lệ vốn hóa thị trường so với Ethereum tăng từ 16% lên 25%.

Ban đầu, sự phát triển này chủ yếu đến từ hoạt động đầu cơ của giới đầu tư. Nhưng đến cuối năm, Solana đã dần chứng minh được giá trị nội tại mạnh mẽ, củng cố tiềm năng của toàn bộ hệ sinh thái.

Những điểm nhấn đáng chú ý của Solana trong năm 2024 bao gồm:

• Token Extensions, tiêu chuẩn SPL mới được nhóm phát triển Solana giới thiệu vào đầu năm 2024, cung cấp sự linh hoạt cao hơn cho nhà phát triển. Tiêu chuẩn này đã thu hút các tổ chức lớn như Paypal sử dụng để triển khai stablecoin PYUSD với tính năng bảo mật nâng cao.
• Solana đạt hơn 500 triệu USD doanh thu từ phí giao dịch trên tất cả các ứng dụng on-chain, chiếm hơn 50% tổng phí toàn thị trường, vượt qua cả Ethereum. Trong đó, phần lớn đến từ các giao dịch trên DEX nhờ sự bùng nổ của memecoin, phần còn lại đến từ hoạt động staking.
• Năm 2024 cũng chứng kiến sự phổ biến của các dự án AI và DePIN trên mạng Solana.

Nhìn chung, Solana đang "tái sinh từ đống tro tàn" sau khi chịu ảnh hưởng nặng nề từ “cú sốc FTX” vào năm 2022. Tuy nhiên, hệ sinh thái Solana vẫn chưa đa dạng bằng Ethereum, các mảng ghép cốt lõi như lending, yield farming  vẫn chưa phát triển mạnh.

Nếu như trong năm 2024, Solana đơn thuần chỉ được xem như là một loại tài sản gây ấn tượng, thì 2025 có thể là năm đánh dấu cho việc Solana trở thành một hệ sinh thái toàn diện.

"Memecoin season"

Memecoin thực sự đã chiếm lĩnh thị trường Crypto trong năm 2024, trở thành tâm điểm chú ý nhờ khả năng tạo ra một “thế hệ giàu có nhanh chóng”.

Mặc dù chỉ chiếm dưới 3% vốn hóa thị trường của 300 đồng Crypto top đầu (không tính stablecoin), nhưng memecoin đóng góp đến 7% volume giao dịch. Một số động lực chính đã thúc đẩy memecoin trong năm 2024 có thể kể đến như:

• Xu hướng văn hóa và chính trị: Các đợt bùng nổ của memecoin gắn liền với trào lưu chính trị như bầu cử Tổng Thống Mỹ 2024 (Pnut), TikTok memes (Moodeng, Chill Guy), và gần đây là AI Agents (Truth Terminal’s GOAT).
• Vốn nhàn rỗi và cơ hội đầu tư: Khi thị trường Crypto tăng trưởng, nhiều nhà giao dịch có vốn dư thừa nhưng thiếu các cơ hội đầu tư hấp dẫn. Lúc này, memecoin trở thành một lựa chọn có thể mang lại lợi nhuận cao (đi kèm rủi ro lớn).
• Mạng blockchain mạnh mẽ: Solana và Base với chi phí giao dịch thấp và thông lượng cao đã trở thành môi trường lý tưởng để memecoin bùng nổ.
• Công cụ dễ sử dụng: Các ứng dụng như Pump.fun và Moonshot giúp đơn giản hóa việc giao dịch memecoin, hỗ trợ thanh toán qua ApplePay, PayPal, hoặc USDC, thu hút nhiều retail mới.

Trong năm 2025, nhiều khả năng memecoin sẽ tiếp tục phát triển, chủ yếu được hỗ trợ bởi những động lực vừa nêu ở trên, cụ thể:

• Ngoài Solana và Base thì Injective, Sui, Sei và TON với khả năng mở rộng cao sẽ là những nền tảng hạ tầng vững chắc dành cho memecoin.
• Các nền tảng tương tự như Moonshot và Pump.fun sẽ được ra mắt, giúp loại bỏ rào cản tham gia, thu hút thêm retail tham gia vào thị trường.
• Memecoin tiếp tục là nơi giúp người dùng kiếm lời nhanh, mang tính chất tương tự như cờ bạc.
• Với sự kết hợp giữa lợi nhuận và văn hóa cộng đồng, memecoin vẫn giữ được sức hút lớn, nhất là trong các thị trường biến động như Crypto.

Hoạt động gọi vốn: Điểm nhấn từ các dự án AI & DePIN

Mặc dù tổng số vốn huy động được của các startup và giao thức Blockchain giảm khoảng 20% so với cùng kỳ năm trước, số lượng deal lại tăng lên. Điều này cho thấy các nhà đầu tư vẫn rất quan tâm đến lĩnh vực Blockchain và Crypto.

Các nền tảng hạ tầng và Layer-1 (L1) vẫn thu hút lượng vốn lớn, mặc dù giá trị sau khi listing của các dự án này không phải lúc nào cũng khả quan. Đáng chú ý nhất là Monad Labs, dự án này đã huy động được 225 triệu USD vào tháng 4.

AI và DePIN là những lĩnh vực gây ấn tượng nhất, với số deal tăng 138% (AI) và 197% (DePIN), tổng vốn huy động được tăng lần lượt 100% và 300% so với năm trước.

Các deal đáng chú ý nhất bao gồm:

• Sentient (mảng AI): 85 triệu USD.
• Story Protocol (mảng AI): 80 triệu USD
• Glow (mảng DePIN): 30 triệu USD.
• Space and Time (mảng DePIN): 20 triệu USD
• Berachain (mảng L1): 100 triệu USD
• EigenLabs (mảng Restaking): 100 triệu USD
• Farcaster (mảng Web3 Social): 150 triệu USD

Một số lĩnh vực khác:

• Decentralized Science (DeSci): Được đại diện bởi BIO Protocol và AMINOChain, bắt đầu thu hút vốn đầu tư trong giai đoạn cuối năm 2024.
• Gaming: Được các VCs ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương tăng cường đầu tư, đặc biệt trên blockchain TON.
• NFT và Metaverse: Mất dần sức hút so với giai đoạn bùng nổ 2021-2022.

Về dự phóng cho năm 2025, AI và DePIN sẽ tiếp tục dẫn đầu các vòng gọi vốn trong năm 2025, nhờ sự kết hợp giữa cải tiến công nghệ và ứng dụng thực tiễn.

Crypto đang thu hút một lượng lớn user mới

Theo báo cáo của a16z đến tháng 9/2024, có 220 triệu địa chỉ ví Crypto hoạt động hàng tháng, mức cao kỷ lục từ trước đến nay.

Dù con số thực tế có thể chỉ rơi vào khoảng 30-60 triệu, năm 2024 vẫn ghi nhận sự bùng nổ về lượng người dùng mới trên các ứng dụng, giao thức và hệ sinh thái blockchain. Điều này được thể hiện qua những khía cạnh sau:

• Ví Phantom (mạng Solana) lọt top 10 ứng dụng miễn phí trên App Store iOS được cài đặt nhiều nhất, vượt qua cả WhatsApp và Instagram. Điều này có được là nhờ sự bùng nổ của memecoin trên Solana trong năm 2024.
• Stablecoin, đặc biệt là USDT trên Tron, trở thành lựa chọn phổ biến nhất cho giao dịch P2P, kiều hối và thanh toán giữa các doanh nghiệp nhỏ tại Châu Phi, Mỹ Latinh, và Đông Âu.
• Các nền tảng như Yellow Card và Bitso hỗ trợ swap stablecoin dễ dàng, thúc đẩy sự phát triển của hệ thống DeFi.
• Nền tảng thị trường dự đoán Polymarket thu hút 1 triệu tài khoản mới. Volume giao dịch trong giai đoạn diễn ra bầu cử tổng thống Mỹ  năm 2024 cao gấp 300 lần so với năm 2020.
• L2 Base và sàn DEX Hyperliquid đóng vai trò quan trọng trong việc đẩy nhanh quá trình dịch chuyển người dùng từ CEX sang DEX. Số lượng các địa chỉ ví duy nhất trên Base đã gia tăng theo cấp số nhân, trong khi Hyperliquid tăng trưởng nhanh chóng về volume giao dịch.
• TON Blockchain đã tạo hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ với các tựa game tap-to-earn như Notcoin và Hamster Kombat, thu hút hàng trăm triệu người chơi toàn cầu. Notcoin có 40 triệu người dùng và hơn 2.5 triệu holder, trong khi Hamster Kombat đạt 200 triệu người chơi và 35 triệu subscribers trên YouTube.

Dự kiến trong năm 2025, Crypto sẽ tiếp tục thu hút người dùng mới một cách ổn định và bền vững, không chỉ dựa vào sự đầu cơ mà thông qua các ứng dụng thực tiễn và đa dạng.

Các ứng dụng tương tự như Phantom và Telegram, cùng các nền tảng như Polymarket sẽ ngày càng được khai thác hiệu quả, tạo động lực để người dùng gắn bó lâu dài.

Sự đột phá của DePIN

Năm 2024 chứng kiến sự bứt phá mạnh mẽ của DePIN khi giá trị vốn hóa thị trường tăng 132% lên hơn 40 tỷ USD.

DePIN đã tận dụng lợi thế của hạ tầng phi tập trung trong việc tối ưu hóa chi phí, tăng tính minh bạch và hiệu quả để thâm nhập vào các ngành lớn như viễn thông, năng lượng và logistic.

Những dự án thành công nhất phải kể đến:

• Helium Mobile với 120k thuê bao hoạt động hàng tháng
• Glow đã triển khai 70 trang trại năng lượng mặt trời toàn cầu
• GEODNET đã trở thành mạng lưới RTK (công nghệ định vị vệ tinh) lớn nhất thế giới

Trong năm 2025, DePIN dự kiến sẽ đạt doanh thu trên 150 triệu USD, với hai phân khúc nổi bật là năng lượng (DeGEN) và mạng không dây (DeWi). 

Trong đó, Helium được dự đoán sẽ trở thành mạng lưới DePIN lớn nhất nhờ sự tăng trưởng mạnh của Helium Mobile và các cải tiến mới cho mô hình tokenomics.

Đồng thời, các blockchain mới như Base sẽ cạnh tranh với Solana để trở thành nền tảng chính cho các dự án DePIN. Với tốc độ, khả năng mở rộng, UX vượt trội và được Coinbase chống lưng, Base hoàn toàn có khả năng làm được điều này.

Những hệ sinh thái và narrative nổi bật

Bitcoin

2024 là một năm đột phá của Bitcoin và hệ sinh thái của nó với hàng loạt cột mốc quan trọng:

• Bitcoin đạt đỉnh lịch sử trên 100K$ vào tháng 12, gần 1 năm sau khi các quỹ Bitcoin ETF spot được phê duyệt (tháng 1/2024). Các quỹ ETF, dẫn đầu bởi Blackrock và Grayscale, hiện nắm giữ hơn 1,1 triệu BTC, phản ánh nhu cầu lớn từ các tổ chức.
• MicroStrategy tiếp tục mua vào mạnh mẽ, nâng tổng sở hữu lên 420,000 BTC, cùng sự tham gia của các công ty như Marathon Digital và Riot Platforms. Các công ty này đã thúc đẩy xu hướng tích trữ Bitcoin trong dài hạn.
• Sự kiện Bitcoin Halving diễn ra vào tháng 4/2024, giảm lượng Bitcoin mới trên mỗi block xuống còn 3.125 BTC, làm giảm áp lực bán từ các thợ đào.
• Bitcoin cũng trở thành tâm điểm chính trị trong cuộc bầu cử Tổng Thống Mỹ 2024 với cam kết hỗ trợ mạnh mẽ từ chính quyền Trump mới đắc cử.
• Ordinals tiếp tục duy trì sức hút mặc dù tổng số lượt Inscribe (khắc) giảm so với năm 2023, những bộ sưu tập Ordinals như Bitcoin Puppets vẫn giữ giá trị cao.
• Runes - tiêu chuẩn token mới tương tự ERC-20 trên Ethereum ra đời làm đa dạng hóa tài sản trên Bitcoin. Các memecoin trên Runes như PUPS•WORLD•PEACE, DOG•GO•TO•THE•MOON, đã thu hút sự chú ý với mức định giá cao.
• Babylon - giao thức staking Bitcoin đầu tiên, cho phép người dùng kiếm phần thưởng bằng cách stake BTC để bảo mật các mạng lưới PoS. Staking BTC hứa hẹn sẽ đem đến nguồn lợi nhuận mới đầy hấp dẫn cho Bitcoin hodler.
• Bitcoin L2 ra mắt với hơn 40 giải pháp Sidechain được thử nghiệm, dẫn đầu bởi CORE, Bitlayer, Rootstock, và Merlin Chain. Dù còn sớm để phát triển thành một hệ sinh thái toàn diện, các L2 này hứa hẹn làm tăng khả năng lập trình và mở rộng tiện ích cho mạng lưới Bitcoin.

Những dự phóng cho năm 2025:

• Các ETF tiếp tục là động lực chính thúc đẩy dòng vốn vào Bitcoin, mang lại sự ổn định hơn so với trước đây. Qua đó giúp Bitcoin tiến xa hơn trên hành trình trở thành một loại tài sản lưu trữ giá trị thực sự.
• Chính quyền Trump dự kiến sẽ thực hiện những cải cách pháp lý tích cực, giúp nâng cao vị thế của Bitcoin trên bản đồ hệ thống tài chính toàn cầu.
• Bitcoin có thể tiếp tục đà tăng trưởng để vượt qua các tài sản truyền thống như vàng. Điều này có được nhờ sự kết hợp giữa dòng vốn từ thị trường tài chính truyền thống, chính sách pháp lý thân thiện, và nhu cầu ngày càng tăng từ các công ty, tổ chức lớn.
• Memecoin, Ordinals và Runes trên Bitcoin có thể thu hút sự chú ý lớn sau khi các trend trên Ethereum và Solana hạ nhiệt trong năm 2025.
• Các Bitcoin L2 cần chứng minh được giá trị thực sự, đặc biệt khi phải cạnh tranh với các blockchain mạnh mẽ như Ethereum L2, hay Solana và Sui.
• Việc mở rộng giới hạn staking trên Babylon sẽ làm tăng thêm lượng BTC được stake, giúp bảo mật mạng tốt hơn và làm giảm cung lưu thông trên thị trường.

Ethereum

Ethereum đã gặp phải nhiều khó khăn trong năm 2024 khi giá trị và hiệu suất của ETH dưới mức kỳ vọng, đồng thời chịu sự cạnh tranh gay gắt từ Solana:

• Năm 2024 chứng kiến dấu hiệu lạm phát của ETH do hoạt động trên mạng lưới ở mức thấp.
• Ethereum ETF Spot được phê duyệt vào tháng 7/2024, đánh dấu cột mốc quan trọng. Tuy nhiên tính đến tháng 12/2024, dòng tiền ETF của Ethereum (33.6 tỷ USD) vẫn kém xa Bitcoin (590 tỷ USD).
• Số lượng token trên Solana hiện gấp 8 lần trên Ethereum nhờ sự bùng nổ của memecoin. Điều này khiến volume giao dịch trên DEX của Ethereum thường xuyên bị Solana vượt qua.
• Những narrative về Ethereum chưa đủ hấp dẫn: EigenLayer và restaking chưa khẳng định được sức hút, Friend.tech và SocialFi chưa đạt được kỳ vọng, mức độ quan tâm đến Farcaster và Lens giảm sút trầm trọng.
• Các rollups đã giúp Ethereum mở rộng năng lực xử lý lên khoảng 200 TPS so với khoảng 14 TPS của mainnet. Nổi bật nhất là sự tăng trưởng của Base, giải pháp L2 hàng đầu với sự hậu thuẫn của sàn giao dịch Coinbase.

Những dự phóng cho năm 2025:

• Một mega rollup hoặc mạng lưới các based-rollups liên kết chặt chẽ có thể giúp Ethereum củng cố vị thế để tiếp tục bỏ xa các đối thủ.
• Cơ chế tăng phí đốt (fee burn) thông qua các cải tiến và hiệu suất của L2 sẽ làm giảm nguồn cung ETH, trực tiếp thúc đẩy giá trị.
• Ethereum cần tạo điều kiện thuận lợi hơn để thu hút dự án mới, cải thiện trải nghiệm người dùng và tính thanh khoản để lấy lại thị phần từ các chain khác.
• Với mạng lưới phi tập trung, có vô số nhà phát triển và nhận được sự hỗ trợ từ các tổ chức lớn, Ethereum sẽ tận dụng được nguồn sức mạnh vốn có để cải thiện sản phẩm và chiếm lĩnh thị trường.

Solana

Năm 2024 đánh dấu sự bứt phá ngoạn mục của Solana, từ bờ vực thoái trào sau khi FTX sụp đổ, đến việc khẳng định mình trong "Big Three" cùng Bitcoin và Ethereum. Đây là năm Solana không chỉ ổn định mà còn có những bước tiến công nghệ nổi bật:

• Firedancer - bản thử nghiệm đầu tiên của validator client do Jump Trading phát triển đã triển khai mainnet. Đây là bước tiến quan trọng để mở rộng khả năng và tốc độ xử lý của Solana.
• Tiêu chuẩn SPL mới “Token Extensions” được ra mắt nhằm mang lại tính linh hoạt cao hơn cho các nhà phát triển. Paypal đã sử dụng tiêu chuẩn mới này cho PYUSD nhằm hỗ trợ chuyển tiền với độ bảo mật cao.
• ZK Compression - giải pháp do Helius Labs và Light Protocol phát triển đã giúp giảm mạnh chi phí lưu trữ trạng thái onchain.
• Các L2 gốc trên Solana, như Bullet của Zeta Market, bắt đầu được phát triển. Điều này mở ra hướng đi mới, tận dụng tốc độ xử lý nhanh và phí giao dịch rẻ của Solana để cải thiện hiệu quả cho smart contracts và rollups.
• Solana đã giảm đáng kể các vấn đề về lỗi và ngừng hoạt động. Ngoại trừ sự cố 5 tiếng vào tháng 2, mạng lưới đã đạt được sự ổn định, bất chấp việc phải xử lý khối lượng giao dịch lớn.
• Số lượng token mới trên Solana, chủ yếu là memecoin, đã tăng chóng mặt trong năm 2024. Điều này giúp cho volume giao dịch trên DEX của Solana thường xuyên vượt qua Ethereum.
• So với mức giá thấp nhất là 9$ trong năm 2023, SOL đã tăng 2800% lên mức ATH gần 260$ trong tháng 12/2024. Một hiệu suất “không tưởng” trong bối cảnh dự án đã gặp rất nhiều khó khăn.

Những dự phóng cho năm 2025:

• Khi Firedancer hoàn thiện, Solana sẽ giảm sự phụ thuộc vào một client duy nhất, cải thiện cả độ ổn định và khả năng phục hồi.
• Hiệu quả thực tế của Firedancer có thể cần thêm thời gian để chứng minh, do các client khác trong hệ sinh thái có thể chưa theo kịp tốc độ phát triển.
• Các dự án như Solforge và Sovereign Labs đang xây dựng công cụ hỗ trợ nhà phát triển để triển khai Network Extensions. Đây là tín hiệu cho thấy các Solana L2 có thể phát triển mạnh trong năm 2025.
• Các dApp sẽ bắt đầu xây dựng L2 riêng, tạo ra hệ sinh thái linh hoạt hơn, tận dụng triệt để các tính năng mạnh mẽ của Solana.

Các blockchain L1 khác và nền tảng cơ sở hạ tầng

Các L1 đa năng và có hiệu suất cao

Overview năm 2024:

• TON Network tăng trưởng mạnh nhờ tích hợp với Telegram, đạt đỉnh TVL 700 triệu USD khi các tựa game tap-to-earn (Notcoin với 40 triệu người dùng, Hamster Kombat với 200 triệu người dùng) bùng nổ. Tuy nhiên, sự tăng trưởng này chưa bền vững.
• Tron tiếp tục dẫn đầu trong mảng thanh toán với 60 tỷ USD stablecoin lưu hành và volume giao dịch vượt 500 tỷ USD (vào tháng 11).
• Như đã đề cập ở phần trên, 2024 là năm mà Ethereum gặp nhiều khó khăn, trong khi Solana vươn lên mạnh mẽ, mở đường cho các L1 mới khác như Sui và Aptos. Cả hai đều đạt TVL trên 1 tỷ USD nhờ công nghệ đổi mới, cơ chế đồng thuận được cải tiến (Mysteciti cho Sui, Raptr cho Aptos), đặc biệt là việc sử dụng ngôn ngữ lập trình Move tiên tiến.

Những dự phóng cho năm 2025:

• Monad và Sonic hứa hẹn tăng hơn nữa khả năng mở rộng của EVM, đạt tốc độ >10,000 TPS với thời gian hoàn tất giao dịch dưới 1 giây. Cả hai đều sở hữu nguồn vốn mạnh để thu hút nhà phát triển.
• Berachain, với cơ chế đồng thuận Proof of Liquidity, tạo động lực cho cả validator, ứng dụng, và người dùng. Đây là blockchain L1 rất đáng chú ý với hơn 270 dự án cam kết sẽ triển khai trên nền tảng này khi mainnet.

Các L2 thế hệ mới

Overview năm 2024:

• Các dApp lớn như Frax và Uniswap ra mắt L2 riêng (Fraxtal, Unichain) để tăng cường hiệu suất.
• Tương tự, các nền tảng như Zeta Markets trên Solana cũng bắt đầu xây dựng L2, tận dụng tính năng tùy chỉnh và hiệu suất cao của L1.

Những dự phóng cho năm 2025:

• Các giải pháp L2 tùy chỉnh tiếp tục phát triển, tập trung vào tối ưu hóa tokenomics và cơ sở hạ tầng.
• Các dự án L2 sẽ tập trung giải quyết những thách thức hiện tại như phân mảnh thanh khoản và đảm bảo tính phi tập trung.

Modular Blockchain: Dẫn đầu với Celestia

Overview năm 2024:

• Celestia đi tiên phong trong việc cung cấp giải pháp DA cho các Ethereum rollup. Dù tăng giá rất mạnh ở giai đoạn TGE nhưng TIA đã gặp khó khăn do nhu cầu thị trường hạn chế, đặc biệt là áp lực bán từ đợt unlock gần 1 tỷ USD token TIA cho các VCs và Team vào cuối năm 2024.
• Lazybridging được giới thiệu như một tiêu chuẩn mới, giúp kết nối các rollup và cải thiện khả năng tương tác giữa chúng.
• Sau khi Celestia ra mắt, mảng DA đã trở nên cạnh tranh hơn với sự xuất hiện tiếp tục của những DA layer mới như EigenDA, Avail, và NEAR DA.

Những dự phóng cho năm 2025:

• Celestia và các DA layer khác sẽ chuyển trọng tâm từ hỗ trợ rollups sang xây dựng hệ sinh thái độc lập, giúp loại bỏ hoàn toàn sự phân mảnh.
• Các dự án như Astria, Forma, Hashflow’s xOS sẽ mở rộng DeFi và các dApp khác trong hệ sinh thái Celestia, nhằm củng cố vị thế của nển tảng Modular L1 top đầu.

Avalanche, Cosmos, và Appchains

Overview năm 2024:

• Avalanche tiếp tục thành công với hệ sinh thái đa chuỗi, khi các appchains như DeFi Kingdoms và Dexalot vượt qua chính C-chain (mạng chính của Avalanche) về tổng phí giao dịch.
• Cosmos gặp khó khăn trong việc gia tăng use case cho token ATOM và cải thiện tính năng quản trị.

Những dự phóng cho năm 2025:

• Avalanche9000 - bản nâng cấp lớn nhất trong lịch sử Avalanche, sẽ mang lại hiệu suất vượt trội và cải thiện khả năng giao tiếp giữa các chain trong hệ sinh thái.
• Cosmos sẽ sớm khắc phục khó khăn sau khi Interchain Foundation mua lại Skip Protocol để tập trung phát triển sản phẩm và tăng trưởng hệ sinh thái.
• Initia, một dự án L1 mới hứa hẹn sẽ rất đáng chú ý nhờ khả năng tích hợp các ưu điểm của appchains và L2, cung cấp trải nghiệm người dùng thống nhất và hiệu quả hơn.

Crypto x AI

Năm 2024, Crypto x AI trở thành một trong những trend nổi bật nhất với hơn 1 tỷ USD đã được đầu tư vào các dự án trong lĩnh vực này. Tổng vốn hóa thị trường của các giao thức liên quan đến AI tăng từ khoảng 5 tỷ USD (tháng 10/2023) lên hơn 60 tỷ USD (tháng 12/2024).

Một điểm nhấn đáng chú ý là sự ra mắt và phát triển mạnh mẽ của Bittensor, giao thức AI hàng đầu đạt mức vốn hóa thị trường trên 3,5 tỷ USD (tính đến tháng 12/2024).

Các dự án AI x Crypto có thể được phân loại theo các danh mục chính sau:

Decentralized Compute Networks (Mạng tính toán phi tập trung): Các mạng GPU phi tập trung được sử dụng để huấn luyện, tinh chỉnh, hoặc chạy suy luận cho các mô hình AI. Chúng loại bỏ sự phụ thuộc vào cơ sở hạ tầng tập trung, giảm chi phí và tăng tính minh bạch trong quá trình xây dựng AI.

Các dự án tiêu biểu: Akash Network, IO.net

Coordination Platforms (Nền tảng điều phối): Các nền tảng điều phối và khuyến khích phát triển các mô hình AI phi tập trung. Chúng kết hợp với Crypto để thu hút sự tham gia, thúc đẩy hợp tác và đổi mới trong lĩnh vực AI.

Các dự án tiêu biểu: Bittensor, Modulus.

AI Tools and Services (Công cụ và dịch vụ AI): Các dự án xây dựng dịch vụ hoặc công cụ để các mô hình AI và agent có thể sử dụng. Qua đó đẩy mạnh việc tích hợp AI vào các ứng dụng thực tế bằng cách cung cấp cơ sở hạ tầng dễ tiếp cận hơn.

Các dự án tiêu biểu: ChainGPT, Arkham

Applications (Ứng dụng): Các ứng dụng chuyển đổi mô hình AI thành sản phẩm tiêu dùng, chúng giống như ChatGPT nhưng được xây dựng trên nền tảng blockchain.

Các dự án tiêu biểu: Worldcoin, Sleepless AI

DePIN

Bên cạnh Crypto x AI, DePIN nổi lên là một trong những lĩnh vực được quan tâm nhiều nhất trong năm 2024. Tổng vốn hóa thị trường của các dự án DePIN tăng vọt 132% so với cùng kỳ năm trước (tháng 12), vượt qua 40 tỷ USD.

Đáng chú ý nhất phải kể đến hoạt động gọi vốn của các dự án DePIN, tăng 326,45% so với năm 2023, đạt 610,41 triệu USD vào năm 2024. Mức tăng trưởng này phần nào cho thấy các dự án DePIN mới có nền tảng rất mạnh mẽ, sẵn sàng chiếm lĩnh thị trường trong những năm tới.

Một số dự án DePIN ra mắt trước đây đã đạt được những kết quả nổi bật (tính đến thời điểm giữa tháng 12/20024):

• Render: Tăng 164%
• Arweave: Tăng 178%
• Helium: Tăng 127%
• Akash: Tăng 163%

Năm 2024 cũng chứng kiến ​​màn ra mắt ấn tượng của những dự án DePIN mới (tính đến thời điểm giữa tháng 12/20024):

• Grass: Đạt vốn hóa thị trường 877 triệu USD
• io.net: Đạt vốn hóa thị trường 363 triệu USD
• Aethir: Đạt vốn hóa thị trường 280 triệu USD

Nhìn chung, DePIN đã có sự tăng trưởng đáng kể vào năm 2024, tạo tiền đề cho sự ra đời của những ứng dụng đột phá trong tương lai. Một số dự phóng cho DePIN vào năm 2025:

• Các ngành công nghiệp truyền thống sẽ chú ý đến tiềm năng của DePIN trong việc áp dụng blockchain để giải quyết những thách thức hiện hữu.
• DePIN sẽ thu hút các nhà nghiên cứu, các nhà lãnh đạo trong việc khám phá những tác động có thể xảy ra đối với nền kinh tế, công nghệ và xã hội.
• Sự xuất hiện của những case study thành công sẽ thúc đẩy sự quan tâm và thảo luận rộng rãi hơn về tiềm năng ứng dụng của DePIN.
• Với khả năng kết hợp công nghệ blockchain với cơ sở hạ tầng vật lý thực tế, DePIN đã sẵn sàng để trở thành nền tảng của sự đổi mới Web3 trong 2025 và những năm tiếp theo.

Tổng kết

Messari Report 2025 không chỉ phác họa bức tranh toàn cảnh của thị trường Crypto mà còn làm nổi bật những trend quan trọng, có thể định hình tương lai trong những năm kế tiếp.

Từ sự trỗi dậy mạnh mẽ của các giao thức L1 và L2, những tiến bộ đáng kể trong lĩnh vực Crypto x AI, cho đến sự chuyển mình của các hệ sinh thái phi tập trung, tất cả đều cho thấy sự đổi mới không ngừng nghỉ trong ngành công nghiệp này.

Bước sang năm 2025, thị trường Crypto sẽ tiếp tục là một sân chơi đầy cơ hội nhưng cũng không kém phần thách thức. Các nhà đầu tư, nhà phát triển và tổ chức cần liên tục update và thích nghi với những thay đổi để tận dụng tối đa tiềm năng của công nghệ blockchain.

Liệu 2025 có phải là một năm đánh dấu bước đột phá mới cho thị trường Crypto? Điểm nhấn nào trong năm 2024 gây ấn tượng mạnh nhất với anh em? Hãy comment ý kiến xuống phía dưới để trao đổi cùng cộng đồng TradeCoinVN nhé!

Lưu ý: Nội dung bên trên không phải là lời khuyên đầu tư. Anh em chỉ nên tham khảo và tự mình tìm hiểu kỹ trước khi quyết định xuống tiền. Hãy là nhà đầu tư có trách nhiệm với tài sản của mình, chúc anh em thành công!