Trong bối cảnh mà các Blockchain (L1 & L2) đang mọc lên như “nấm sau mưa”, thị trường đang rất cần những giải pháp cầu nối cross-chain nhằm giải quyết vấn đề về tương tác và thanh khoản. Wormhole - một dự án được rót vốn 225M$ bởi các VC-tier 1 đã ra đời để đáp ứng nhu cầu này.

Vậy Wormhole (W) là gì? Giao thức cross-chain này có điều gì đặc biệt khiến nó nhận được sự quan tâm lớn đến thế? Anh em hãy cùng TradeCoinVN tìm hiểu thông qua bài viết sau nhé!

Wormhole (W) là gì?

Wormhole là một giao thức cross-chain (chuỗi chéo) giúp kết nối các Blockchain khác nhau, cho phép di chuyển tài sản và dữ liệu giữa chúng một cách an toàn và nhanh chóng. Wormhole giúp các Blockchain dễ dàng giao tiếp với nhau, thay vì hoạt động riêng biệt như trước đây. Từ đó tạo điều kiện thuận lợi để các dApp có thể tận dụng tài nguyên từ nhiều hệ sinh thái khác nhau.

W là token quản trị của Wormhole, dùng để tham gia bỏ phiếu cho các đề xuất liên quan đến dự án.

Tình hình hoạt động của Wormhole 

Cho đến nay, đã có hơn 200 dApp từ 30+ Blockchain khác nhau sử dụng giải pháp cross-chain của Wormhole. Trong đó, số lượng giao dịch được thực hiện trên Solana (hàng tháng) chiếm đến 58% tổng số lượng giao dịch được xử lý thông qua Wormhole, theo số liệu từ Dune.com.

Nếu so với đối thủ cạnh tranh lớn nhất là LayerZero thì Wormhole có phần vượt trội hơn. LayerZero mới chỉ xử lý được hơn 136 triệu giao dịch với volume (24H) khoảng 24M$, trong khi Wormhole đã xử lý hơn 1 tỷ giao dịch với volume (24H) hơn 28M$.

Tuy nhiên, xét về số lượng chain thì LayerZero đang hỗ trợ nhiều hơn với hơn 70 chain khác nhau (của Wormhole là hơn 30).

Wormhole đã từng bị hack trong quá khứ

Vào ngày 2/2/2022, Wormhole đã từng bị hacker tấn công, gây ra hậu quả nghiêm trọng. Đây là một trong những vụ hack lớn nhất trong lịch sử DeFi với tổng giá trị tài sản bị đánh cắp lên tới 120,000 ETH (khoảng 320 triệu USD vào thời điểm đó).

Ngay sau khi phát hiện ra vụ tấn công, đội ngũ của Wormhole đã tạm thời ngừng hoạt động của cầu nối và nhanh chóng hợp tác với các chuyên gia để vá lỗ hổng bảo mật.

Jump Trading, một trong những nhà đầu tư lớn của Wormhole, đã quyết định bơm 120,000 ETH để bù lại số lượng bị mất, tiếp tục đảm bảo an toàn cho tài sản của người dùng. Nếu không có Jump cứu, có lẽ chúng ta đã không còn được thấy một Wormhole như ngày nay.

Vụ hack Wormhole là một lời cảnh tỉnh, nhấn mạnh tầm quan trọng của bảo mật trong các hệ thống cầu nối cross-chain nói riêng và các dự án Blockchain nói chung.

Ứng dụng của Wormhole 

Wormhole có thể được sử dụng trong Cross-chain Exchange, Cross-chain Governance và Cross-chain Game.

Cross-chain Exchange (giao dịch chuỗi chéo)

Các nhà phát triển có thể sử dụng công cụ Wormhole Connect để xây dựng DEX cross-chain, cho phép nhận và gửi tiền từ bất kỳ Blockchain nào mà Wormhole hỗ trợ. Tính năng này giúp DEX tận dụng được nguồn thanh khoản dồi dào từ nhiều Blockchain khác nhau, đồng thời tăng trải nghiệm người dùng.

Các DEX hàng đầu hiện nay như Uniswap, Raydium, TraderJoe,... đều đang sử dụng sản phẩm của Wormhole.

Cross-chain Governance (quản trị chuỗi chéo)

Giải pháp của Wormhole giúp hoạt động quản trị chuỗi chéo diễn ra một cách suôn sẻ, bằng cách truyền tải và hợp nhất các phiếu bầu từ nhiều Blockchain khác nhau về một Blockchain bỏ phiếu trung tâm.

Ví dụ, có một bộ sưu tập NFT được triển khai trên nhiều mạng lưới, tác giả muốn những người đang sở hữu NFT bỏ phiếu cho một đề xuất thông qua mạng Ethereum. Lúc này, họ có không nhất thiết phải sử dụng Ethereum để bỏ phiếu mà có thể thực hiện từ bất kỳ chain nào. Thông qua Wormhole, các phiếu bầu này sẽ được truyền tải và hợp nhất đến Ethereum.

Cross-chain Game (các game chuỗi chéo)

Mỗi tựa game Web3 thường bao gồm nhiều thành phần, để tối ưu hóa hiệu suất và trải nghiệm, chúng có thể được triển khai trên những Blockchain khác nhau.

Ví dụ, một game có thể được xây dựng và chơi trên Solana - mạng lưới có tốc độ cao và phí rẻ. Trong khi đó, phần thưởng và các vật phẩm trong game được phát hành dưới dạng NFT trên mạng Ethereum để tận dụng lượng thanh khoản lớn.

Wormhole hoạt động như thế nào?

Cách hoạt động của Wormhole có thể được mô tả thông qua 3 bước cơ bản như sau:

• Tạo yêu cầu bridge: Người dùng tạo yêu cầu di chuyển tài sản giữa các Blockchain, ví dụ ETH từ Ethereum sang Polygon.
• Lock và Mint: Tài sản gốc ban đầu của người dùng (ETH) được lock lại trên Blockchain nguồn (Ethereum), đồng thời tài sản dạng wrapped (WETH) sẽ được mint ra trên Blockchain đích (Polygon).
• Burn và Release: Khi người dùng muốn chuyển ngược lại tài sản về Blockchain nguồn, tài sản wrapped trên Blockchain đích sẽ bị đốt (burn), đồng thời tài sản gốc sẽ được giải phóng (release) từ trạng thái khóa ban đầu.

Một thành phần quan trong trong mô hình hoạt động của Wormhole đó là Guardians - các node phi tập trung có nhiệm vụ giám sát và xác minh giao dịch cross-chain.

Ngoài ra, để đảm bảo rằng giao dịch cross-chain được xác nhận một cách an toàn và minh bạch, Wormhole sử dụng cơ chế đồng thuận giữa các Guardians. Nếu một số Guardians có hành vi gian lận hoặc không tuân thủ, hệ thống có cơ chế xử phạt để bảo vệ mạng lưới.

Những điểm nổi bật của Wormhole

Những điểm nổi bật của Wormhole bao gồm:

• Hỗ trợ nhiều chain: Wormhole hiện đang hỗ trợ hơn 30 chain khác nhau, gồm cả EVM và Non-EVM, cho phép chúng kết nối và tương tác với nhau một cách liền mạch.
• Hỗ trợ nhiều loại tài sản: Wormhole hỗ trợ nhiều loại tài sản từ các Blockchain khác nhau, bao gồm cả token và NFT, giúp người dùng dễ dàng chuyển đổi và quản lý tài sản giữa các mạng.
• An toàn và phi tập trung: Wormhole sử dụng một hệ thống các Guardians rộng khắp toàn cầu để giám sát và xác thực các giao dịch cross-chain, đảm bảo tính phi tập trung, an toàn và minh bạch.
• Ứng dụng đa dạng: Không chỉ tài sản, Wormhole còn hỗ trợ truyền dữ liệu và thông tin giữa các Blockchain. Giải pháp cross-chain của Wormhole cũng được ứng dụng trong nhiều mảng khác nhau, từ các dApp DeFi đến Web3 gaming, NFT,... 

Các sản phẩm và tính năng của Wormhole

Token Bridge

Đây là sản phẩm chính của Wormhole, một cầu nối cho phép di chuyển token và NFT qua lại giữa hơn 30 Blockchain khác nhau. Có 3 tính năng chính gồm: Token transfer, NFT transfer và Redeem.

Để sử dụng tính năng Token transfer, anh em truy cập vào: https://portalbridge.com/advanced-tools/#/transfer

• Bước 1: Chọn chain nguồn (Source) và chain đích (target), sau đó bấm CONNECT để kết nối ví Web3.

• Bước 2: Chọn token muốn di chuyển, nhập số lượng, sau đó bấm NEXT.

• Bước 3: Tiếp tục bấm CONNECT để kết nối với ví sẽ nhận token ở chain đích, sau đó bấm NEXT.

• Bước 4: Bấm vào TRANSFER / CONFIRM và phê duyệt các yêu cầu từ ví Web3 để bắt đầu di chuyển token.

• Bước 5: Sau khi hoàn tất quá trình di chuyển, anh em bấm vào REDEEM để nhận token ở chain đích và hoàn tất.

Với NFT Tranfer, anh em cũng thực hiện tương tự theo các bước trên nhé. Trong trường hợp quên hoặc gặp sự cố dẫn đến không hoàn thành xong bước 4 - Redeem token, anh em vẫn có thể tiếp tục thực hiện lại bước này bằng cách sử dụng tính năng Redeem.

Để sử dụng tính năng này, anh em truy cập vào: https://portalbridge.com/advanced-tools/#/redeem, hoặc bấm vào tab Redeem như hình bên dưới. Chọn Token/NFT, chọn chain nguồn mà anh em đã thực hiện di chuyển token/NFT trước đó. Cuối cùng bấm vào CONNECT để kết nối ví.

Nhập Tx (mã giao dịch) từ giao dịch đã thực hiện di chuyển token/NFT. Anh em có thể tìm lại Tx trong lịch sử giao dịch thông qua ví Web3. Cuối cùng bấm vào RECOVER, phê duyệt yêu cầu trên ví, sau đó quay lại thực hiện bước 4 như hướng dẫn bên trên.

Staking

Đây là tính năng cho phép người dùng stake token W, tuy nhiên chưa thể kiếm phần thưởng ở thời điểm này mà mới chỉ để tham gia quản trị dự án. 

Dù vậy thì có thông tin cho rằng những người tham gia stake W có thể được nhận airdrop từ dự án Monad - một dự án Blockchain L1 “khủng” đã huy động được tới 250M$. Nếu quan tâm thì anh em hãy follow theo các bước sau đây nhé.

• Bước 1: Nạp sẵn token W vào ví Solana.
• Bước 2: Truy cập  https://www.tally.xyz/gov/wormhole, sau đó bấm vào Stake for governance / Start.

• Bước 3: Lựa chọn Delegate - những người đại diện sẽ thay mặt cho anh em bỏ phiếu quản trị sau này. Bấm vào Select ở Delegate tương ứng, sau đó bấm vào Continue.

• Bước 4: Chọn chain đích muốn nhận token W, sau đó bấm vào Connect wallet để kết nối ví Solana và ví EVM, nhập số lượng W muốn stake. Cuối cùng bấm vào phần “Receive tokens automaticcally” để tiến hành chuyển W từ Solana sang EVM.

• Bước 5: Sau khi đã nhận được W trên ví EVM, anh em bấm vào Continue / Stake for governance. Cuối cùng phê duyệt các yêu cầu trên ví là xong.

Wormholescan

Wormholescan tương tự như Etherscan, Bscscan,..., đây là công cụ cho phép kiểm tra lịch sử các giao dịch đã thực hiện thông qua giao thức Wormhole. Ngoài ra, Wormholescan còn thống kê khá đầy đủ các số liệu liên quan như số lượng giao dịch, volume, các giao thức hàng đầu sử dụng Wormhole,…

Hệ sinh thái Wormhole

Giải pháp cross-chain của Wormhole được sử dụng trong nhiều dự án, thuộc các Blockchain và lĩnh lực khác nhau, có thể kể đến như:

• Bridge: Automata, Biconomy
• DEX: Uniswap, Raydium, TraderJoe, Saber
• DeFi: Osmosis, Port Finance, Sunny Aggregator
• NFT: Magic Eden, Audius
• Gaming: Star Atlas, Aurory
• Oracle: Pyth Network
• Staking: Lido Finance
• Stablecoin: UST, USDC

Đội ngũ phát triển

Hai thành viên chủ chốt trong đội ngũ phát triển Wormhole là:

• Dan Reecer (Co-Founder - COO): Anh từng là thành viên quan trọng trong các dự án Blockchain lớn như Polkadot, Web3 Foundation, Acala.
• Robinson Burkey (Co-Founder - CCO): Anh cũng từng là một thành viên của Acala giống như Dan Reecer, ngoài ra, Robinson từng làm việc cho Jump Crypto - công ty đứng sau quỹ đầu tư Jump Trading.

Các nhà đầu tư & đối tác

Nhà đầu tư

Dự án đã huy động được 225 triệu USD qua một vòng gọi duy nhất vào tháng 11 năm 2023 với sự tham gia của Coinbase Ventures, Multicoin Capital, Jump Trading,…

Đối tác

Wormhole hiện là đối tác của nhiều dự án hàng đầu như Solana, Avalanche, Polygon, Aptos,  Jump Crypto, Pyth Network, Hashflow,...

Wormhole Tokenomics

Token Key Metrics

• Token Name: Wormhole
• Ticker: W
• Blockchain: Ethereum, Solana, Arbitrum, Optimism, Base
• Contract: 0xB0fFa8000886e57F86dd5264b9582b2Ad87b2b91 (Ethereum, Arbitrum, Optimism, Base) - 85VBFQZC9TZkfaptBWjvUw7YbZjy52A6mjtPGjstQAmQ (Solana)
• Total Supply: 10B W
• Max Supply: Updating
• Initial Circulating Supply:  2,5B W
• Giá hiện tại (21/8/2024): 0.23$
• Market cap (21/8/2024): 600M$
• FDV (21/8/2024): 2.3B$
• TGE: 3/4/2024

Token Use Cases

Tính đến thời điểm hiện tại, use case duy nhất của W là stake để tham gia quản trị dự án.

Token Allocation

Tỷ lệ phân bổ token W như sau:

• Ecosystem & Incubation: 31%
• Foundation Treasury: 23.3%
• Community & Launch: 17%
• Core Contributors: 12%
• Strategic Network Participants: 11.6%
• Guardian Nodes: 5.10%

Token Release Schedule

Lịch vesting token W:

• Ecosystem & Incubation: Unlock 16,1% tại TGE, sau đó unlock dần trong vòng 4 năm.
• Foundation Treasury: Unlock 8,6% tại TGE, sau đó unlock dần trong vòng 4 năm.
• Community & Launch: Unlock 64,7% tại TGE, phần còn lại được unlock sau 4 tháng.
• Core Contributors: Khóa 1 năm, sau đó unlock dần trong vòng 3 năm.
• Strategic Network Participants: Khóa 1 năm, sau đó unlock dần trong vòng 3 năm.
• Guardian Nodes: Khóa 1 năm, sau đó unlock dần trong vòng 3 năm.

Nhận xét cá nhân về tokenomics & lịch vesting

Nhìn chung, Wormhole thiết kế một tokenomics theo tiêu chuẩn chung của thị trường, các nhóm team, quỹ đầu tư đều có tỷ lệ phần bổ không quá cao (dưới 20%) và chỉ được unlock sau gần 1 năm TGE.

Tuy nhiên, W đang trong quá trình unlock token cho các nhóm có tỷ lệ phân bổ cao nhất gồm Ecosystem, Incubation, Treasury và Community. Do đó, nếu anh em quan tâm đến W thì nên xem xét kỹ các yếu tố khác trước khi quyết định đầu tư.

Mua và nắm giữ W ở đâu?

• W hiện đang được listing trên các sàn Binance, OKX, Bybit,Kraken,...
• W có thể được lưu trữ trên ví sàn, ví EVM (Metamask, Trust wallet, Coin98 wallet,...) hoặc ví Solana (Phantom, Solflare,...)

Road map

Dự án chưa công bố lộ trình phát triển chính thức cho giai đoạn tiếp theo, mình sẽ cập nhật sớm nhất ngay khi có thông tin.

Các dự án tương tự

Một số dự án tương tự làm cùng mảng cầu nối cross-chain như Wormhole có thể kể đến như:

• LayerZero (ZRO)
• Axelar (AXL)
• Multichain (MULTI)
• Celer Network (CELR)
• Everclear (NEXT)
• Hyperlane

Tổng kết

Nhìn chung, Wormhole đã khẳng định được vị thế của mình như một trong những giải pháp cross-chain hàng đầu, giúp các Blockchain dễ dàng tương tác với nhau, từ đó tạo điều kiện cho sự phát triển của hệ sinh thái đa chuỗi.

Trong bối cảnh lĩnh vực Crypto ngày càng phát triển, những giải pháp như Wormhole đóng một vai trò then chốt trong việc duy trì một hệ sinh thái Blockchain có tính kết nối và hiệu quả.

Anh em đánh giá như thế nào về Wormhole? Liệu đây có phải là một dự án đáng để đầu tư cho mùa uptrend 2024-2025? Hãy comment ý kiến của anh em xuống phía dưới để trao đổi cùng cộng đồng TradeCoinVN nhé!

Lưu ý: Nội dung bên trên không phải là lời khuyên đầu tư. Anh em chỉ nên tham khảo và tự mình tìm hiểu kỹ trước khi quyết định xuống tiền. Hãy là nhà đầu tư có trách nhiệm với tài sản của mình, chúc anh em thành công!