Mặc dù cho tới thời điểm này (tháng 08/2024), chúng ta đã có các giao thức bridge, tương tác cross-chain giúp kết nối người dùng và thanh khoản ở các hệ sinh thái lại với nhau. Tuy nhiên, những giải pháp này hiện vẫn chưa thể xóa bỏ các bước rườm rà để giúp người dùng có được những trải nghiệm mượt mà như đang sử dụng các ứng dụng ở thế giới Web2. Do đó trong thông báo mới nhất, Optimism đã công bố sẽ phát triển Native Interoperability (khả năng tương tác gốc) giữa các chain nằm trong Superchain, từ đó mang đến cho người dùng những trải nghiệm liền mạch ở một thế giới internet mới dựa trên công nghệ blockchain.

Trong bài viết dưới đây, hãy cùng TradeCoinVN tìm hiểu về hướng tiếp cận và những điểm đặc biệt của khả năng tương tác mà Optimism sẽ xây dựng cho lý tưởng Superchain của họ so với những giao thức cross-chain hiện nay nhé!

Tại sao Superchain lại cần Interoperability?

Xóa bỏ rào cản cho multi-chain

Ở thời điểm hiện nay, các blockchain Layer 2 (L2) thành viên nằm trong hệ sinh thái Superchain (hay còn được gọi là OP Chain) sẽ phải phụ thuộc vào Layer 1 (L1) Ethereum để có thể truyền tin nhắn và di chuyển tài sản qua lại lẫn nhau. Cách làm này quá tốn kém do chi phí ghi dữ liệu trên Ethereum lớn và chậm chạp.

Mặt khác, các giao thức cross-chain bên ngoài (ví dụ như LayerZero) mặc dù đã tối ưu về tốc độ xử lý và chi phí giao dịch nhưng chúng lại mang tới nỗi lo về những rủi ro tiềm ẩn và khó tương thích hoàn toàn với các đặc điểm của riêng hệ sinh thái Superchain.

Những khó khăn kể trên là rào cản rất lớn khiến cho các nhà phát triển không thể phát triển dự án của họ theo hướng mass adoption (phổ cập) crypto được vì trải nghiệm người dùng tệ, chi phí cao và thanh khoản bị phân mảnh.

Bạn có thể hình dung việc giao thương hàng hoá sẽ trở nên khó khăn, tốn kém ra sao nếu như không có các tuyến đường cao tốc được hoàn thiện tốt để kết nối các thành phố lớn lại. Vì vậy, việc xây dựng Interoperability (đóng vai trò như các tuyến đường cao tốc) để kết nối các OP Chain (thành phố lớn) lại với nhau là thật sự cần thiết để thúc đẩy sự phát triển bền vững của cả hệ sinh thái Superchain.

"Biến" Superchain thành một chain duy nhất

Với việc xây dựng khả năng tương tác, Optimism muốn biến trải nghiệm của người dùng trên Superchain giống như chỉ đang ở một chain duy nhất. Điều này có nghĩa là người dùng sẽ không cần phải lo lắng việc tài sản (token, NFT,...) đang nằm ở chain nào và tìm bridge phù hợp để chuyển chúng sang chain mà dApp (ứng dụng phi tập trung) họ đang muốn sử dụng yêu cầu.

Đọc thêm: OP Mainnet tiến tới Stage 1 với Fault Proofs, Superchain bước sang trang mới

Nếu như mục tiêu này được triển khai thành công, người dùng của Superchain sẽ có được trải nghiệm không bị đứt quãng tương tự như đang sử dụng các ứng dụng trên không gian Web2. Đây cũng sẽ là một hướng giải quyết rất hiệu quả cho vấn đề phân mảnh thanh khoản và khuyến khích các nhà phát triển tham gia vào việc xây dựng sản phẩm của họ trên hệ sinh thái Superchain.

Thành phần của Interoperability trên Superchain

Để có thể đạt được các mục tiêu kể trên, Interoperability mà Optimism xây dựng sẽ cần những thành phần quan trọng bao gồm:

• Giao thức truyền tin nhắn (message passing protocol): Cho phép tạo và gửi tin nhắn giữa các blockchain với nhau. Giao thức này sẽ cần diễn ra 2 sự kiện để hoàn tất việc truyền tin nhắn, đó là khởi tạo tin nhắn trên chain nguồn (source chain) và thực thi trên chain đích (destination chain).
• Chuẩn token SuperchainERC20: Tiêu chuẩn token chung của OP Stack (bộ công cụ giúp xây dựng các OP Chain nhanh chóng) cho phép tài sản có thể di chuyển và khả năng thay thế giữa các thành viên trong Superchain. Nếu không có tiêu chuẩn token chung như SuperchainERC20 thì việc bridge tài sản giữa các chain sẽ gặp nhiều khó khăn và không thể đạt được sự tương thích hoàn toàn, ngăn cản mục tiêu “biến” Superchain thành một chain duy nhất.
• Interop Fault Proof: Đây là hệ thống xác thực giao dịch sử dụng Fault Proof (công nghệ bằng chứng được phát bởi Optimism) được chia sẻ cho toàn bộ các thành viên trong Superchain. Việc sử dụng cùng một hệ thống bảo mật sẽ giúp cho tài sản đồng nhất về thuộc tính, từ đó chúng có thể dễ dàng được di chuyển giữa các chain với nhau hơn.
• The interoperable chain set (Bộ chain có thể tương tác với nhau): Đây là những chain có cùng “cấu hình” với nhau, vì vậy chúng có thể dễ dàng đọc dữ liệu ở trên những chain cùng trong một set. Ví dụ, OP Mainnet có thể đọc dữ liệu từ Mode và Base và ngược lại. Cả 3 chain này sẽ cùng nhau tạo thành một bộ các chain có thể tương tác lẫn nhau.
   

Hiện tại, những thành phần kể trên đang được xây dựng công khai, nếu như bạn là người có kiến thức kỹ thuật chuyên sâu và quan tâm với quá trình phát triển này thì có thể theo dõi trên Specs hoặc kênh Github của Optimism.

Lộ trình phát triển Interoperability của Superchain

Trong bài thông báo, Optimism cũng đã phác thảo nên lộ trình xây dựng Interoperability cho hệ sinh thái Superchain. Các cột mốc và giai đoạn được phác thảo bao gồm:

Các cột mốc xây dựng Interoperability

Việc xây dựng Interoperability cho Superchain sẽ trải qua 3 cột mốc:

• Cột mốc 1 - Ra mắt Devnet: Message passing protocol sẽ được ra mắt trên Devnet (mạng thử nghiệm dành cho các developer) trong thời gian sắp tới. Bạn có thể chuyển sang Devnet của Optimism và trải nghiệm tính năng này và feedback (phản hồi) nếu như có bất kỳ lỗi nào.
• Cột mốc 2 - Ra mắt Testnet: Sau bản khi hoàn tất cột mốc Devnet, bộ chain ban đầu được tích hợp khả năng tương tác sẽ được xác định và thử nghiệm ở môi trường như khi đang mainnet thực tế.
  
  Ở giai đoạn thử nghiệm này, message passing protocol và chuẩn token SuperchainERC20 sẽ được ra mắt cùng với bộ công cụ cho phép các nhà phát triển dApp sử dụng Interop để tích hợp trải nghiệm tương tác giữa các chain vào trong ứng dụng của họ. Đây cũng sẽ là giai đoạn rất phù hợp để Optimism có thể truyền tải Native Interoperability (khả năng tương tác của chính Superchain) đến người dùng, giúp tăng nhận diện cho tính năng này.
• Cột mốc 3 - Native Interop trên Mainnet: Ra mắt chính thức khả năng tương tác gốc của Superchain trên mainnet, cho phép tất cả người dùng truy cập vào tài sản và trải nghiệm dApp ở các chain khác với thời gian hoàn thành chưa tới 2 giây và được xử lý chỉ trong 1 block. Giao thức nhắn tin và chuyển tài sản cũng sẽ được cập nhật để cung cấp một giao diện duy nhất cho việc tương tác lẫn nhau trên Superchain và xa hơn nữa là Ethereum.

Mở rộng khả năng tương tác của Superchain

Sau khi đã hoàn thành 3 cột mốc để ra mắt Interoperability trên Superchain, Optimism sẽ tiếp tục thực hiện các bước để nâng cao hiệu quả sử dụng của tính năng này, bao gồm:

• Nâng cao khả năng mở rộng theo chiều ngang (horizontal): Sau khi ra mắt mainnet thành công, Optimism sẽ phát triển các hệ thống smart contract theo cơ chế modular (mô-đun). Điều này cho phép mở rộng Interoperability theo chiều ngang (thuật ngữ kỹ thuật chỉ việc tăng khả năng xử lý bằng cách tăng thêm các thành phần có cùng chức năng), cho phép sử dụng thêm Zero-Knowledge Proof (ZKP) nâng cao hiệu quả.
  
  Mục tiêu của việc làm này là giải quyết tình trạng khan hiếm của không gian block, cung cấp cho các nhà phát triển điều kiện để xây dựng nhiều dApp với ý tưởng độc đáo cho nhu cầu ngày càng cao của con người.
• Thúc đẩy sự phát triển của Superchain: Sau khi đã triển khai thành công các “tuyến đường cao tốc” chất lượng cao và mượt mà thì những “thành phố lớn” trong Superchain sẽ được kết nối với nhau thành một. Từ đó, người dùng có thể chỉ tập trung vào trải nghiệm những sản phẩm, dự án mà không cần phải quan tâm đến các bước cross-chain bridge (chuyển tài sản xuyên chain) hay switch network (chuyển mạng).
  
  Điều này sẽ tạo ra các trải nghiệm liền mạch và thanh khoản cũng sẽ được kết nối với nhau, tạo nên nền kinh tế lớn mạnh và một thế giới internet mới rất đáng để tất cả mọi người trải nghiệm và sử dụng.
• Tăng cường Ethereum UX (User Experience): Sau cùng, khả năng tương tác mà Optimism xây dựng không chỉ dành cho Superchain mà còn hướng tới toàn bộ hệ sinh thái Ethereum bằng việc áp dụng tiêu chuẩn thực thi ERC-7683 (Cross-Chain Trade Execution Standard, được Vitalik Buterin ủng hộ) thông qua lớp dApp.
  
  Việc làm này sẽ giúp tạo ra một không gian blockchain được kết nối với nhau hiệu quả, thân thiện với người dùng hơn so với những giao thức cross-chain đã có mặt hiện nay. Tại không gian này, các tài sản, dữ liệu, thông tin sẽ có thể tự do di chuyển giữa các blockchain khác nhau và “tái hiện” được trải nghiệm không bị đứt quãng như khi chúng ta đang sử dụng các ứng dụng ở không gian Web2 như hiện nay.

Tổng kết và nhận định cá nhân

Trên đây là bài tổng hợp về hướng tiếp cận của Optimism để xây dựng  Interoperability (khả năng tương tác) giữa các OP Chain thành viên nằm trong hệ sinh thái Superchain lý tưởng của họ. Đây là hạng mục rất quan trọng mà Optimism chắc chắn phải xây dựng nếu như muốn lý tưởng Superchain của họ đạt được mục tiêu trở thành thế giới internet mới ở trong tương lai.

Về phần nhận định của cá nhân mình, mặc dù hiện nay trên thị trường đang có rất nhiều giao thức cross-chain cung cấp chức năng như Interoperability mà Optimism đang xây dựng. Tuy nhiên, bởi vì là bên thứ ba cho nên các giao thức đó sẽ khó mà tương thích hoàn toàn với cấu trúc riêng của OP Stack. Do đó, mình vẫn thích một giao thức cho phép tương tác giữa các thành viên được “chính chủ” Optimism xây dựng bài bản hơn để biến Superchain thành một duy nhất và hoàn thành sứ mệnh, mục tiêu mà họ đã đề ra cho hệ sinh thái L2 này.

Bạn đánh giá ra sao về khả năng tương tác mà Optimism sẽ xây dựng cho lý tưởng Superchain của họ? Theo bạn thì những nỗ lực này có thực sự cần thiết hay chỉ cần sử dụng các giao thức cross-chain bridge đang có mặt trên thị trường hiện nay là đã đủ? Hãy cho mình biết ý kiến của bạn ở phần bình luận phía dưới để thảo luận cùng anh em trong cộng đồng TradeCoinVN nhé!

Lưu ý: Nội dung bên trên không phải là lời khuyên đầu tư. Anh em chỉ nên tham khảo và tự mình tìm hiểu kỹ trước khi quyết định xuống tiền. Hãy là nhà đầu tư có trách nhiệm với tài sản của mình, chúc các bạn thành công!