Ethereum kể từ khi ra mắt vào năm 2015 đã giúp thay đổi cách mà chúng ta nhìn nhận về blockchain và những gì mà công nghệ này có thể làm được. Tuy nhiên, khả năng mở rộng thấp lại là rào cản rất lớn, khiến cho nền tảng này không dễ dàng tiếp cận đối với phần lớn người dùng. Điều này đã tạo ra cơ hội cho các giải pháp giúp giải quyết vấn đề này và Optimism là một cái tên rất đáng chú ý với tham vọng Superchain mà họ đang xây dựng.

Trong bài viết dưới đây, hãy cùng TradeCoinVN tìm hiểu về dự án Optimism và xem những công nghệ, chức năng cùng với lý tưởng Superchain mà họ đang xây dựng có những điểm gì đặc biệt nhé!

Optimism là gì?

Optimism ban đầu là một giải pháp L2 áp dụng công nghệ Optimistic Rollup, được tạo ra với sứ mệnh giúp mở rộng khả năng xử lý cho blockchain Ethereum. Tuy nhiên, sau bản nâng cấp Bedrock diễn ra vào ngày 6/6/2023, Optimism đã giới thiệu về lý tưởng Superchain và trở thành thành viên chủ chốt của Optimism Collective - Một tập thể bao gồm các công ty, cộng đồng và công dân (citizen) cùng nhau xây dựng một tương lai bền vững cho Ethereum.

Với Optimism Collective và lý tưởng Superchain, dự án này tin tưởng rằng sức những sản phẩm công cộng (public goods) cũng sẽ mang lại lợi nhuận nếu như nó thực sự hữu ích và có sức ảnh hưởng lớn đối với người dùng. Do đó, Superchain được hướng tới việc trở thành một thế giới internet mới, nơi mà tất cả mọi người đều có khả năng tham gia và sử dụng những chức năng độc đáo nhất mà công nghệ blockchain mang lại.

Những thành phần quan trọng của Optimism

OP Stack

OP Stack là một lớp phần mềm được Optimism tạo ra để hỗ trợ cho việc thực hiện các ý tưởng của họ. Bởi vì các phần mềm này hiện đang được sử dụng như một bộ công cụ giúp cho các nhà phát triển có thể dễ dàng triển khai các OP Chain (thuật ngữ chỉ các blockchain L2 được xây dựng dựa trên công nghệ của Optimism). Do đó, OP Stack có thể được coi là một bộ SDK (Software Development Kit) chuyên dùng để triển khai các OP Chain nằm trong hệ sinh thái Superchain mà Optimism đang xây dựng.

Tuy nhiên về bản chất, OP Stack vẫn là một lớp phần mềm để hỗ trợ cho việc thực hiện các ý tưởng và giải pháp của Optimism. Điều này đồng nghĩa với việc khái niệm OP Stack là gì sẽ thay đổi trong tương lai khi mà Optimism phát triển lớn hơn và lớp phần mềm của họ “đảm nhiệm” nhiều vai trò hơn.

Với việc xây dựng bằng OP Stack, các L2 sẽ có được những lợi ích như:

• Data Availability (DA): Có thể tùy chọn lớp DA mà các nhà phát triển mong muốn nhờ vào tính chất modular (mô-đun)
• Sequencing: Mặc định hiện nay sẽ là Single Sequencer của OP Stack, sau này cũng với tính chất modular, các nhà phát triển có thể tùy chọn các Single Sequencer khác hoặc sử dụng cùng lúc nhiều Sequencer khác nhau (Multiple Sequencer)
• Consensus Layer (Lớp đồng thuận): Có thể tùy chọn giữa Rollup và Plasma
• Execution Layer (Lớp thực thi): Mặc định sẽ là phiên bản được chỉnh sửa cho nhẹ hơn của EVM (Ethereum Virtual Machine), sau này các nhà phát triển có thể sử dụng những VM khác
• Settlement Layer (Lớp xác thực): Mặc định hiện tại Fault Proof được phát triển bởi Optimism. Sau này, các nhà phát triển có thể chọn những công nghệ xác thực khác cho L2 của họ, ví dụ như Zero-Knowledge Proof (ZKP)
• Governance: Đây là lớp quản trị cho phép các L2 thực hiện việc bỏ phiếu cho các đề xuất thay đổi nền tảng mà họ xây dựng với 2 tính năng mà OP Stack cung cấp là MultiSig Contracts và Governance Tokens

OP Mainnet

OP Mainnet (trước đây là Optimism), một giải pháp L2 với sứ mệnh nâng cao khả năng mở rộng của Ethereum. OP Mainnet sử dụng công nghệ Optimistic Rollups để cung cấp một nền tảng có khả năng xử lý giao dịch với tốc độ cao và phí gas rẻ hơn trong khi vẫn giữ được tính bảo mật hàng đầu của Ethereum.

Kể từ khi lý tưởng Superchain hình thành, OP Mainnet được xem là thành viên đầu tiên và đóng vai trò như một “bệ phóng” để triển khai các ý tưởng và công nghệ mà Optimism muốn xây dựng cho hệ sinh thái L2 rộng lớn này. Và với triết lý về việc chia sẻ được quy định trong Superchain, vai trò “tiên phong” của OP Mainnet sẽ càng được thể hiện rõ hơn, giúp các thành viên L2 khác không phải tốn thời gian và công sức để xây dựng lại những công nghệ mà “người anh cả”  này đã phát triển.

Bản nâng cấp Optimism Bedrock

Bedrock là một bản nâng cấp được Optimism giới thiệu vào đầu năm 2022 và triển khai trên Testnet vào một năm sau đó (2023). Cuối cùng, vào tháng 06/06/2023, Optimism Bedrock chính thức triển khai trên mạng chính của OP Mainnet.

Mục đích của bản nâng cấp này bao gồm:

• Mô-đun hoá cấu trúc của Optimism để biến Layer 2 này trở thành một Modular Blockchain
• Rút gọn lại mã nguồn của Optimism để giúp nền tảng này hoạt động ổn định và hạn chế những lỗi có thể gặp
• Việc rút gọn trên được thực hiện theo hướng tương đồng với mã nguồn của Ethereum nhiều nhất có thể. Điều này giúp cho OP Mainnet dễ tương thích với Layer 1 Ethereum hơn

Bản nâng cấp Bedrock này sẽ giúp Optimism đạt được những lợi ích như phí gas rẻ hơn, hiệu suất hoạt động node được nâng cao và gia tăng tính linh động. Đặc biệt nhất, việc tương thích tốt với Ethereum sẽ giúp cho Layer 2 này nhanh chóng tích hợp những cải tiến mới nhất và cho phép các dự án thuộc hệ sinh thái EVM (Ethereum Virtual Machine) dễ dàng triển khai bằng OP Stack, mở đường cho sự phát triển của lý tưởng Superchain.

Lý tưởng Superchain

Superchain là gì?

Superchain là lý tưởng được phát triển bởi Optimism để tạo ra một hệ sinh thái rộng lớn bao gồm các blockchain L2 xây dựng dựa trên OP Stack, được gọi là OP Chain. 

Các thành viên L2 trong Superchain này sẽ có khả năng chia sẻ bảo mật, tương tác thông qua communication layer và được chuẩn hóa (standardized) để có thể hoán đổi tài nguyên cho nhau. Những lợi ích này sẽ giúp cho việc tương tác giữa các blockchain trong Superchain nhanh chóng và an toàn hơn. Ngoài ra, các OP Chain còn có thể chia sẻ cơ sở hạ tầng với nhau thông qua mã nguồn mở (open source), điều này giúp cho các L2 trong Superchain hỗ trợ cùng nhau phát triển và không cần phải tốn công sức để xây dựng lại những gì mà các thành viên khác đã làm được.

Hệ sinh thái Superchain

Hiện nay, Superchain có thể được xem là một “liên minh” Layer 2 lớn nhất trên thị trường với tổng hơn 15,5 tỷ USD TVL, 750.000.000 giao dịch đã được thực hiện và hơn 18,5 triệu người dùng. Trong tổng số 29 OP Chains, Base là thành viên có số TVL lớn nhất, đứng thứ hai là OP Mainnet và DeFi Hub - Mode Network đứng thứ ba.

Ngoài ba OP Chain hàng đầu kể trên ra, hệ sinh thái Superchain còn có một số cái tên đáng chú ý khác như: Zora Network, Blast, opBNB, World Chain,...

Mô hình quản trị Optimism Collective

Nếu như bạn thường xuyên tìm hiểu về các L2, đặc biệt là OP Mainnet hoặc những thành viên khác trong Superchain thì có thể đã từng nghe nhắc tới Optimism Collective.

Optimism Collective bao gồm 2 nhóm thành viên chính ở dưới đây:

• Token House: Đây là nhóm bao gồm các thành viên là những OP holder, có vai trò xem xét, cân nhắc và bỏ phiếu cho các đề xuất quản trị hoặc thay đổi cách vận hành của toàn bộ hệ sinh thái Optimism. OP holder có thể tự bỏ phiếu hoặc ủy quyền cho các tổ chức khác để thực hiện vai trò quản trị, giúp các public goods có thể dễ dàng phát triển và đúng với nhu cầu của cộng đồng hơn.
• Citizens’ House: Đây là một thử nghiệm quy mô lớn với mục tiêu quản trị phi tài phiệt, nghĩa là mỗi thành viên trong Citizens’ House sẽ có một phiếu bầu. Nhóm quản trị này sẽ hoạt động song song với Token House để quản lý Optimism Citizen và chịu trách nhiệm chính trong việc vận hành RetroPGF.
  
  Hiện tại, đa phần thành viên của Citizen’s House (những người nắm giữ soulbound NFT Badgeholders) được lựa chọn thông qua các chương trình RetroPGF từ vòng 1 cho đến vòng 4. Cách thức lựa chọn thành viên này sẽ được thay đổi theo từng giai đoạn để phù hợp với sự phát triển của Optimism Collective.

Airdrop và RetroPGF của Optimism

Ngoài ra, Optimism còn có các cơ chế khuyến khích user và developer tham gia vào để thúc đẩy sự phát triển của toàn bộ hệ sinh thái Optimism, bao gồm:

Airdrop cho người dùng

Tính cho đến nay (tháng 08/2024), Optimism đã thực hiện tổng cộng 4 đợt airdrop cho người dùng với những tiêu chí được xác định khác nhau sao cho phần thưởng OP token được trao cho những người có đóng góp giá trị cho cộng đồng. Tiêu chí trong 4 lần airdrop của Optimism bao gồm:

Airdrop 1 diễn ra vào ngày 26/04/2022 với tổng 214.765.383,09 OP token được airdrop cho 248.699 địa chỉ ví đủ điều kiện. Cụ thể:

• OP Mainnet Users: 92.157 ví đủ điều kiện, mỗi ví nhận 776,86 OP token
• Repeat OP Mainnet Users: 19.174 ví đủ điều kiện, mỗi ví nhận 1.692,49 OP token
• DAO Voters: 84.015 ví đủ điều kiện, mỗi ví nhận 271,83 OP token
• Multisig Signers: 19.542 ví đủ điều kiện, mỗi ví nhận 1.190,26 OP token
• Gitcoin Donors (on Ethereum): 23.925 ví đủ điều kiện, mỗi ví nhận 555,92 OP token
• Users Priced Out of Ethereum: 74.272 ví đủ điều kiện, mỗi ví nhận 409,52 OP token

Ngoài ra, những ví đạt từ 4 tiêu chí trở lên, bao gồm cả OP Mainnet Users thì sẽ được thưởng thêm. Cụ thể:

• 4 tiêu chí trở lên: 2.707 ví đủ điều kiện, mỗi ví nhận 4.180,54 OP token
• 5 tiêu chí trở lên: 627 ví đủ điều kiện, mỗi ví nhận 13.330,16 OP token
• Đủ 6 tiêu chí: 45 ví đủ điều kiện, mỗi ví nhận 27.534,98 OP token

Airdrop 2 diễn ra vào ngày 09/02/2023 với tổng 11.742.277,1 OP token được airdrop cho 307.965 địa chỉ ví đủ điều kiện. Cụ thể:

• Governance Delegation Reward: Delegate (ủy quyền) tích lũy ít nhất 2.000 OP token trong vòng 200 ngày (ủy quyền ít nhất 10 OP/ngày) kể từ 04/07/2022. Có 57.204 ví đủ điều kiện và tối đa mỗi ví nhận được là 5.000 OP token
• Gas Usage Reward: Những ví đã tiêu thụ phí gas trên Optimism bằng hoặc lớn hơn phí gas trung bình của Ethereum (khoảng 6,1$). Ví đủ điều kiện sẽ nhận được 80% phí gas đã tiêu thụ bằng OP token, tối đa là 500$ mỗi ví

Airdrop 3 diễn ra vào ngày 18/09/2023 với tổng 19.411.313 OP token được airdrop cho 31.870 địa chỉ ví đủ điều kiện. Cụ thể:

• Governance Delegation Reward: Delegate (ủy quyền) tích lũy ít nhất 18.000 OP token trong vòng 180 ngày (ủy quyền ít nhất 100 OP/ngày) kể từ 20/01/2023. Có 31.529 ví đủ điều kiện và tối đa mỗi ví nhận được là 10.000 OP token
• Voting Delegate Bonus: Những người có ủy quyền OP token vào địa chỉ ví đã thực hiện bỏ phiếu on-chain trên Optimism ít nhất một lần. Có 25.561 địa chỉ ví đủ điều kiện và mỗi ví nhận tối đa 10.000 OP token

Airdrop 4 diễn ra vào ngày 21/02/2024 với hơn 10.300.000 OP token được airdrop cho 31.900 địa chỉ ví đủ điều kiện. Cụ thể:

• Engaging NFTs on the Superchain: Mua, bán hoặc mint NFT trên Superchain với tỷ lệ 1 ETH phí gas tiêu thụ sẽ nhận lại 5.000 OP, tối đa mỗi ví được nhận 6.000 OP. Có 9.294 địa chỉ ví đủ điều kiện nhận airdrop theo tiêu chí này
• Engaging NFTs on Ethereum Mainnet: Mua, bán hoặc mint NFT trên Ethereum với tỷ lệ 1 ETH phí gas tiêu thụ sẽ nhận lại 50 OP, tối đa mỗi ví được nhận 6.000 OP. Có 15.073 địa chỉ ví đủ điều kiện nhận airdrop theo tiêu chí này

Hiện tại, Optimism đã xác nhận trên X (Twitter cũ) rằng vẫn còn khoảng 560 triệu OP token để dành cho những đợt airdrop sau này.

RetroPGF

Để thúc đẩy và giúp niềm tin đó có thể trở thành hiện thực, Optimism Collective đã triển khai Retro Public Good Funding (gọi tắt là RetroPGF), đây là một quỹ được quản lý bởi cộng đồng để thực hiện các vòng cấp vốn giúp thu hút và hỗ trợ cho các dự án, ý tưởng có giá trị phát triển.

Hiện tại, RetroPGF đang triển khai ở vòng thứ 4. Ở 3 vòng trước đó, chương trình này đã tài trợ cho hơn 58 dự án với tổng số tiền bao gồm 30 triệu OP token và 1 triệu USD.

Hiệu suất hoạt động của OP Mainnet

Hiện tại (20/08/2024), OP Mainnet đang đứng thứ 3 trên bảng xếp hạng các Layer 2 có Total Value Locked (TVL) lớn nhất với 5,63 tỷ USD, đứng sau Arbitrum One và một thành viên khác trong Superchain là Base.

Phí gas tiêu thụ trên OP Mainnet cũng rẻ hơn 103 lần so với Ethereum. Ngoài ra, trung bình mỗi ngày có 473.820 giao dịch được thực hiện trong vòng 30 ngày qua và giá trị onchain (bao gồm cả tài sản được bridge từ L1 và token trên L2) đạt xấp xỉ 6,55 tỷ USD.

Số lượng ví độc lập hoạt động trên OP Mainnet trong ngày 20/08/2024 đạt 48.300 (trung bình 30 ngày là 64.800 ví).

Đội ngũ dự án

Optimism được phát triển bởi một nhóm nhà phát triển tài năng và có kinh nghiệm trong lĩnh vực blockchain. Các nhà sáng lập nên Optimism bao gồm:

• Jing Wang: Co-Founder và đảm nhiệm vị trí CEO tại Optimism Foundation
• Benjamin Jones: Co-Founder và là Giám đốc tại Optimism Foundation. Anh từng có kinh nghiệm làm việc tại Underscore VC trước khi sáng lập ra Optimism
• Karl Floersch: Co-Founder và đang đảm nhiệm vị trí CEO tại OP Labs. Karl từng có kinh nghiệm làm việc tại ConsenSys (công ty phát triển ví Metamask) và Ethereum Foundation trước khi đồng sáng lập nên Optimism
• Kevin Ho: Co-Founder và Quản lý giao thức tại OP Labs
• Mark Tyneway: Co-Founder và Kỹ sư hệ thống tai OP Labs. Trước đó Mark từng có kinh nghiệm làm việc tại các công ty công nghệ truyền thống như: IBM, London Trust Media trước khi thành lập Optimism

Nhà đầu tư và đối tác

Kể từ tháng 02/2021 cho tới nay (02/08/2024), Optimism đã thực hiện 5 vòng huy động vốn với tổng số tiền là 357,5 triệu USD. Các nhà đầu tư chủ yếu của dự án này là Paradigm, a16z, coLab Ventures và một nhà (hoặc nhóm) đầu tư chưa được xác định).

Optimism Tokenomics

Token Key Metrics

• Tên: Optimism
• Ticker: OP
• Blockchain: Optimism
• Contract: 0x4200000000000000000000000000000000000042
• Max supply: 4.294.967.296 OP
• Total supply: 4.294.967.296 OP
• Circulating supply: 1.187.596.466 OP (19/08/2024)
• Giá: 1,35$ (19/08/2024)
• Market cap: 1.607.033.977$ (19/08/2024)
• TGE: 22/05/2022

Token Use Cases

Hiện tại, OP token được sử dụng cho các mục đích như:

• Bỏ phiếu để thông qua các đề xuất quản trị hoặc chọn ra dự án chiến thắng để nhận tài trợ
• Được Optimism Collective sử dụng để tài trợ cho các dự án đóng góp giá trị vào sự phát triển chung của Optimism và Superchain
• Airdrop để khuyến khích người dùng, dự án tích cực hoạt động

Token Allocation

Tổng 4.294.967.296 OP token được phân bổ như sau:

• Ecosystem Fund (25%): 1.073.741.824 OP
• RetroPGF (20%): 858.993.459 OP
• User airdrops (19%): 816.043.786 OP
• Core contributors (19%): 816.043.786 OP
• Sugar xaddies (17%): 730.144.441 OP

Token Release Schedule

Bởi vì phần lớn token được dùng để khuyến khích người dùng và các dự án tham gia vào phát triển hệ sinh thái của Optimism, vì vậy, không có lịch trình trả token cụ thể cho OP token. Optimism chỉ đưa ra mức token dự kiến sẽ được tung ra thị trường ở những giai đoạn sau, bao gồm:

• Năm thứ 3 (05/2024 - 04/2025): 1.695.895.615 OP token lưu hành ngoài thị trường (chiếm khoảng 39,5% tổng cung)
• Năm thứ 4 (05/2025 - 04/2026): 2.458.161.470 OP token (chiếm 57,2% tổng cung)
• Năm thứ 5 (05/2026 - 04/2027): 2.827.999.809 OP token (chiếm 65,8%)

Nhận xét cá nhân

Với quan điểm của cá nhân mình, OP token hiện tại chưa có quá nhiều use case để khuyến khích nắm giữ token. Mặt khác, phần lớn token được sử dụng để tài trợ dự án và airdrop cho người dùng, điều này có thể khiến cho lượng cung lưu hành bên ngoài thị trường của OP ngày càng lớn trong khi không tạo được nhu cầu để thu hút người dùng mua token này.

Mong rằng trong tương lai, Optimism sẽ có thể thông qua một vài đề xuất giúp tạo ra nguồn cầu cho OP, lúc đó mình mới có được lý do rõ ràng để mua và nắm giữ token này.

Mua và nắm giữ OP token ở đâu?

Hiện tại, bạn có thể mua bán và nắm giữ OP token ở hầu hết các sàn giao dịch tập trung như: Binance, OKX, Bybit,...

Bên cạnh đó, bạn cũng có thể swap từ ETH sang OP token bằng các sàn DEX có hỗ trợ mạng OP Mainnet như: Uniswap, Velodrome,...

Roadmap

Hiện tại không có roadmap cụ thể cho lộ trình phát triển Optimism. Tuy nhiên, OP Mainnet hiện đã hoàn tất Stage 1 của quá trình phi tập trung hóa hoàn toàn blockchain L2 của họ với Fault Proof (bằng chứng lỗi) vào ngày 11/06/2024 vừa qua.

Ngay sau đó, đội ngũ phát triển OP Mainnet cũng ngay lập tức bắt tay vào để đưa OP Mainnet tiến tới Stage 2 với mục tiêu mang tên Multi-proof Nirvana. Và Stage 2 cũng là giai đoạn cuối để OP Mainnet trở nên phi tập trung hoàn toàn, một quá trình rất cần thiết đối với các L2 Rollup theo đề xuất của Vitalk Buterin (Co-Founder của Ethereum).

Đọc thêm: OP Mainnet tiến tới Stage 1 với Fault Proofs, Superchain bước sang trang mới!

Nhận định cá nhân và tổng kết

Trên đây là bài tổng quan về Optimism - Một dự án L2 được xây dựng với sứ mệnh giải quyết các vấn đề về khả năng mở rộng của Ethereum, từ đó, giúp cho tất cả mọi người có thể tiếp cận và sử dụng những tính năng độc đáo mà công nghệ blockchain mang tới ở trong tương lai.

Mặc dù ý tưởng về một Superchain mà Optimism đang xây dựng có vẻ rất hay và được rất nhiều tên tuổi lớn trong ngành ủng hộ, điển hình như là L2 Base của Coinbase. Tuy nhiên, hiện tại thì đây chỉ mới là giai đoạn đầu phát triển của ý tưởng này, cho nên mình nghĩ rằng chúng ta cần phải chờ đợi thêm một thời gian nữa để đánh giá tiềm năng của dự án này, đặc biệt là những đề xuất giúp tăng thêm nhu cầu mua và nắm giữ cho OP token.

Bạn đánh giá sao về dự án này? Liệu rằng “tôn chỉ” về những dự án công cộng nhưng có sức ảnh hưởng lớn vẫn có thể tạo ra lợi nhuận mà Optimism đang hướng tới có thực sự hiệu quả và giúp tăng giá trị cho OP token hay không? Hãy cho mình biết ý kiến của bạn ở phần bình luận phía dưới để thảo luận cùng với anh em trong cộng đồng TradeCoinVN nhé!

Lưu ý: Nội dung bên trên không phải là lời khuyên đầu tư. Anh em chỉ nên tham khảo và tự mình tìm hiểu kỹ trước khi quyết định xuống tiền. Hãy là nhà đầu tư có trách nhiệm với tài sản của mình, chúc các bạn thành công!