Decentralized hay phi tập trung là một thuộc tính cực kỳ quan trọng đối với bất kỳ nền tảng và hệ sinh thái nào ứng dụng công nghệ blockchain. Có thể nói, phi tập trung hoá các hoạt động là lý tưởng ban đầu dẫn đến sự ra đời của blockchain. Và với Optimism, việc đạt đến "cảnh giới" phi tập trung hoàn toàn trở thành nhiệm vụ tiên quyết mà họ cần phải hoàn thành để biến ý tưởng Superchain trở thành hiện thực.

Trong thông báo vừa được đưa ra vào ngày 11/06/2024 vừa qua, Optimism vui mừng cho biết đã hoàn tất Stage 1 trong quá trình phi tập trung hoá blockchain Layer 2 (L2) OP Mainnet và bắt đầu bước qua xây dựng Stage 2.

Trong bài viết dưới đây, hãy cùng TradeCoinVN tìm hiểu ý nghĩa của việc hoàn tất Stage 1 và trong Stage 2 thì Optimism sẽ phát triển những gì nhé!

Fault Proofs là gì?

Một trong những tích hợp công nghệ nổi bật trong bản nâng cấp lần này của OP Mainnet chính là Fault Proofs (bằng chứng lỗi), đây là cơ chế cực kỳ quan trọng đối với những nền tảng Optimistic Rollup. Cơ chế này cho phép người dùng có thể rút ETH hoặc ERC-20 token từ các L2 mà không cần phải có sự kiểm duyệt đến từ một bên trung gian thứ ba nào khác.

Với Fault Proofs, khi người dùng thực hiện lệnh rút tiền, hệ thống sẽ tự động gửi một bằng chứng (proof) cho thấy việc rút tiền đã đc đưa lên mạng. Fault Proofs cho phép bất kỳ users cũng có quyền tham gia kiểm duyệt và nộp Proposals (đề xuất) về trạng thái mạng. Trong thời gian thử thách tối đa lên đến 7 ngày, nếu như bằng chứng đưa ra được các validator xác nhận không có vấn đề thì sẽ được thực thi. Ngược lại, nếu sau khi đối chiếu dữ liệu với nhiều validator khác mà phát hiện có các điểm bất thường trong bằng chứng thì lệnh rút tiền sẽ bị từ chối. 

Trong thực tế, quá trình xác nhận này sẽ được thực hiện một cách tự động và chỉ diễn ra trong vài phút nếu như không gặp những vấn đề khác như nghẽn mạng hay phát hiện giao dịch có gian lận. 

Tóm lại, Fault Proofs sẽ mang tới cho các L2 được xây dựng trên OP Stack những lợi ích như:

• Cho phép bất kỳ ai cũng đều có thể trở thành validator và đưa ra Proposals về trạng thái mạng.
• Cho phép bất kỳ validator nào cũng có thể thách thức các Proposals được người khác tạo ra.
• Cho phép người dùng có thể gửi tin nhắn từ L2 đến L1 mà không cần sự cho phép của bên trung gian thứ ba.
• Cho phép thực hiện rút tài sản từ L2 đến L1 mà không cần sự cho phép của bên trung gian thứ ba.
• Giới thiệu fault proof được thiết kế theo cơ chế modular (mô-đun) để dễ dàng tích hợp với các cơ chế chứng minh khác.

Hệ thống này đã được xây dựng và thử nghiệm bởi các đội ngũ, cá nhân hàng đầu trên thị trường crypto, bao gồm: OP Labs, Base, a16zcrypto, Test in Prod và George Hotz.

Hoàn tất cột mốc Stage 1

Với việc hoàn thiện hệ thống Fault Proof, Optimism đã đưa OP Mainnet tiến tới Stage 1 theo định nghĩa của L2Beat(*).

Mặc dù việc tham gia vào hệ thống Fault Proof là đi sai với tôn chỉ phi tập trung. Tuy nhiên, Optimism Security Council vẫn sẽ giữ nguyên quyền can thiệp để đưa toàn bộ hệ thống về lại trạng thái được cho phép trong trường hợp gặp lỗi không thể giải quyết được. Điều này thể hiện tinh thần trách nhiệm của Optimism và hoàn toàn phù hợp với điều kiện của L2Beat đối với những Rollup bước sang Stage 1.

(*) Stage 1 theo định nghĩa của L2Beat: Đây là một trang tổng hợp và đánh giá các dự án L2 trên thị trường. L2Beat đã đưa ra các tiêu chuẩn để đánh giá một L2 đang ở giai đoạn nào của quá trình phát triển dựa trên đề xuất của Vitalik Buterin (Co-Founder của Ethereum). Hiện tại, các giai đoạn sẽ bao gồm: Stage 0, Stage 1 và Stage 2, trong đó, fraud proof (hay còn gọi là bằng chứng gian lận) như Fault Proof là yêu cầu tiên quyết để đánh giá một L2 đã bước sang Stage 1.

Việc tiến tới Stage 1 của OP Mainnet là một cột mốc quan trọng đối với lý tưởng Superchain và nó sẽ giúp thêm nhiều OP Chain khác, bắt đầu với Base, Metal, Mode, Zora tích hợp Fault Proof để bước vào Stage 1. Với thỏa thuận chia sẻ tài nguyên, các OP Chain khác có thể thừa kế Fault Proof để làm cơ chế fraud proof của họ. Điều này giúp giảm đi thời gian xây dựng của các OP Chain và tạo điều kiện cho toàn hệ sinh thái Superchain có thể phát triển nhanh chóng.

Tiến tới Stage 2: Multi-proof Nirvana

Sau khi đạt được cột mốc Stage 1, Optimism cho biết họ sẽ bắt tay ngay vào việc phát triển để đưa OP Mainnet tiến tới bước cuối cùng của quá trình phi tập trung hóa hoàn toàn, đó là Stage 2 với mục tiêu mang tên Multi-proof Nirvana. Đây là thuật ngữ được Optimism sử dụng để chỉ cảnh giới cao nhất của hệ thống multi-proof (đa bằng chứng) mà họ đang xây dựng.

Hệ thống Fault Proof đã hoàn thành trong Stage 1 sẽ đặt ra nền tảng để có thể đạt được Multi-proof Nirvana. Giống như các OP Chain, Fault Proof cũng được thiết kế là một mã nguồn mở (open source) và theo cơ chế modular. Điều này cho phép các dự án L2 nằm trong Superchain có thể hỗ trợ nhiều hệ thống proof khác nhau, bao gồm Cannon hiện tại đang sử dụng, zero-knowledge proofs (ZKP) và nhiều hệ thống khác sẽ được phát triển trong tương lai.

Trong những tháng tới, Optimism sẽ tìm cách để triển khai các hệ thống proof khác, bao gồm Asterisc và Kona trên mạng testnet. Những hệ thống proof này sẽ giúp cho các OP Chain có thể xử lý được nhiều loại bằng chứng khác nhau, từ đó, mở đường cho việc đạt tới cảnh giới Multi-proof Nirvana. 

OP Mainnet có thể sẽ là L2 đầu tiên tiến tới Stage 2 theo định nghĩa của L2Beat và tạo điều kiện cho toàn bộ các OP Chain nằm trong hệ sinh thái Superchain bước vào giai đoạn cuối của quá trình phi tập trung hóa hoàn toàn một cách nhanh chóng.

Với Multi-proof Nirvana, Optimism muốn đảm bảo rằng chỉ những giao dịch hợp lệ thì mới được xử lý bởi các sequencer và ghi nhận chúng trên L1. Ngoài ra, hệ thống multi-proof này còn cho phép chúng ta lựa chọn các bằng chứng khác để thực hiện lệnh rút tiền thay vì Fault Proof trong trường hợp Security Council không đồng ý xác nhận. Điều này giúp cho các L2 nằm trên OP Stack trở nên phân quyền hơn bằng cách hạn chế đi vai trò của Security Council, từ đó cho phép Superchain hướng tới việc hiện thực hóa một tương lai phi tập trung hoàn toàn.

Tạm kết

Trên đây là bài viết nói về việc Optimism đã hoàn tất việc đưa blockchain L2 của họ là OP Mainnet tiến tới Stage 1 trong quá trình phi tập trung hóa hoàn toàn. Đây là một cột mốc quan trọng không chỉ riêng với OP Mainnet mà còn đối với toàn bộ hệ sinh thái Superchain khi nó cho phép các L2 khác nhanh chóng tiến lên Stage 1 bằng hệ thống Fault Proof mà Optimism đã phát triển. 

Ngoài ra, với việc thiết kế Fault Proof theo mã nguồn mở và modular tương tự như các OP Chain sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho việc hỗ trợ nhiều hệ thống proof sau này. Đây sẽ là tiền đề quan trọng để OP Mainnet có thể bắt đầu quá trình tiến sang Stage 2 - giai đoạn được xem là cuối cùng của quá trình phi tập trung hóa hoàn toàn với mục tiêu đề ra là Multi-proof Nirvana.

Mặc dù việc đạt tới Stage 1 chậm hơn đối thủ Arbitrum nhưng mình đánh giá cao về sự chắc chắn của hệ thống này khi nó được phát triển, thử nghiệm và có các biện pháp dự phòng đầy đủ. Cùng với đội ngũ của Optimism, mình cũng rất optimistic (lạc quan) về lý tưởng Superchain ở trong tương lai.

Bạn đánh giá sao về cột mốc Stage 1 của OP Mainnet và những gì mà Optimism đã xây dựng được? Theo bạn thì liệu Superchain có trở thành hệ sinh thái lớn mạnh nhất ở trong tương lai với những tính năng mà Optimism đang phát triển hay không? Hãy cho mình biết ý kiến của bạn ở phần bình luận phía dưới để cùng thảo luận với anh em trong cộng đồng TradeCoinVN nhé!

Lưu ý: Nội dung bên trên không phải là lời khuyên đầu tư. Anh em chỉ nên tham khảo và tự mình tìm hiểu kỹ trước khi quyết định xuống tiền. Hãy là nhà đầu tư có trách nhiệm với tài sản của mình, chúc các bạn thành công!