DeFi là một trong những mảng xương sống của thị trường crypto khi đóng góp hơn 84 tỷ USD giá trị cho market. Đáng chú ý, Liquid Staking đang là ngách chiếm tới hơn 42 tỷ USD TVL, tương đương 50% thị phần mảng DeFi.

Và các tên đầu tiên khi nhắc đến Liquid Staking không ai khác, đó chính là Lido. Giao thức LST lớn nhất tính tới thời điểm 08/2024, với vị thế top 1 TVL DeFi, chiếm hơn 25 tỷ USD giá trị. Vậy Lido có gì đặc biệt? Những yếu tố cốt lõi nào đã tạo nên sự thành công của Lido? Hãy cùng TradeCoinVN tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé

Lido là gì?

Lido là giao thức Liquid Staking (LSD) được xây dựng để đơn giản hóa quá trình staking, cho phép mọi người có thể tham gia vào hoạt động này mà không cần phải lo lắng tài sản bị lock trong thời gian dài hoặc phải quản lý cơ sở hạ tầng phức tạp.

Tính đến tháng 08/2024, khi users stake ETH trên Lido, họ sẽ nhận được APR ~3.2%, cùng với stETH đại diện cho lượng ETH đã stake với tỷ lệ 1:1. User có toàn quyền dùng stETH này để tiếp tục tham gia vào các hoạt động DeFi như lending/ borrowing hoặc restake trên các nền tảng khác để gia tăng lợi nhuận của mình.

Ví dụ:

• A tham gia stake ETH trên Lido nhận về stETH cùng lãi suất ~3.2%
• A tiếp tục lấy stETH của mình để tham gia restake trên Renzo để nhận thêm ezETH cùng với APR 3.27%.
• ezETH này có thể mang lên Pendle để cung cấp thanh khoản và tiếp tục nhận lợi suất từ 3.7% - 4.3%.

Vậy nên, thay vì tham gia hình thức staking thông thường chỉ nhận lại APR khoảng 3% - 4%, người dùng có thể tối ưu đòn bẩy lợi nhuận của mình từ stETH bằng cách restake token này.

Lido được ra mắt trên Ethereum vào năm 2020, là dự án đầu tiên đặt nền móng cho sự phát triển của mảng Liquid Staking (LSD). Đây cũng là giao thức đóng vai trò chính giúp LSD trở thành category có TVL lớn nhất không gian DeFi với hơn 40 tỷ USD giá trị.

Lido giải quyết vấn đề gì?

Từ tháng 09/2020, Ethereum bắt đầu quá trình chuyển từ cơ chế đồng thuận Proof-of-Work sang Proof-of-Stake, chính thức cho phép người dùng tham gia staking trở thành Validator để bảo vệ mạng lưới.

Khi trở thành một blockchain PoS, Ethereum cũng ra mắt Beacon Chain vào tháng 12/2020.

Đây là một blockchain riêng biệt chạy song song với Ethereum mainnet và yêu cầu các Validator phải stake ít nhất 32 ETH. Ngưỡng tham gia cao này đã trở thành rào cản gây khó khăn cho người dùng phổ thông tiếp cận với  staking ETH.

Bên cạnh đó, trong suốt 2 năm từ 2020, staking trên Ethereum là hoạt động một chiều khi người dùng chỉ có thể gửi mà không được rút. Đây là rào tiếp theo khiến người dùng e ngại staking ETH vì sự thiếu linh hoạt, đặc biệt trong trường hợp thị trường xuất hiện biến động giá lớn.

Tổng lại, việc staking ETH trong giai đoạn 2020 gặp rất nhiều rất vấn đề:

• Rào cản về vốn: Cần ít 32 ETH để tham gia (giá trị khoảng 23 nghìn USD tính tại thời điểm tháng 12/2020).
• Rào cản kỹ thuật: Khi trở thành Validator, người dùng phải trang bị kiến thức kỹ thuật để vận hành Node của mình để không bị slashing (phạt).
• Gây mất thanh khoản: Trước The Merge, Ethereum không hỗ trợ unstake ETH đã staking. Điều này khiến cho lượng ETH được stake mất đi tính thanh khoản.

Chính vì những vấn đề trên, Lido đã được ra đời, cung cấp giải pháp staking cho tất cả mọi người. Sự ra mắt của Lido đặt nền móng quá trình phát triển vượt bậc của mảng Liquid Staking. Tháng 09/2022, sự kiện The Merge diễn ra, hợp nhất Beacon chain và Ethereum mainnet. Một nâng cấp quan trọng của sự kiện này chính là cho phép Validator rút số ETH đã stake của mình.

Vậy là The Merge tạo điều kiện thuận lợi, kích thích nhu cầu staking ETH từ người dùng. Và đây chính là khởi nguồn giúp LSD nói chung và Lido nói riêng tăng trưởng vô cùng mạnh mẽ thời gian sau đó.

Ưu điểm và hạn chế của Lido

Ưu điểm

• Tăng hiệu quả sử dụng vốn và mở khóa tính thanh khoản: Khi người dùng stake trên Lido sẽ nhận lại stETH, một yield-bearing token (token tự động sinh lãi suất) và có thể dùng nó để tiếp tục tham gia DeFi kiếm thêm lợi nhuận.
• Giảm ngưỡng tham gia staking: Lido không giới hạn nguồn vốn ban đầu. Người dùng có thể staking với lượng ETH linh hoạt tùy ý.

Rủi ro

• Rủi ro bị slashing (phạt): Về bản chất, khi người dùng tham gia staking ETH trên Lido là họ đang thực hiện hoạt động uỷ thác tài sản của mình cho các Lido Validator. Điều đó đồng nghĩa với việc tài sản của người dùng sẽ bị ảnh hưởng, cụ thể hơn là mất tiền thưởng/tài sản đã stake nếu Validator hoạt động không tốt, có hành vi gian lận hoặc đột ngột ngừng hoạt động.
  
  Để giải quyết vấn đề này, Lido áp dụng công nghệ DVT (Distributed Validator Technology) giảm thiểu rủi ro slashing và tối ưu hoá hiệu suất các Validator.
• Rủi ro smart contract: Mặc dù Lido có mã nguồn mở và đã được audit cẩn thận, tuy nhiên, không loại trừ trường hợp dự án gặp lỗ hổng gây ra mất mát tài sản của người dùng.
• Rủi ro depeg của stETH: stETH được neo 1:1 với ETH. Nếu trong trường hợp thị trường biến động mạnh, có thể dẫn đến sự chênh lệch về tỷ giá của stETH so với ETH.
  
  Trường hợp này đã từng xảy ra vào tháng 06/2022 khi market biến động dữ dội khi một số quỹ lớn thời điểm đó như Alameda Research, Three Arrow Capital sử dụng đòn bẩy quá mức. Hệ quả là stETH mất peg và toàn bộ DeFi chao đảo suy thoái.
• Rủi ro pháp lý: Hiện Lido đang gặp khó khăn trong việc thu hút người dùng mới stake trên giao thức của mình vì staking đang bị SEC cáo buộc là chứng khoán.
• Rủi ro tập trung hoá: Hiện số lượng Node Operator trên Lido chỉ rơi vào khoảng hơn 200, ít hơn rất nhiều so với các đối thủ của nó như Rocket Pool (1500+). Điều này gây ra lo ngại về sự tập trung hoá. Đặc biệt khi Lido có tốc độ tăng trưởng quá nhanh và chiếm thị phần cực lớn trong mảng LSD.

Cấu trúc hoạt động của Lido

Lido được thiết kế với 3 thành phần tối quan trọng. Mình sẽ trình bày chi tiết từng phần ngay dưới đây.

Staking Pool

Staking Pool là contract chính trên Lido, có vai trò quan trọng trong việc quản lý:

• Các khoản tiền nạp và rút ETH từ người dùng
• Issue (phát hành) và redeem (rút) stETH
• Phân phối ETH từ người dùng tới các Node Operator
• Thực hiện các chính sách thưởng và phạt

Staking pool sẽ điều phối các hoạt động kể trên nhằm đảm bảo quy trình được thực hiện một cách đồng bộ và hiệu quả nhất. Đặc biệt, các Node Operator trên Lido sẽ phải trải qua kiểm duyệt bởi Lido DAO để được thêm vào contract NodeOperatorsRegistry. Việc này sẽ quản lý Node Operator dễ dàng và hiệu quả hơn.

Node Operator phải cung cấp private key để đảm bảo luôn thực hiện tốt việc xác thực giao dịch và duy trì hoạt động liên tục trên mạng lưới để không bị phạt. ETH từ người dùng được gộp thành 32 ETH và phân phối tới tất cả các Node Operator đang hoạt động.

Ngoài ra, Staking Pool còn tích hợp contract Oracle để theo dõi số dư của các Validator trên Beacon Chain, bao gồm cả phần thưởng/phạt. Số liệu được ghi lại hằng ngày để Staking pool có thể tính toán, phân phối chính xác và công bằng.

stETH

stETH là token ERC20 đại diện cho lượng ETH đã được stake trên Lido. Khi user gửi ETH vào Lido, stETH được issue với số lượng tương đương và khi họ rút tiền, stETH cũng sẽ được burn tương ứng.

Chính vì vậy, stETH sẽ phản ánh chính xác số ETH đã được stake thông qua smart contract của Lido.

stETH của Lido được tích hợp, sử dụng trong nhiều loại giao thức DeFi khác nhau. Một số use case cụ thể mà stETH có thể mang lại bao gồm:

• Cung cấp thanh khoản trong các pool trên các DEX như Curve, Uniswap
• Làm tài sản thế chấp trong các giao thức Lending
• Làm tài sản để tiếp tục tham gia vào các giao thức restaking, liquid restaking,…

Lido DAO

LidoDAO là nơi quản lý các quyết định phát triển, tham số hoạt động của giao thức thông qua voting của LDO holders. LidoDAO sẽ thực hiện các nhiệm vụ sau:

• Triển khai, cập nhật và quyết định các tham số hoạt động của Lido. Phê duyệt các gói khuyến khích cho các bên có đóng góp vào sự phát triển chung của giao thức
• Chọn lọc các Node Operator có đủ điều kiện và xử phạt các Node Operator theo quy định của giao thức
• Phê duyệt các khoản grab để hỗ trợ nghiên cứu và triển khai sáng kiến từ cộng đồng
• Triển khai các chương trình bug bounty
• Tích luỹ phí dịch vụ từ Lido

Mô hình kinh doanh của Lido

Mô hình kinh doanh của Lido rất đơn giản. Dự án kiếm lợi nhuận chính từ 10% phí mint stETH của người dùng. 

Nghĩa là người dùng sẽ nhận được 90% phần thưởng staking của họ, 10% còn lại sẽ được Lido thu để chia:

• 5% phí cho Lido Treasury (Lido giữ lại làm doanh thu)
• 5% phí trả về cho Node Operators

Tóm lại, Lido khấu trừ 5% trên mỗi phần thưởng staking của tất cả người dùng trong giao thức. 

Thoáng qua chúng ta sẽ nghĩ 5% là con số nhỏ, tuy nhiên doanh thu của Lido sau 4 năm hoạt động tăng trưởng rất đều. Trong năm nay, tính đến tháng 08/2024, dự án đã thu được hơn 66 triệu USD doanh thu.

Tình hình hoạt động của Lido

Để có cái nhìn chính xác hơn về hiện trạng phát triển của Lido, chúng ta sẽ cùng điểm lại những thông số hoạt động của dự án trong 08/2024, bao gồm:

• TVL: Đạt 26.18 tỷ USD (giảm 18.1% so với 07/2024), tuy nhiên vẫn đứng top 1 toàn mảng thị trường DeFi nói chung và Liquid Staking nói riêng
• Phí giao thức: Thu 61.13 triệu USD (giảm 32.9% so với 07/2024)
• Doanh thu: Thu 6.11 triệu USD (giảm 32.9% so với 072024)
• Người dùng hoạt động hằng tháng: Đạt 10,57 nghìn người dùng (-17.9%)

Có thể thấy trong tháng 8 Lido có tăng trưởng âm, nguyên do có thể đến từ việc Lido đang dính phải những rắc rối pháp lý với SEC và tình hình ảm đạm mà toàn hệ Ethereum đang gặp phải.

Đội ngũ dự án

Team

Lido được phát triển và vận hành bởi một đội ngũ bao gồm các chuyên gia dày dặn kinh nghiệm, nổi bật có thể kể tới như:

• Jordan Fish (Co-Founder): Còn được biết đến với cái tên Cobie trên X, là một KOL rất có tầm ảnh hưởng của Crypto market. Trước khi nổi tiếng, Cobie từng tốt nghiệp bằng Khoa học máy tính tại trường Đại học Bristol. Sau đó, Cobie trải qua nhiều công việc trong một số công ty công nghệ và một ngân hàng ở Anh gọi là Monzo. Bắt đầu từ năm 2017, Cobie full-time với Crypto.
• Vasiliy Shapovalov (Co-Founder): Vasiliy cũng có rất nhiều kinh nghiệm trong mảng tech khi từng làm CTO tại nhiều công ty công nghệ như Digmus, DGaming Store, P2P Validator,...
• Konstanin Lomashuk (Co-Founder): Konstantin hiện đang nắm giữ vị trí quan trọng không chỉ ở Lido mà cả một số tổ chức khác như P2P Validator, =nil; Foundation, cyber•Fund.

Advisor

• Updating…

Nhà đầu tư và đối tác

Các vòng gọi vốn

Lido đã gọi vốn thành công tổng cộng 3 vòng với tổng số tiền 145 triệu USD. Chi tiết hơn:

• Strategic (1/12/2020): Lido raise thành công 2 triệu USD, giá 0.009$/ token với sự tham gia của ParaFi Capital, KR1, Stakefish,... Một số nhà đầu tư Angel như Rune Christensen (MakerDAO), Stani Kulechov (Aave), Kain Warwick (Synthetix) cũng góp mặt trong thương vụ đầu tư này.
• Undisclosed (05/05/2021): Dự án có vòng gọi vốn với số tiền lên tới 73 triệu USD, dẫn đầu bởi Paradigm. Ngoài ra còn có sự góp mặt của nhiều VCs tier-1 trong thị trường như Coinbase Ventures, DragonFly Capital, Delphi Ventures,...
• Undisclosed (03/03/2022): Lido tiếp tục được A16z rót vốn 70 triệu USD.

Đối tác

Trải qua 4 năm hoạt động, Lido sở hữu mạng lưới đối tác vô cùng khủng với số lượng không thể đếm được chính xác. Hầu như mọi giao thức lớn và uy tín nhất hiện nay đều hợp tác với Lido. Trong số đó có thể kể đến như EigenLayer, Uniswap, Aave, Balancer, 1inch,...

LDO Tokenomics

Token Key Metrics

• Token name: Lido
• Ticker: LDO
• Blockchain: Ethereum
• Token contract: 
  • 0x5a98fcbea516cf06857215779fd812ca3bef1b32 (Ethereum)
  • 0x986854779804799C1d68867F5E03e601E781e41b (BNB Chain)
  • 0xC3C7d422809852031b44ab29EEC9F1EfF2A58756 (Polygon)
  • 0x13Ad51ed4F1B7e9Dc168d8a00cB3f4dDD85EfA60 (Arbitrum)
  • HZRCwxP2Vq9PCpPXooayhJ2bxTpo5xfpQrwB1svh332p (Solana)
  • 0xFdb794692724153d1488CcdBE0C56c252596735F (Optimism)
• Loại token: ERC20
• Token supply: 1.000.000.000 LDO
• Circulating supply: 893.760.437 LDO
• Giá token (07/08/2024): 1.08 USD
• Market cap (07/08/2024): 954.480.605 USD
• TGE: 18/12/2020

Token Use Case

Token LDO được sử dụng với một số tiện ích như sau:

• Staking
• Quản trị

Token Allocation

1.000.000.000 LDO sẽ được phân bổ trong các mục như sau:

• DAO treasury: 36.32% tương đương 363.200.000 LDO
• Investors: 22.18% tương đương 221.800.000 LDO
• Validators and signature holders: 6.5%, tương đương 65.000.000 LDO
• Initial Lido developers: 20%, tương đương 200.000.000 LDO
• Founders and future employees: 15%, tương đương 150.000.000 LDO

Token Release Schedule

1.000.000.000 LDO sẽ được phân phối theo lịch trình như sau:

• DAO treasury: Không có lịch vesting cố định mà sẽ được vote bởi Lido DAO.
• Investors: Unlock 0% tại TGE, khoá 1 năm, sau đó bắt đầu vesting trong vòng 12 tháng.
• Validators and signature holders: Unlock 0% tại TGE, khoá 1 năm, sau đó bắt đầu vesting trong vòng 12 tháng.
• Initial Lido developers: Unlock 0% tại TGE, khoá 1 năm, sau đó bắt đầu vesting trong vòng 12 tháng.
• Founders and future employees: Unlock 0% tại TGE, khoá 1 năm, sau đó bắt đầu vesting trong vòng 12 tháng.

Mua và nắm giữ LDO token ở đâu?

Hiện người dùng có thể giao dịch token LDO trên nhiều sàn tập trung có thanh khoản tốt nhất như Binance, OKX, Coinbase, Bybit, HTX,… Ngoài ra, một số sàn DEX cũng có thanh khoản khá cho cặp giao dịch LDO/ WETH hoặc LDO/USDT như Uniswap, Balancer,...

Để lưu trữ token LDO, người dùng có thể sử dụng ví EVM phổ biến như Metamask, Rabby Wallet, Trust Wallet,... hoặc một số ví lạnh như Ledger, Trezor,...

Nhận định cá nhân về tokenomics của Lido

Hiện tại, gần 90% tổng cung LDO đã được lưu thông ra ngoài thị trường. Token của team và quỹ đã được trả xong nên không còn áp lực xả đến từ 2 phân mục cần quan tâm nhất trong tokenomics này.

Tuy nhiên, nếu chọn LDO là dự án đầu tư lâu dài thì không phải lựa chọn quá tốt khi mà token use case của dự án rất hạn chế. Nếu anh em lựa chọn mua và hold LDO lâu dài nên vẫn nên xem xét kỹ về vấn đề này.

Roadmap

Dự án chưa cập nhật roadmap mới nhất trong năm 2024 của mình.

Nhận định cá nhân & tổng kết

Trên đây là toàn bộ thông tin về Lido, dự án DeFi lớn nhất tính tới thời điểm tháng 08/2024.

Trải qua 4 năm phát triển, Lido có 2 lần nâng cấp giao thức từ V1 đến V2 với nhiều cải tiến. Việc luôn luôn thay đổi đã giúp Lido giữ vững được vị thế của mình, tạo ra một khoảng cách mà các đối thủ cùng mảng như Rocket Pool, Frax Finance, Swell,...

Đặc biệt, trong thời gian gần đây, Lido còn cho ra mắt Lido Alliance, một nhánh hỗ trợ các giao thức restaking thúc đẩy sự phát triển và tính ứng dụng của stETH. Đây là quyết định hợp lý khi token này bị chiếm thị phần bởi các LRT (Liquid Restaking Token) như eETH, ezETH,…

Cá nhân mình nghĩ rằng chiến lược mới này sẽ giúp Lido tăng thêm tính cạnh tranh, củng cố vị thế để đối đầu với EigenLayer, dự án tiên phong mảng Restaking, đang lăm le đe dọa vượt mặt Lido về TVL.

Tổng lại, với tầm vóc hiện tại, Lido đã trở thành một phần không thể thiếu trong hệ sinh thái DeFi. Và mình tin rằng Lido vẫn sẽ là giao thức top 1 DeFi trong thời gian tới.

Những nhận định trên đều mang ý kiến cá nhân, còn bạn thì sao? Bạn đánh giá thế nào về Lido? Liệu Lido có thể tiếp tục giữ vững ngôi vị đầu bảng trong DeFi hay không? Hãy chia sẻ ý kiến của bạn với TradeCoinVN bằng cách để lại bình luận ở phía dưới nhé!

Lưu ý: Nội dung bên trên không phải là lời khuyên đầu tư. Anh em chỉ nên tham khảo và tự mình tìm hiểu kỹ trước khi quyết định xuống tiền. Hãy là nhà đầu tư có trách nhiệm với tài sản của mình, chúc các bạn thành công!