Vào tháng 3/2024, tổ chức quản lý tài sản toàn cầu BlackRock đã công bố ra mắt quỹ token hóa tài sản thực (RWA), lấy tên là BUIDL. Chỉ sau 4 tháng, BUIDL đã vươn lên dẫn đầu trong danh sách các quỹ RWA có giá trị vốn hóa thị trường lớn nhất.

Sức nặng từ cái tên “BlackRock” là bảo chứng hoàn hảo cho narrative về RWA. Đồng thời biến RWA trở thành một trong những trend có tiềm năng bùng nổ mạnh nhất trong giai đoạn tăng trưởng của thị trường Crypto sắp tới.

Chúng ta cần biết gì về RWA và mô hình tokenized asset trong crypto? Vai trò và tiềm năng của RWA lớn như thế nào? Anh em hãy cùng TradeCoinVN tìm hiểu thông qua bài viết sau nhé!

Real World Asset là gì?

Real World Asset (RWA) là những loại tài sản ở ngoài đời thực như bất động sản, hàng hóa, kim loại quý, cổ phiếu,… RWA trong thị trường Crypto đề cấp đến việc mã hoá các tài sản thực này trên Blockchain thành dạng token hoặc NFT.

Tóm gọn lại là khi nhắc đến RWA, chúng ta nghĩ ngay đến các token/NFT đại diện cho tài sản ở thế giới thực.

Hãy thử tưởng tượng thay vì phải bỏ ra số tiền lớn để mua một miếng đất hay một bức tranh hiếm có giá cả triệu đô, anh em có thể chỉ cần mua một phần nhỏ của miếng đất hoặc bức tranh đó. Ý tưởng này có vẻ như điên rồ, nhưng nó hoàn toàn có thể được thực hiện nhờ việc ứng dụng Blockchain.

Bất động sản, các tác phẩm nghệ thuật và nhiều loại tài sản khác sẽ được mã hóa thành dạng token/NFT, giúp chúng dễ dàng được giao dịch, chia sẻ và quản lý trên môi trường kỹ thuật số.

Các định dạng RWA tiêu biểu trong Crypto

• Stablecoin: Được hỗ trợ bằng đồng đô la Mỹ, đây là dạng token RWA phổ biến nhất.
• Tokenized Treasuries (hay Tokenized US Treasuries): Trái phiếu kho bạc, trái phiếu hoặc các tài sản tương đương tiền mặt Hoa Kỳ được token hóa.
• Tokenized Global Bonds: Trái phiếu được token hóa và tài sản số được đảm bảo bởi các khoản nợ công do chính phủ hoặc các công ty phát hành.
• Tokenized Private Credit: Các khoản vay tín dụng tư nhân được token hóa.
• Tokenized Commodities: Các loại tài sản hàng hóa như vàng, bạc, dầu được token hóa.
• Tokenized Stocks: Cố phiếu được token hóa.
• Tokenized Real Estate: Bất động sản được token hóa.

RWA giải quyết vấn đề gì?

Các tài sản ở thị trường tài chính truyền thống chiếm một tỷ trọng khá lớn trong tổng giá trị nền kinh tế toàn cầu. Mặc dù vậy, khả năng tiếp cận ở cấp độ global của nhóm tài sản này vẫn đang bị hạn chế bởi nhiều yếu tố khác nhau, đặc biệt là về rào cản gia nhập, quy định, địa lý và tính thanh khoản. 

RWA được token hoá trên blockchain chính là giải pháp sáng tạo để giải quyết những thách thức này. Cụ thể qua các phần như sau:

Rào cản gia nhập

Để đầu tư các loại tài sản như bất động sản, hàng hóa thường cần lượng vốn ban đầu tương đối lớn. Hoặc như cổ phiếu, trái phiếu, mặc dù có nhiều mệnh giá khác nhau, nhưng người tham gia cần phải chi trả các khoản phí liên quan. Nhìn chung, đây là những rào cản đối với rất nhiều nhà đầu tư.

Như mình đã đề cập ở phần đầu, RWA cho phép mọi người sở hữu một phần của tài sản thực mà không cần phải mua toàn bộ với số tiền lớn. Cách tiếp cận độc đáo này loại bỏ các rào cản gia nhập nêu trên, mở rộng khả năng tiếp cận cho nhiều đối tượng khác nhau.

Quy định và địa lý

Hoạt động đầu tư các loại tài sản tài chính truyền thống thường bị kiểm soát bởi các quy định nghiêm ngặt, bao gồm yêu cầu quyền sở hữu, thuế, chứng minh thu nhập và các thủ tục phức tạp khác.

Chẳng hạn như việc yêu cầu cá nhân, tổ chức phải có một lượng tài sản hoặc nguồn thu nhập tối thiểu mới đủ điều kiện tham gia đầu tư tài chính. Những quy định như vậy là thách thức đối với những người có thu nhập thấp, lượng tài sản hạn chế.

Hơn nữa, mỗi quốc gia có các quy định pháp lý riêng, nhà đầu tư từ một quốc gia có thể gặp khó khăn hoặc bị cấm đầu tư vào tài sản tài chính ở quốc gia khác.

Đọc thêm: "Bong bóng" RWA và những dự án đáng chú ý

RWA phá vỡ các ràng buộc về mặt quy định và địa lý nhờ ứng dụng công nghệ Blockchain, một mạng lưới phi tập trung trải rộng khắp toàn cầu, không phụ thuộc vào các bên trung gian. Với RWA, bất kỳ ai, ở bất kỳ quốc gia nào cũng có thể tiếp cận các tài sản ở thị trường tài chính truyền thống mà không gặp nhiều khó khăn bởi quy định hay hạn chế do vị trí địa lý.

Sự linh hoạt này mở ra nhiều cơ hội mới cho nhà đầu tư, giúp họ khai thác tiềm năng lợi nhuận của các loại tài sản mới ở các quốc gia khác, có thêm nhiều sự lựa chọn để đa dạng hóa danh mục đầu tư của mình.

Tính thanh khoản

Các tài sản truyền thống như bất động sản, hàng hóa thường thiếu tính thanh khoản tức thời. Cụ thể là việc giao dịch hoặc chuyển đổi chúng thành tiền mặt thường là một quá trình phức tạp, tiêu tốn thời gian. Điều này gây ảnh hưởng xấu đến trải nghiệm và hoạch định chiến lược của các nhà đầu tư.

Bản chất của token hóa là khả năng phân chia tài sản hữu hình thành các đơn vị nhỏ hơn để dễ dàng lưu thông, trao đổi và mua bán. Kết hợp với tính phi tập trung và loại bỏ sự phụ thuộc vào bên thứ ba, RWA sẽ làm tính thanh khoản của thị trường tài sản thực tăng lên đáng kể.

Vai trò của RWA đối với DeFi

RWA sẽ giúp mở rộng hơn nữa phạm vi và tính ứng dụng của DeFi bằng cách đưa các tài sản thực vào môi trường kỹ thuật số. Vai trò cụ thể của RWA đối với DeFi được thể hiện qua những khía cạnh sau đây:

• Đa dạng hóa tài sản: Từ trước đến nay, thuật ngữ DeFi hay Tài chính Phi tập trung chỉ gói gọn cho các tài sản kỹ thuật số. Việc token hoá các tài sản thế giới thực đã biến nhóm này trở thành một phần của không gian DeFi, giúp cho quy mô hệ sinh thái DeFi được mở rộng hơn với đa dạng các loại tài sản. Không chỉ là Crypto hay NFT, các nhà đầu tư sẽ có thêm những lựa chọn khác như bất động sản, hàng hóa, cổ phiếu, trái phiếu,…
• Tiếp cận các nhà đầu tư truyền thống: RWA giải quyết vấn đề thanh khoản thấp đối với những dạng tài sản như bất động sản và hàng hóa thông qua DeFi. Nếu các nhà đầu tư truyền thống muốn được trải nghiệm giao dịch mua bán tài sản thực với tính thanh khoản dồi dào, họ buộc phải đến với thế giới DeFi.
• Dùng làm tài sản thế chấp: RWA có thể được sử dụng làm tài sản thế chấp trong các hợp đồng vay và cho vay trên các nền tảng DeFi, mở ra nhiều cơ hội cho việc giao dịch tài chính, tận dụng tài sản để kiếm lời, huy động vốn,…

Các trường hợp sử dụng của RWA

Những trường hợp sử dụng của RWA tiêu biểu có thể kể đến như:

• Bất động sản: Tài sản bất động sản có thể được mã hóa thành các token, nhằm chia nhỏ giá trị và quyền sở hữu để dễ dàng di chuyển và giao dịch. Tất cả mọi người từ khắp nơi trên thế giới đều có thể mua và bán một phần nhỏ, thay vì toàn bộ phần bất động sản đó.
• Hàng hóa: Các tài sản hàng hóa như vàng, bạc, dầu mỏ,... cũng đều có thể được token hóa, tạo điều kiện cho việc giao dịch và quản lý dễ dàng hơn trên Blockchain. Ngoài ra, các sản phẩm phái sinh dựa trên hàng hóa có thể được tạo ra và giao dịch thông qua nền tảng DeFi, giúp quản lý rủi ro và đầu tư hiệu quả hơn.
• Tác phẩm nghệ thuật: Những người đam mê các tác phẩm nghệ thuật, các vật phẩm sưu tập đắt tiền nhưng không đủ khả năng tài chính có thể sở hữu token đại diện (NFT) cho những loại tài sản này.

• Tài sản tài chính: Các tài sản tài chính truyền thống như cổ phiếu và trái phiếu được token hóa sẽ giúp đơn giản hóa quy trình giao dịch, giảm đáng kể chi phí. Bên cạnh đó, các sản phẩm phái sinh phi tập trung dựa trên cổ phiếu và trái phiếu chính phủ thường có tỷ lệ rủi ro thấp, dễ dàng thu hút và tiếp cận nhà đầu tư.
• Tài sản thế chấp: Sử dụng RWA làm tài sản thế chấp để vay tiền trên các nền tảng DeFi giúp tăng khả năng vay vốn và giảm rủi ro cho các bên liên quan.

Tiềm năng tăng trưởng của thị trường RWA

Tính đến tháng 7/2024, dữ liệu của DeFiLlama cho thấy TVL trong lĩnh vực RWA đã vượt quá 6 tỷ USD với sự tăng trưởng đáng kể về khối lượng giao dịch và lượng người dùng. Điều này cho thấy mức độ quan tâm và nhu cầu ngày càng tăng đối với RWA.

Hơn hết, là một lĩnh vực mới mẻ, RWA còn rất nhiều tiềm năng tăng trưởng trong tương lai. Theo dữ liệu của CoinGecko tính đến tháng 5/2024 thì mảng RWA hiện đang bị đánh giá khá thấp, undervalued so với mặt bằng thị trường chung.

Cụ thể, vốn hóa thị trường của DePIN là 347 tỷ USD và của AI là 406 tỷ USD, trong khi đó, vốn hóa thị trường của RWA chỉ là 86 tỷ USD. Rõ ràng, RWA vẫn còn có thể tiến xa hơn nữa so với giai đoạn hiện tại.

Ngoài ra, trong một báo cáo của Boston Consulting Group, họ dự đoán rằng quy mô thị trường RWA sẽ đạt 16 nghìn tỷ USD vào năm 2030, chiếm 10% GDP toàn cầu.

Để đạt được mục tiêu này, chắc chắn RWA sẽ cần hướng đến thị trường tài chính truyền thống với vốn hoá hàng trăm nghìn tỷ USD, bao gồm cổ phiếu, bất động sản, vàng, sản phẩm nghệ thuật, ETF,...

Cụ thể quy mô của từng loại thị trường:

• Giá trị thị trường chứng khoán toàn cầu: 103 nghìn tỷ USD (tính đến tháng 6/2023).
• Giá trị thị trường bất động sản toàn cầu: Khoảng 360 nghìn tỷ USD.
• Giá trị thị trường vàng toàn cầu: 8,2 nghìn tỷ USD.
• Giá trị thị trường nghệ thuật toàn cầu: 678 tỷ USD (tính đến cuối năm 2022).
• Quy mô thị trường ETF toàn cầu: 11,61 nghìn tỷ USD (tính đến cuối năm 2023).

Những thách thức mà RWA đang phải đối mặt

RWA mang lại nhiều tiềm năng và lợi ích, nhưng nó cũng cần giải quyết những thách thức đang tồn tại dưới đây thì mới có thể thực sự được áp dụng rộng rãi.

Quy định về pháp lý

Nhiều quốc gia vẫn chưa có quy định rõ ràng và đầy đủ cho hình thức token hóa tài sản thực. Ngoài ra, mỗi quốc gia lại có các quy định pháp lý riêng về quyền sở hữu và giao dịch tài sản, điều này khiến cho việc áp dụng RWA trở nên phức tạp.

Chẳng hạn như tại Trung Quốc và Ấn Độ, những quốc gia có quan điểm khá nghiêm ngặt đối với thị trường Crypto và những sản phẩm tài chính liên quan như RWA. Chính phủ Trung Quốc thậm chí đã cấm các hoạt động liên quan đến Crypto và ICO vào năm 2017.

Đảm bảo quyền sở hữu

Trên thực tế, việc chuyển đổi quyền sở hữu từ tài sản vật chất sang dạng token kỹ thuật số tương đối phức tạp. Quy trình này cần được thực hiện một cách chính xác và minh bạch để đảm bảo quyền lợi của nhà đầu tư.

Do đó, cần có các cơ chế để xác minh và chứng thực quyền sở hữu, phải chắc chắn rằng token RWA thực sự đại diện cho tài sản thực, tránh tình trạng tranh chấp và gian lận.

Có thể học hỏi ở Propy điều này, đây là một nền tảng chuyên về token hóa bất động sản, họ sử dụng công nghệ Blockchain để đảm bảo việc chuyển nhượng quyền sở hữu một cách minh bạch và an toàn. Trước khi một bất động sản được token hóa, Propy thực hiện quy trình kiểm tra kỹ lưỡng để xác minh quyền sở hữu đảm bảo rằng tất cả các tài liệu liên quan đều chính xác.

Định giá tài sản

Giá trị của các tải sản có thể không ổn định và khó dự đoán do nhiều yếu tố tác động như thị trường, tình trạng tài sản và các yếu tố kinh tế khác. Vì lý do này mà việc định giá chính xác RWA tương đối phức tạp.

Ví dụ, một căn nhà ở trung tâm thành phố có giá trị cao do đang trong giai đoạn hưng thịnh của thị trường bất động sản, nhưng không lâu sau đó giá  giảm nhanh chóng do khủng hoảng kinh tế. Sự biến động bất ngờ này làm cho việc định giá chính xác căn nhà để thực hiện token hóa trở nên khó khăn.

Vấn đề công nghệ

Để tích hợp các tài sản thực vào Blockchain đòi hỏi cơ sở hạ tầng và công nghệ tiên tiến, không phải cá nhân hay tổ chức nào cũng có thể đáp ứng được yêu cầu này.

Chẳng hạn, để token hóa một tác phẩm nghệ thuật, cần phải xác thực quyền sở hữu và nguồn gốc của nó. Để làm được điều này cần đến hệ thống có khả năng lưu trữ và xác minh các tài liệu liên quan, như giấy chứng nhận quyền sở hữu, bản quyền.

Rủi ro bảo mật

Đây là rủi ro mà Blockchain hay bất kỳ công nghệ tiên tiến nào cũng sẽ phải đối mặt. Đã có không ít sự cố đáng tiếc từng xảy ra liên quan đến tấn công mạng lưới, gây thiệt hàng hàng trăm triệu USD và ảnh hưởng trực tiếp đến dự án và người dùng.

Điển hình nhất có thể kể đến vụ hack DAO trên Ethereum vào năm 2016. Hacker đã khai thác lỗi trong smart contract để chiếm đoạt 3,6 triệu ETH, tương đương khoảng 50 triệu USD vào thời điểm đó.

Các nền tảng token hóa RWA cần có cơ chế bảo mật cao để tránh các rủi ro liên quan đến bug, hack. Ngoài ra, mỗi smart contract phải được kiểm toán kỹ lưỡng bởi một công ty bên ngoài đủ uy tín để phát hiện sớm lỗ hổng và có phương án khắc phục.

Bên cạnh đó, cần áp dụng quy trình KYC và AML đầy đủ trong các tình huống cần thiết. Mặc dù điều này trái ngược với giá trị cốt lõi của Blockchain (không bị chi phối và kiểm duyệt), nhưng lại phù hợp với bối cảnh thực tế.

Sự kết nối với hệ thống tài chính truyền thống

Để thành công trong việc token hóa tài sản thực và tiếp cận với hệ thống tài chính truyền thống, đòi hỏi các dự án RWA phải có sự hợp tác chặt chẽ với các ngân hàng và tổ chức tài chính lớn.

Rõ ràng, không phải dự án nào cũng có đủ mối quan hệ để làm được điều này. Đấy là còn chưa kể những khó khăn do khác biệt về lĩnh vực, công nghệ và quy trình hoạt động.

Ví dụ về một dự án token hóa sản phẩm ô tô, họ sẽ cần phải làm việc với cơ quan đăng ký ô tô và tổ chức tài chính có thẩm quyền để xác minh quyền sở hữu, định giá và làm hồ sơ liên quan. Tuy nhiên, các cơ quan này thường không quen thuộc với công nghệ Blockchain, họ có thể yêu cầu các quy trình, thủ tục phức tạp hơn so với bình thường.

Dự phóng tương lai cho RWA

Trong tương lai, sẽ có ngày càng nhiều loại tài sản vật chất được token hóa trên Blockchain. Tính thanh khoản và khả năng giao dịch các loại tài sản này cũng được nâng cao đáng kể, loại bỏ rào cản trong việc mua bán và chuyển nhượng tài sản.

Với những lợi ích to lớn, RWA sẽ được tích hợp sâu hơn vào các ứng dụng DeFi. Nhà đầu tư có thể sử dụng RWA làm tài sản thế chấp để vay mượn, giao dịch, hoặc tạo ra các sản phẩm tài chính phái sinh. Từ đó làm đa dạng dịch vụ tài chính và tăng cường sự ổn định cho thị trường DeFi.

Hơn hết, nếu quỹ BUIDL của BlackRock tiếp tục chứng minh được sức hút, không có lý do gì để các tổ chức tài chính khác từ bỏ miếng bánh thị phần mang tên “RWA”. CEO của BlackRock cũng từng tuyên bố rằng bước tiếp theo sau Bitcoin ETF sẽ là token hóa nhiều loại tài sản tài chính.

Sự tham gia của giới tài chính truyền thống chính là chất xúc tác mạnh mẽ nhất để giúp RWA sớm khẳng định vị thế.

Đọc thêm: Thấy gì từ hiệu suất vượt trội của RWA so với thị trường trong nửa đầu 2024?

Cuối cùng, khi token hóa tài sản thực đã trở nên phổ biến và được công nhận, chính phủ và các cơ quan quản lý sẽ cần phải ban bố quy định liên quan đến RWA. Khung pháp lý rõ ràng và minh bạch giúp bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư và thúc đẩy sự phát triển bền vững của thị trường RWA.

Các dự án RWA tiềm năng nhất cần quan tâm

Ondo Finance (ONDO)

Gần như khi nhắc đến trend RWA thì nhà đầu tư crypto sẽ nghĩ đến Ondo Finance trước tiên, một trong những dự án tiên phong cung cấp sản phẩm RWA Trái phiếu kho bạc Hoa Kỳ (US Treasuries).

Hiện tại, trong ngách tokenized US treasuries, Ondo Finance chỉ xếp sau mỗi Securitize (dự án mảng RWA cũng được backed bởi BlackRock). Kể từ khi ra mắt, TVL của Ondo luôn tăng theo thời gian và chưa có dấu hiệu chững lại, hiện đã vượt quá 500M$.

MakerDAO (MKR)

Được thành lập từ năm 2014, cho đến nay MakerDAO vẫn giữ nguyên vị thế là dự án top đầu trong mảng Lending. MakerDAO cho phép người dùng thế chấp các tài sản Crypto để vay stablecoin DAI.

Tuy nhiên, kể từ năm 2023, MakerDAO đã bổ sung thêm RWA làm tài sản thế chấp, cụ thể là việc dự trữ các trái phiếu kho bạc Hoa Kỳ. Cho đến nay, MakerDAO đã nắm giữ tổng cộng hơn 500M$ trái phiếu kho bạc Hoa Kỳ và sẽ tiếp tục mua thêm trong tương lai.

TrueFi (TRU)

TrueFi là một nền tảng DeFi cung cấp các khoản vay cho khách hàng dựa trên điểm tín dụng mà không cần tài sản thế chấp. Dự án này được phát triển bởi TrustToken, tổ chức phát hành stablecoin TrueUSD (TUSD).

Vào tháng 3/2024, TrueFi đã giới thiệu Trinity, một giao thức Lending mới sử dụng RWA làm tài sản thế chấp. Loại tài sản thực được mã hóa đầu tiên mà TrueFi lựa chọn cũng là trái phiếu kho bạc Hoa Kỳ.

Maple Finance (MPL)

Maple Finance là nền tảng Lending không yêu cầu tài sản thế chấp, chủ yếu phục vụ các công ty, tổ chức lớn và có uy tín trong lĩnh vực DeFi. Vào tháng 1/2023, Maple Finance đã mở rộng dịch vụ bằng cách bổ sung pool RWA dành riêng cho các khoản phải thu thương mại.

Trong đó, khoản phải thu thương mại là các khoản nợ mà doanh nghiệp có quyền thu từ khách hàng của mình, thường là từ việc bán hàng hóa hoặc dịch vụ. Việc đưa loại RWA này vào pool cho vay giúp các doanh nghiệp có thêm lựa chọn, mang đến nhiều cơ hội hơn cho cả bên đi vay và bên cho vay.

Centrifuge (CFG)

Centrifuge (CFG) là nền tảng DeFi cho phép sử dụng RWA để làm tài sản thế chấp cho các khoản vay. Dự án nhằm mục đích giúp doanh nghiệp dễ tiếp cận tín dụng hơn, đồng thời cung cấp lợi nhuận ổn định cho các nhà đầu tư.

Sản phẩm nổi bật nhất của Centrifuge là Tinlake, một giải pháp cho phép token hóa các RWA thành NFT trên mạng lưới Centrifuge một cách đơn giản, thuận tiện.

Kết luận

RWA đang dần trở thành một phần quan trọng trong hệ sinh thái tài chính kỹ thuật số. Việc token hóa các tài sản thực không chỉ giúp mở rộng phạm vi tiếp cận và tăng tính thanh khoản, mà còn đem đến những cơ hội đầu tư mới, đa dạng và hiệu quả hơn.

Ngoài ra, RWA giải quyết những vấn đề khúc mắc liên quan đến quản lý và giao dịch tài sản, đem lại sự minh bạch và an toàn, đồng thời giảm thiểu các chi phí liên quan.

Trong tương lai, RWA hứa hẹn sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ, góp phần thúc đẩy sự đổi mới của công nghệ Blockchain và lĩnh vực DeFi.

Anh em đánh giá như thế nào về RWA? Liệu đây có phải là một trong những trend sẽ bùng nổ mạnh nhất ở chu kỳ tăng trưởng 2024-2025 và cả trong tương lai? Hãy comment ý kiến xuống phía dưới để trao đổi cùng cộng đồng TradeCoinVN nhé!

Lưu ý: Nội dung bên trên không phải là lời khuyên đầu tư. Anh em chỉ nên tham khảo và tự mình tìm hiểu kỹ trước khi quyết định xuống tiền. Hãy là nhà đầu tư có trách nhiệm với tài sản của mình, chúc anh em thành công!