Ít ai biết rằng khởi đầu của NEAR là một dự án làm về AI trước khi họ chuyển hướng sang Blockchain. Dự án hiện đang lên kế hoạch tuyển dụng các kỹ sư AI để hướng đến mục tiêu đi tiên phong trong việc tạo ra một hệ sinh thái AI phi tập trung toàn diện.

NEAR Protocol đã phát triển như thế nào và họ đang tập trung cho mảng AI ra sao? Anh em hãy cùng TradeCoinVN tìm hiểu thông qua bài viết sau nhé!

Sơ lược về NEAR

NEAR Protocol được thiết kế để giải quyết những thách thức mà công nghệ Blockchain đang gặp phải. Nền tảng Layer 1 (L1) này tập trung vào khả năng mở rộng, hỗ trợ các nhà phát triển và tối ưu hóa trải nghiệm người dùng.

Các dự án Blockchain hiện vẫn đang tích cực nghiên cứu để tìm ra lời giải cho bài toán về khả năng mở rộng. Những công nghệ mới như Rollup, sharding, Sidechain,... đều nhằm mục đích cải thiện khả năng xử lý giao dịch và giảm chi phí.

NEAR Protocol đã tạo ra sự khác biệt độc đáo nhờ việc triển khai cơ chế đồng thuận Thresholded Proof of Stake (TPoS) và giải pháp Nightshade Sharding. Sự kết hợp của hai công nghệ này giúp cải thiện đáng kể khả năng mở rộng và tính phân cấp cho Blockchain.

Nhìn chung, đặc trưng của NEAR là một nền tảng Blockchain L1 hiệu quả và thân thiện với người dùng.

Những bước tiến quan trọng của NEAR

Kể từ khi bắt đầu hoạt động vào năm 2020, NEAR Protocol đã đạt được những cột mốc đáng chú ý, bao gồm việc thu hút nhiều dự án khác nhau,  phát triển vô số dApp và xây dựng một hệ sinh thái mạnh mẽ.

Một trong những thành tựu đáng chú ý là sự tăng trưởng của TVL, nó đã tăng vọt lên 335M$ vào cuối Q2/2024, đánh dấu mức tăng ấn tượng 547% trong vòng 6 tháng.

Ngoài ra, số địa chỉ ví hoạt động hàng ngày trên NEAR đã vượt quá 1,2 triệu, tăng 42% so với quý trước và tăng 377% trong 6 tháng. Để đạt được mức tăng trưởng đó, phải kể đến sự thành công của những dự án hàng đầu như KAIKAINOW, Sweat và HOT wallet. Các dApp này đã mở rộng đáng kể cơ sở người dùng cho mạng lưới NEAR.

Từ cuối Q4/2023 đến cuối Q2/2024, số lượng giao dịch trên NEAR tăng từ khoảng 35 triệu lên hơn 220 triệu, số lượng người dùng hoạt động hàng tháng tăng từ 2,9 triệu lên 15 triệu và số lượng người dùng mới tăng từ 1,8 triệu lên hơn 5 triệu.

Những thành tựu vừa nêu cho thấy sự phát triển nhanh chóng của hệ sinh thái NEAR và hiệu quả đến từ ​​chiến lược đúng đắn.

Trong đó, những tiến bộ về công nghệ là yếu tố then chốt dẫn đến thành công của NEAR. Điển hình nhất là việc triển khai Nightshade Sharding, một giải pháp giúp cải thiện đáng kể khả năng mở rộng, cho phép xử lý một lượng lớn giao dịch với tốc độ cao.

Đọc thêm: AI phi tập trung đang phổ biến hơn những gì chúng ta nghĩ!

Ngoài ra, đội ngũ NEAR đặc biệt chú trọng đến Chain Abstraction, nhằm đơn giản và tối ưu hóa trải nghiệm cho người dùng và nhà phát triển. Kết quả là sự ra đời của các tính năng như NEAR Accounts, Chain Signatures và Intent Relayers.

Những cải tiến này không chỉ nâng cao trải nghiệm sử dụng mà còn mở rộng phạm vi ứng dụng cho các dApp, qua đó củng cố vị thế của NEAR là một trong những nền tảng L1 hàng đầu.

NEAR sở hữu nền móng về AI

Như mình đã đề cập ở phần trên, khởi đầu của NEAR là một dự án làm về AI do Co-Founder Illia Polosukhin khởi xướng. Câu chuyện bắt đầu vào tháng 12/2017, từ một bài báo gây tiếng vang lớn ở thời điểm đó tên là “Attention is All You Need”, đồng sáng tác bởi 8 nhà nghiên cứu kỳ cựu của Google.

Bài báo đã giới thiệu một kiến ​​trúc mô hình mới có tên là Transformer, sau này nó chính là nền tảng công nghệ cốt lõi, hỗ trợ chính cho các ứng dụng AI phổ biến như ChatGPT của OpenAI.

Illia Polosukhin - một trong 8 tác giả của “Attention is All You Need” là người đầu tiên rời khỏi Google để đồng sáng lập một công ty AI, được gọi là NEAR.AI, tiền thân của NEAR Protocol.

llia là thành viên cốt lõi, người có đóng góp nhiều nhất cho dự án mã nguồn mở AI TensorFlow của Google, đồng thời là trưởng nhóm dự án Deep Learning của Google. Ngoài ra, 7 tác giả còn lại cũng đã rời Googe để theo đuổi con đường riêng của họ trong lĩnh vực AI. Với Illia Polosukhin, anh đã lựa chọn Blockchain và đạt được những thành tựu đáng chú ý.

Mục tiêu ban đầu của Illia cũng hướng đến AI, tuy nhiên sau một thời gian, dự án đi vào bế tắc vì ở thời điểm đó, có quá nhiều trở ngại trong việc phát triển AI phi tập trung.

Sau đó, Illia nhận thấy rằng Blockchain và smart contract là giải pháp tốt nhất để giải quyết các vấn đề về dữ liệu trong ML (Machine Learning - học máy). Xa hơn nữa, anh tin rằng Blockchain có thể trở thành nền tảng cơ sở hạ tầng quan trọng để phát triển AI. Cuối cùng, Illia quyết định chuyển hướng từ AI sang Blockchain.

Do đó, mặc dù NEAR đã đạt được những thành công nhất định trong Blockchain, nhưng nền tảng này vẫn có mối liên kết chặt chẽ với AI.

Tầm nhìn của NEAR đối với AI phi tập trung

Trong mục tiêu phát triển dài hạn, NEAR hướng đến việc tích hợp AI vào hệ sinh thái Web3 thông qua nền tảng mã nguồn mở và phi tập trung, đảm bảo rằng người dùng có quyền kiểm soát dữ liệu và tài sản.

Khi AI do người dùng sở hữu (User-Owned AI), nó sẽ là công cụ thông minh hướng đến việc phục vụ lợi ích của từng cá nhân và cộng đồng, thay vì chỉ nhằm tối đa hóa lợi nhuận cho một vài công ty, tổ chức. Cụ thể, việc trao quyền cho người dùng sẽ mang lại những lợi ích như năng suất cao hơn, có tính cá nhân hóa hơn, sáng tạo hơn và mở ra nhiều cơ hội gia tăng thu nhập hơn.

Đọc thêm: Góc nhìn đầu tư AI, Gaming & DePIN: Các mạng lưới GPU phi tập trung hàng đầu hiện nay

Bằng nguồn lực và khả năng trong lĩnh vực AI và Blockchain, NEAR là một trong những nền tảng đi tiên phong loại bỏ sự kiểm soát độc quyền về AI của các công ty công nghệ lớn. Đồng thời đem lại sự công bằng dựa trên tinh thần hợp tác cùng phát triển trong cộng đồng.

Theo những gì mà CEO Illia chia sẻ, các ứng dụng trên Blockchain NEAR có thể hỗ trợ cho AI thông qua các trường hợp sử dụng sau:

• Gán nhãn dữ liệu phi tập trung: Gán nhãn dữ liệu là bước xác định và phân loại các thành phần của dữ liệu để huấn luyện mô hình ML. NEAR giúp tạo ra một thị trường phi tập trung, nơi những người tham gia công việc gán nhãn dữ liệu được trả thưởng một cách xứng đáng, công bằng và minh bạch.
• Quản trị phi tập trung: Một nền tảng phi tập trung dựa trên NEAR có thể quản lý và giám sát AI một cách minh bạch và chủ động. Chẳng hạn như việc thu thập và tạo ra các bộ dữ liệu nhằm điều chỉnh và cải thiện các mô hình AI. Ngoài ra các nhà phát triển có thể tạo diễn đàn nghiên cứu công khai trên Web3, cho phép cộng đồng theo dõi và tham gia thảo luận về AI.
• Quản lý nội dung & xác thực dữ liệu: Nhờ tính bất biến và minh bạch của Blockchain, NEAR hỗ trợ theo dõi nguồn gốc của tất cả các loại dữ liệu AI. Từ đó giải quyết các vấn đề về giả mạo, thông tin sai lệch hoặc bất hợp pháp, hỗ trợ tích cực cho quá trình phân loại dữ liệu.
• Thị trường AI phi tập trung: Các nhà phát triển có thể tạo ra thị trường AI phi tập trung, nơi chia sẻ, mua bán và trao đổi các mô hình AI/ML một cách an toàn và minh bạch. 

Vào tháng 6/2024, NEAR Foundation đã khởi động chương trình NEAR Horizon AI Incubation nhằm mục tiêu xây dựng cơ sở hạ tầng cho User-Owned AI. Trong mùa đầu tiên này sẽ có 6 dự án tham gia, bao gồm: Mizu, Pond, Nevermined, Hyperbolic, Ringfence và Exhibits.

Chương trình này thể hiện cho tầm nhìn lớn của NEAR về hệ sinh thái User-Owned AI, nơi người dùng và nhà phát triển dễ dàng tiếp cận AI để cùng nhau nghiên cứu, đóng góp và cùng hưởng lợi từ thành quả chung.

Tổng kết

Chiến lược phát triển lấy AI phi tập trung làm trọng tâm của NEAR cho thấy một tầm nhìn đổi mới, sáng tạo và hợp xu thế. Với nền tảng cốt lõi đi lên từ AI, cùng những thành tựu ấn tượng đã đạt được, ở NEAR hội tụ nhiều yếu tố để trở thành dự án dẫn đầu mảng AI phi tập trung.

Tất nhiên vẫn còn rất nhiều khó khăn phía trước, nhưng NEAR phần nào đã chứng minh được thực lực và đã sẵn sàng để tạo ra những đột phá mới trong cả 2 lĩnh vực Blockchain và AI.

Anh em nghĩ sao về tiềm năng phát triển của NEAR trong mảng AI phi tập trung? Liệu dự án có thể thành công với tham vọng đề ra? Hãy comment ý kiến xuống phía dưới để trao đổi cùng cộng đồng TradeCoinVN nhé!

Lưu ý: Nội dung bên trên không phải là lời khuyên đầu tư. Anh em chỉ nên tham khảo và tự mình tìm hiểu kỹ trước khi quyết định xuống tiền. Hãy là nhà đầu tư có trách nhiệm với tài sản của mình, chúc anh em thành công!