Bitcoin Layer 2 (L2) không còn là một khái niệm mới khi có khá nhiều dự án đã ra đời với mục tiêu khai thác tối đa tiềm năng của Bitcoin. Một trong số đó là Citrea - giải pháp L2 zk-Rollup đầu tiên trên Bitcoin đã huy động được hơn 16 triệu USD từ các VCs tier-1 như Galaxy, Delphi Ventures và rất nhiều quỹ đầu tư cũng như angel investor khác.

Vậy Citrea là gì? Lý do gì khiến dự án này trở nên đặc biệt và nhận được nhiều sự quan tâm đến thế? Anh em hãy cùng TradeCoinVN tìm hiểu thông qua bài viết sau nhé!

Citrea là gì?

Citrea là giải pháp L2 zk-Rollup đầu tiên trên Bitcoin, giúp tăng cường khả năng sử dụng không gian khối Bitcoin (Bitcoin blockspace) nhờ công nghệ zero-knowledge (ZK). Đồng thời, Citrea cũng là L2 đầu tiên sử dụng Bitcoin để vừa làm lớp lưu trữ dữ liệu (data availability) vừa làm lớp thanh toán (settlement layer) thông qua một công nghệ đặc biệt dựa trên BitVM có tên là Clementine.

Ngoài ra, với khả năng tương thích hoàn toàn với EVM, Citrea cho phép các nhà phát triển Ethereum dễ dàng làm việc trên Bitcoin.

Citrea giải quyết vấn đề gì?

Citrea đang giải quyết một số vấn đề liên quan đến Bitcoin blockspace nhằm tăng khả năng mở rộng và tính bảo mật cho Bitcoin.

Bitcoin hiện là nền tảng blockchain an toàn, phi tập trung và chống kiểm duyệt tốt nhất hiện có, điều này khiến nhu cầu sử dụng blockspace của nó ngày càng tăng. Tuy nhiên, các giải pháp mở rộng phổ biến như sidechains và các giao thức blockchain riêng lẻ (không hoạt động trực tiếp trên mạng Bitcoin) đều không tận dụng được hoàn toàn tính bảo mật của Bitcoin.

Bài toán lớn nhất ở đây là làm sao để mở rộng khả năng của blockspace mà không thay đổi các nguyên tắc cốt lõi, hoặc làm giảm tính bảo mật và phi tập trung - giá trị lớn nhất mà Bitcoin sở hữu.

Các giải pháp L2 hiện có chỉ tạo ra blockspace thay thế, đây không phải là phương pháp tối ưu để khai thác khả năng của Bitcoin blockspace. Ngược lại, còn dẫn đến cạnh tranh trực tiếp với chain chính (Bitcoin L1). Thậm chí có thể làm cho phí gas tăng cao hơn hoặc gây rủi ro mỗi khi di chuyển tài sản qua các cầu nối.

Để giải quyết vấn đề này, Citrea cung cấp một giải pháp độc đáo hơn bằng cách triển khai zk-Rollup, một mô hình mở rộng blockspace cho Bitcoin mà không làm thay đổi cơ chế đồng thuận cốt lõi.

Nhờ công nghệ ZKP (Zero-knowledge Proof), Citrea có thể tạo ra một shard (một khu vực riêng biệt) thực thi trên Bitcoin để gộp nhiều giao dịch và xác minh chúng một cách hiệu quả với độ bảo mật cao.

Đây chính là giải pháp giúp mở rộng khả năng của Bitcoin blockspace, đồng thời vẫn giữ cho các hoạt động được diễn ra trên L1, nhằm tận dụng tính bảo mật và phi tập trung của Bitcoin.

Những ưu điểm nổi bật của Citrea

Những ưu điểm nổi bật sau đây giúp Citrea trở thành một giải pháp mở rộng Bitcoin đầy tiềm năng và khác biệt:

• Xây dựng settlement layer trực tiếp trên Bitcoin: Citrea là L2 đầu tiên và duy nhất xây dựng settlement layer ngay trên Bitcoin, cho phép mọi giao dịch được xử lý và xác thực trực tiếp trên L1. Phương pháp này giúp Citrea kế thừa hoàn toàn tính bảo mật của Bitcoin.
• Tương thích hoàn toàn với EVM: Citrea tương thích hoàn toàn với EVM, cho phép các nhà phát triển Ethereum dễ dàng chuyển đổi và xây dựng các ứng dụng trên Bitcoin.

• L2 đầu tiên sử dụng ZKP trên Bitcoin: Citrea sử dụng công nghệ ZKP để gộp hàng nghìn giao dịch và tạo bằng chứng để xác nhận tính đúng đắn của các giao dịch. Nhờ BitVM (một trình xác minh ZKP tích hợp) mà lần đầu tiên các bằng chứng không kiến thức được ghi và xác minh ngay trên blockchain Bitcoin.
• Trust-Minimized Two-Way Peg: Cơ chế này cho phép người dùng gửi và nhận tài sản một cách bảo mật, minh bạch giữa Citrea (L2) và Bitcoin mà không phụ thuộc vào multi-signature (cơ chế đa chữ ký) như các giải pháp L2 khác.
• Kiến trúc mô-đun và khả năng mở rộng: Citrea không giới hạn ở một máy ảo (VM) nhất định mà có thể mở rộng sang các VM khác, chẳng hạn như WASM VM, nhờ kiến trúc mô-đun linh hoạt.

• Tạo doanh thu phí ổn định cho Bitcoin miner: Bằng cách sử dụng Bitcoin để vừa làm lớp data availability vừa làm lớp settlement, số lượng giao dịch trên mạng lưới Bitcoin tăng lên đáng kể, tạo ra nguồn doanh thu phí ổn định cho các Bitcoin miner.
• Nền tảng DeFi hàng đầu trên Bitcoin: Citrea hướng tới việc xây dựng một trung tâm thanh khoản cho toàn bộ hệ sinh thái Bitcoin,  đảm bảo an toàn và bảo mật cho tài sản người dùng khi họ tham gia các hoạt động DeFi.

Các sản phẩm của Citrea

Citrea testnet

Hiện tại, dự án đang triển khai testnet, anh em có thể tham gia trải nghiệm để có cơ hội nhận được airdrop (dự án chưa xác minh thông tin).

• Link Faucet token cBTC (token BTC testnet mạng Citrea).

• Link Bridge token cBTC qua lại giữa Citrea và Bitcoin.

Citrea explorer testnet

Tương tự các blockchain explorer khác như Etherscan, Bscscan,... Citrea explorer cho phép check lịch sử giao dịch của các địa chỉ ví, token, txn hash, block,... Hiện công cụ này đang sử dụng cho mạng Citrea testnet.

Hệ sinh thái Citrea

Hệ sinh thái Citrea đang dần được hoàn thiện với những mảnh ghép đầu tiên:

• Namoshi Name Service: Dịch vụ tên miền .btc và .citrea.
• Citrex: Công cụ bridge giữa mạng Bitcoin/Lighting network và Citrea.
• Citrus Swap: DEX đầu tiên trên Citrea.
• DipDup: Python framework để xây dựng các trình lập chỉ mục smart contract.
• Goldsky: Công cụ lập chỉ mục dữ liệu.
• Blast: Nền tảng API multichain sử dụng cho các dApp Web3.

Đội ngũ phát triển

Hiện tại, Citrea chưa công bố thông tin về các thành viên trong đội ngũ phát triển, mình sẽ cập nhật ngay khi có info mới nhất từ dự án.

Các nhà đầu tư & đối tác

Nhà đầu tư

Dự án đã huy động được tổng cộng 16,7 triệu USD qua 2 vòng gọi vốn do Founders Fund và Galaxy dẫn đầu, cùng với sự tham gia của Delphi Ventures, Mirana Ventures, Maven 11 Capital, DAO5,...

Đối tác

• Updating

Citrea Tokenomics

Token Key Metrics

• Token Name: Updating
• Ticker: Updating
• Blockchain: Updating
• Contract: Updating
• Total Supply: Updating
• Max Supply: Updating
• Initial Circulating Supply: Updating
• Giá hiện tại: Updating
• Market cap: Updating
• FDV: Updating
• TGE: Updating

Token Use Cases

• Updating

Token Allocation

• Updating

Token Release Schedule

• Updating

Nhận xét cá nhân về tokenomics & lịch vesting

• Updating

Mua và nắm giữ token ở đâu?

• Updating

Road map

Lộ trình phát triển chính thức của Citrea cho giai đoạn 2024 - 2025  như sau:

Q1/2024

Triển khai các hạng mục hạ tầng cốt lõi:

• BitVM ZK Verifier mã nguồn mở.
• Bridge Program mã nguồn mở.
• Citrea Node Codebase mã nguồn mở.

Q2/2024

• Triển khai Testnet Phase 1.
• Tích hợp tính năng Atomic Swap cho các giao dịch trên mạng Lightning Network và Bitcoin.

Q3/2024

• Triển khai Testnet Phase 2.

Q4/2024

• Ra mắt Mainnet Beta.

Từ năm 2025

Triển khai các hạng mục hạ tầng nâng cao:

• Multi Sequencer Network
• Volition Model
• EVM+ Runtime

Các dự án tương tự

Một số dự án tương tự làm cùng mảng Bitcoin L2 như Citrea có thể kể đến như:

• Stacks (STX)
• Merlin Chain (MERL)
• Core DAO (CORE)
• Bitlayer
• BSquared

Tổng kết

Nhìn chung, Citrea mang đến một cách tiếp cận đầy sáng tạo và độc đáo trong việc giải quyết bài toán về khả năng mở rộng của Bitcoin. Để làm được điều này, đội ngũ dự án đã linh hoạt áp dụng các công nghệ zk-Rollup và BitVM.

Mặc dù Citrea đã cho thấy tiềm năng lớn nhưng vẫn còn đó những thách thức nhất định, đặc biệt là việc chứng minh hiệu suất vượt trội để được cộng đồng chấp nhận. Tuy nhiên, với sự hỗ trợ từ các VCs hàng đầu và cách tiếp cận mới mẻ, Citrea có thể tạo ra bước đột phá lớn cho hệ sinh thái Bitcoin trong tương lai.

Anh em đánh giá như thế nào về Citrea? Liệu dự án này có đủ sức cạnh tranh với những Bitcoin L2 hàng đầu hiện nay? Hãy comment ý kiến xuống phía dưới để trao đổi cùng cộng đồng TradeCoinVN nhé!

Lưu ý: Nội dung bên trên không phải là lời khuyên đầu tư. Anh em chỉ nên tham khảo và tự mình tìm hiểu kỹ trước khi quyết định xuống tiền. Hãy là nhà đầu tư có trách nhiệm với tài sản của mình, chúc anh em thành công!