Nếu bạn muốn đưa ra một quyết định đầu tư đúng đắn thì việc nghiên cứu dự án kỹ lưỡng là tiêu chí vô cùng cần thiết. Tuy nhiên, đối với người mới, nắm vững các thuật ngữ cơ bản là bước quan trọng giúp bạn hiểu và phân tích tiềm năng dự án đó sâu sắc hơn.

Một khi đã hiểu rõ khái niệm trong ngành, bạn sẽ dễ dàng tiếp cận kiến thức blockchain nâng cao. Vì vậy, bạn nên đầu tư thời gian vào việc tìm tòi các thuật ngữ nhằm mang lại lợi ích dài lâu trong tương lai. Và để đẩy nhanh quá trình đó, mình đã tổng hợp 10 thuật ngữ cơ bản nhất khi phân tích dự án Crypto trong bài viết dưới đây. Bắt đầu nhé!

Market cap

Market cap, viết tắt của Market Capitalization (Giá trị vốn hóa thị trường) là chỉ số thể hiện giá trị của tài sản cụ thể trong Crypto. Điều này đồng nghĩa với việc Market cap giúp nhà đầu tư hiểu rõ quy mô và tiềm năng tăng trưởng của một dự án so với các đối thủ khác thông qua việc so sánh.

Tính đến tháng 07/2024, theo góc nhìn cá nhân, mình sẽ phân theo cấp độ Market cap như sau:

Vốn hóa siêu lớn (Mega cap): Là những dự án nằm trong Top 10 MarketCap có vốn hóa từ 15 tỷ USD trở lên như Bitcoin và Ethereum.

Vốn hóa lớn (Large cap): Dự án có vốn hóa từ 1 tỷ đến 15 tỷ USD như Avalanche, Chainlink, Polkadot,... Thường sẽ nằm trong top 20 dự án hàng đầu thị trường.

Vốn hóa trung bình (Mid-cap): Dự án có vốn hóa từ 100 triệu đến 1 tỷ USD, hầu như là các giao thức đang trong giai đoạn phát triển.

Vốn hóa nhỏ (Small cap): Dự án có vốn hóa dưới 100 triệu USD, là những dự án mới xuất hiện trên thị trường và chúng có tiềm năng tăng trưởng lớn đi kèm với rủi ro cao (High risk high return).

Vốn hóa siêu nhỏ (Micro-cap): Dự án có vốn hóa dưới 10 triệu USD, tiềm ẩn rủi ro cực lớn như Memecoin, DeFi mới nổi,...

Lưu ý: Hình ảnh chỉ mang tính thông tin minh họa cho vốn hóa, không phải lời khuyên đầu tư.

Ngoài ra, bạn có thể tính được Market Cap của dự án chỉ với một công thức đơn giản như sau:

Market Cap = Giá thị trường hiện tại của một đồng coin x Tổng tất cả số lượng coin hiện đang lưu hành

Tokenomics

Tokenomics là thuật ngữ được ghép nối giữa "Token" và "Economics", chỉ yếu tố kinh tế ảnh hưởng đến giá trị token.

Ngoài việc nghiên cứu whitepaper, đội ngũ đứng sau, lộ trình phát triển (roadmap) thì tokenomics cũng là trọng tâm để đánh giá triển vọng tương lai của một dự án crypto. Tokenomics bao gồm các nhân tố chính như Token Key Metrics, Token Allocation, Token Release Schedule, Token Use Cases,...

Cụ thể:

Token Key Metrics là các chỉ số quan trọng của token giúp nhà đầu tư đánh giá được tiềm năng và giá trị của dự án
Token Allocation là phân bổ token cho các bên góp công xây dựng dự án
Token Release Schedule là một lịch trình phân phối token đã được lên lịch sẵn từ phía đội ngũ dự án
Token Use Cases là động lực để user sử dụng token hoàn thành mục đích nào đó

Vesting Schedule

Vesting Schedule là một cơ chế phân phối token đến tay đội ngũ phát triển dự án, nhà đầu tư, cộng đồng,... theo một lịch trình định sẵn. Mục đích lớn nhất là phần bổ lợi ích công bằng và duy trì động lực cũng như quyền lợi cho các bên tham gia. Từ đó, ngăn chặn việc pump dump token hỗ trợ ổn định giá cả trên thị trường.

Developer

Developer, được biết tới với cái tên ngắn gọn hơn là Dev, là đội ngũ lập trình viên đứng sau các dự án blockchain. Họ chính là người đưa ra ý tưởng và phát triển chúng thành những dự án triệu đô.

Có 2 vị trí chính trong đội ngũ Developer:

Lập trình viên chủ chốt, cải tiến hệ thống (Core blockchain developer)
Lập trình viên về phần mềm - DApp (Blockchain software developer)

Và để có thể làm Developer, bạn cần đáp ứng nhiều chuyên môn, ví dụ như: Lập trình, Mật mã (Cryptography), Cấu trúc dữ liệu (Data structures), Kiến trúc blockchain,...

Team

Team là đội ngũ dự án, bao gồm các chức vụ như Founder, Co-Founder, CTO, CEO, COO,…Đây là một trong những tiêu chí quan trọng để đánh giá dự án Crypto có thực sự uy tín hay không.

Vì nếu đội ngũ đứng sau là những người có học thức, dày dặn kinh nghiệm trong lĩnh vực Crypto thì chắc chắn sản phẩm họ làm ra cũng ở một đẳng cấp khác so với các dự án “ăn xổi” trên thị trường. Họ sẽ dồn toàn bộ tâm huyết vào dự án với mục tiêu đi đường dài, đóng góp cho nền tài chính công nghệ Blockchain & Web3.

Ngoài ra, danh tiếng của thành viên trong Team cũng là một điểm cần chú ý. Vì nếu dự án gặp biến thì sẽ ảnh hưởng trực tiếp tới uy tín của họ. Vậy nên, anh em nhớ check kỹ mục này trước khi xuống tiền đầu tư nhé.

Investor/ VCs/ Backer

Investor (quỹ đầu tư) tham gia Crypto với mục tiêu gia tăng danh mục đầu tư dài hạn của mình.

Họ sẽ ưu tiên nắm giữ/rót vốn cho các dự án tiềm năng lợi nhuận cao và lâu lâu mua bán tùy vào tình hình thị trường lúc đó.

Investor chủ yếu quan tâm tới sự an toàn, tính tăng trưởng trong tương lai. Có 2 loại Investor:

Investor là cá nhân
Investor là tổ chức uy tín như Pantera Capital, Polychain Capital, Binance Labs, Coinbase Ventures,...

TVL

TVL (Total Value Locked) được coi là thước đo cho giá trị tài sản được khóa lại trong dự án, đo lường sức khỏe tổng thể của giao thức.

TVL cũng có thể hiểu đơn giản là tổng số tài sản hiện có trên giao thức và được tính theo công thức:

TVL = Tổng số lượng token bị locked trong giao thức x Giá token lúc đó

FDV

FDV (Fully Diluted Value - Vốn hóa pha loãng hoàn toàn) là chỉ số để hiểu về tokenomics của một dự án, là tổng vốn hoá khi tất cả token được mở khoá ra lưu thông.

FDV cao và Market Cap (MC) thấp nghĩa là còn rất nhiều token chưa được lưu hành và có thể gây ra vấn đề lạm phát token trong tương lai. Ngược lại, bạn không cần lo nghĩ quá nhiều về lạm phát token nếu FDV và MC có tỷ lệ gần như tương đương.

Để tìm ra giá trị FDV, bạn sẽ áp dụng công thức như sau:

FDV = Tổng nguồn cung (Total supply) x Giá mỗi token thời điểm đó

Funding rounds

Funding rounds là các vòng gọi vốn với mục đích có thêm nguồn tài chính nhằm hỗ trợ xây dựng, phát triển và mở rộng sản phẩm của dự án.

Đặc biệt, trong lĩnh vực Crypto, mỗi giai đoạn nâng cấp của dự án đều có sự góp mặt của Funding rounds. Chu trình gọi vốn được tiến hành theo thứ tự:

Pre-seed
Seed
Serie A
Serie B
Serie C
Strategic
Ngoài ra còn có vòng Pre-sale, Public sale thường mở bán dưới dạng IDO, IEO, Launchpad,…

Roadmap

Roadmap (lộ trình) là một bản thiết kế kế hoạch chi tiết theo các mốc thời gian mà dự án Crypto dự định thực hiện trong tương lai.

Nhà phát triển mô tả nhiệm vụ và lập chiến lược, mục tiêu cũng như lên lộ trình cho từng giai đoạn giúp quá trình thực thi và triển khai dự án được diễn ra liền mạch, đi đúng hướng.

Nếu dự án không công khai Roadmap thì khả năng cao chúng sẽ tiềm ẩn rủi ro, ảnh hưởng đến danh mục đầu tư và tài sản của bạn. Có thể Team sẽ không cam kết đi đường dài hoặc “ủ mưu” scam gì đó bất lợi cho nhà đầu tư nhỏ lẻ.

Lời kết

Trên đây là 10 thuật ngữ cơ bản khi phân tích dự án Crypto. Hiểu được các khái niệm sẽ phần nào giúp bạn tránh được những rủi ro không đáng có trong thị trường tài chính.

Nếu có bất kỳ thuật ngữ nào anh em muốn biết, hãy chia sẻ xuống dưới để các thành viên trong cộng đồng TradeCoinVN có thể hỗ trợ nhé!

Lưu ý: Nội dung bên trên không phải là lời khuyên đầu tư. Anh em chỉ nên tham khảo và tự mình tìm hiểu kỹ trước khi quyết định xuống tiền. Hãy là nhà đầu tư có trách nhiệm với tài sản của mình, chúc các bạn thành công!