Trong những năm gần đây, ngoài phương thức đầu tư nguồn tiền nhàn rỗi vào bất động sản thì Crypto và Chứng khoán là 2 lựa chọn tương đối phổ biến với nhiều tiềm năng lợi nhuận và đặc biệt là có thể bắt đầu từ số vốn nhỏ.

Tuy nhiên, một số người vẫn hay đánh đồng cả hai là trò “xanh đỏ” với nhiều hoài nghi. Thậm chí, nhà đầu tư cả hai thị trường Crypto và Chứng khoán thường xuyên lời qua tiếng lại “bắt lỗi” lẫn nhau, cho rằng thị trường mình tham gia hiệu quả hơn.

Vậy đối với newbie mới bước chân vào thị trường tài chính, đâu mới là kênh đầu từ phù hợp? Và để lên kế hoạch cho danh mục đầu tư, trước hết bạn cần hiểu rõ khái niệm Crypto và Chứng khoán là gì? Cả hai có những điểm giống và khác nhau như thế nào? Hãy cùng TradeCoinVN giải đáp thắc mắc trên qua bài viết sau nhé!

Chứng khoán là gì?

Chứng khoán là tài sản được phát hành và mua bán trên Thị trường chứng khoán. Bao gồm nhiều loại khác nhau tùy theo chỉ tiêu phân loại. Nếu căn cứ vào thời gian sử dụng vốn sẽ có chứng khoán ngắn và dài hạn.

Thông thường, thị trường vốn (tiền tệ) sẽ là nơi giao dịch các loại chứng khoán ngắn hạn. Còn chứng khoán dài hạn như cổ phiếu thường được phát hành, mua bán trên thị trường chứng khoán. Vì vậy, đôi khi mọi người sẽ đồng nhất giữa thị trường chứng khoán và thị trường vốn.

Thị trường chứng khoán là nơi diễn ra các hoạt động phát hành và giao dịch mua bán các loại chứng khoán, là một bộ phận của thị trường tài chính.

Việc mua bán này được tiến hành giao dịch ở thị trường sơ cấp. Có nghĩa, anh em sẽ mua trực tiếp lần đầu từ những đơn vị phát hành chứng khoán. Còn thị trường thứ cấp là mua đi bán lại các chứng khoán đã được phát hành từ thị trường sơ cấp.

*Thị trường sơ cấp và thị trường thứ cấp*

Phân loại chứng khoán

Cổ phiếu VNM tính đến ngày 8/8/2024 (theo Simplize)

Cổ phiếu: Là chứng khoán xác nhận quyền sở hữu của cổ đông đối với một phần vốn của công ty cổ phần. Người nắm giữ cổ phiếu có quyền thừa hưởng lợi nhuận và tham gia vào quản lý công ty.
Trái phiếu: Là chứng khoán xác nhận nghĩa vụ của tổ chức phát hành (chính phủ, doanh nghiệp,...) phải trả cho người nắm giữ trái phiếu một khoản tiền lãi cố định và hoàn trả số tiền gốc khi đáo hạn.
Chứng chỉ quỹ: Là chứng khoán xác nhận quyền sở hữu của nhà đầu tư đối với một phần vốn của quỹ đầu tư chứng khoán. Cho phép tham gia các hoạt động đầu tư của quỹ mà không cần tự mình quản lý danh mục đầu tư.
Chứng quyền: Là quyền mua cổ phiếu hoặc trái phiếu của một công ty với giá đã được xác định trước trong một khoảng thời gian nhất định. Nhà đầu tư sẽ được hưởng lợi từ sự tăng giá của cổ phiếu/trái phiếu.
Chứng quyền có bảo đảm: Là chứng quyền được phát hành kèm theo một lượng tài sản bảo đảm giúp giảm rủi ro cho nhà đầu tư.
Quyền mua cổ phần: Là quyền của cổ đông hiện hữu cho phép họ mua thêm cổ phần mới phát hành với giá ưu đãi nhằm duy trì tỷ lệ sở hữu trong công ty.
Chứng chỉ lưu ký: Là chứng chỉ do ngân hàng lưu ký phát hành, đại diện cho cổ phiếu của công ty nước ngoài được niêm yết trên thị trường chứng khoán nội địa.
Chứng khoán phái sinh: Là các công cụ tài chính mà giá trị của chúng phụ thuộc vào giá trị của một tài sản, bao gồm hợp đồng tương lai, hợp đồng quyền chọn, hợp đồng hoán đổi,...

Crypto là gì?

Crypto (cryptocurrency) là một dạng tiền mã hóa/tiền điện tử không phụ thuộc hay bị ảnh hưởng, kiểm soát bởi một bên trung gian như chính phủ, ngân hàng trung ương, tổ chức, cơ quan... Mọi giao dịch sẽ được lưu trữ công khai trên mạng lưới blockchain như một cuốn sổ ghi chép dữ liệu mua bán. Thông tin trong đó thường xuất hiện dưới dạng tổng quan và minh bạch nhất.

Một vài đồng coin nổi bật trên CoinGecko

Với Crypto, bạn có thể giao dịch, gửi nhận tiền mà không cần lo lắng về việc bị ai đó quản lý hoặc can thiệp. Đây cũng là lý do mà hàng ngàn loại tiền điện tử khác đã xuất hiện, dần trở nên phổ biến hơn bởi mỗi loại tài sản sẽ đi kèm với những tính năng và mục đích sử dụng riêng biệt. Từ đó, Crypto đã đem lại cho thế giới tài chính một diện mạo hoàn toàn mới với đa dạng thể loại.

Phân loại crypto

Bitcoin (BTC) và Altcoin

Bitcoin: Là loại tiền mã hóa lâu đời nhất, có giá trị nhất trong tất cả các loại coin. Là cái tên tiên phong trong lĩnh vực Crypto, ra đời năm 2009 bởi một cá nhân/tổ chức bí ẩn tên Satoshi Nakamoto.
Altcoin: Ngoại trừ Bitcoin thì tất cả các đồng tiền điện tử trong Crypto đều có tên gọi chung là Altcoin. Chúng đa dạng các loại như:
Altcoin nền tảng: Altcoin ra đời và có một chain (chuỗi) riêng biệt. Nổi tiếng nhất là Ethereum, Solana, Fantom, Avalanche,...
Stablecoin: Thiết kế dựa trên mô phỏng giá trị tiền pháp định như USD, Euro,... được bảo chứng với tỷ lệ 1:1. Tiêu biểu nhất là Tether (USDT), USD Coin (USDC),...
Token chứng khoán: Số hóa các loại tài sản ngoài đời thực như cổ phiếu, đất đai,...
Utility coin: Là đồng coin nhằm thanh toán các giao dịch trong một blockchain hoặc một dApp phù hợp. Ví dụ như sử dụng MASA để trả phí dịch vụ của Masa Network.

Coin và Token

Coin: Là tiền điện tử được phát triển trên một nền tảng blockchain độc lập, riêng biệt. Một blockchain chỉ có duy nhất một native coin. Ví dụ như ETH của Ethereum, SOL của Solana, AVAX của Avalanche,...
Token: Cũng được phát triển trên nền tảng Blockchain nhưng không có chain riêng. Ví dụ như các ERC20 token trên nền tảng Ethereum gồm UNI, CRV, APE,...

Sự khác biệt giữa Crypto và Chứng khoán?

	Đầu tư Crypto	Đầu tư Chứng khoán
Khả năng chịu đựng rủi ro	Ưu tiên mạo hiểm nhưng đổi lại lợi nhuận sẽ cao hơn. Vì giá crypto có thể tăng vọt x5 x10 so với số vốn ban đầu, giúp nhà đầu tư gia tăng lợi nhuận nhanh chóng.	Thông thường, cổ phiếu sẽ tăng tối đa chỉ từ 7 – 20% trong một phiên giao dịch, phụ thuộc vào giới hạn của sàn. Đây là một kênh đầu tư dài hạn nên anh em xác định sẽ gia tăng lợi nhuận chậm hơn và rủi ro ít hơn.
Quỹ thời gian cá nhân	Phải đầu tư thời gian vào nghiên cứu vì có rất nhiều token/trend mới mỗi ngày.	Không đòi hỏi phải full-time nghiên cứu mới có thể theo dõi thị trường.
Số vốn đầu tư ban đầu	Không yêu cầu mức tối thiểu hay tối đa. Tuy nhiên, một lệnh giao dịch trên sàn thường được set ở mức min 10 USD.	Tài sản được xác định bằng cổ phiếu với giá trị nhất định, không thể chia nhỏ nên yêu cầu vốn tối thiểu tùy theo mã.
Loại tài sản	Mua tài sản crypto nhưng phải mua số lượng lớn thì mới có thể gây ảnh hưởng lên dự án.	Nắm giữ cổ phiếu của công ty nào thì mặc định là đồng sở hữu công ty đó.
Biên độ, tần suất thị trường biến động giá	Diễn ra từng giờ, từng ngày, thậm chí từng phút với biên độ lớn tùy theo diễn biến thị trường. Có khi tài khoản chia vài lần chỉ sau một đêm nhưng đổi lại sẽ gia tăng lợi nhuận nhanh chóng hơn (High risk high return).	Vì có sự can thiệp của pháp luật nên thị trường chứng khoán có biên độ giá giao động ít hơn. Đây cũng là kênh đầu tư có độ bình ổn. Giá cổ phiếu trong ngày sẽ lên xuống khoảng 7-20%, tùy sàn giao dịch
Các hoạt động giao dịch	Bạn có thể thực hiện hoạt động mua bán mọi lúc mọi nơi, không bị kiểm soát bởi bất kỳ bên trung gian nào. Hơn nữa, thị trường crypto luôn vận hành, kể cả cuối tuần và những ngày lễ nên giao dịch không giới hạn. Linh hoạt chính là điểm cộng cực lớn	Nhà đầu tư chứng khoán bắt buộc phải thực hiện việc mua bán cổ phiếu thông qua sàn, nơi được cơ quan nhà nước quản lý chặt chẽ. Khung thời gian sàn ở Việt Nam sẽ hoạt động từ 9h (riêng hợp đồng tương lai sẽ bắt đầu mở từ 8h45), nghỉ trưa từ 11h30 đến 13h và đóng cửa lúc 15h cùng ngày. Tuy nhiên, bạn vẫn có thể đặt lệnh trước khi sàn chưa mở cửa.
Tính pháp lý	Việt Nam đang nằm giữa hai nhóm quyết định: Chấp nhận crypto là tài sản hợp pháp như Mỹ, Canada, Anh, Singapore, Nhật Bản, Hàn,... và cấm tiền điện tử điển hình như Trung Quốc. Hiện nay, nước ta có đưa ra lệnh cấm “Một phần” - Cấm sử dụng crypto làm phương thức thanh toán. Còn thực tế chưa cấm các cá nhân công dân Việt Nam nắm giữ và đầu tư vào lĩnh vực này. Có thể gọi đây là vùng xám khi khung pháp lý chưa được công bố rõ ràng.	Luật Chứng khoán năm 2019 số 54/2019/QH14 mới nhất ra đời góp phần tạo môi trường đầu tư minh bạch, bình đẳng, đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế hiện đại.

Người mới nên đầu tư Chứng khoán hay Crypto?

Những người mới đặt chân vào thị trường chắc hẳn sẽ hoang mang “Đâu mới là kênh đầu tư tối ưu nhất?”.

Tuy nhiên, để giải đáp được câu hỏi này, anh em cần xem xét các yếu tố xuất phát từ chính cá nhân như sức khỏe, thời gian, công việc hiện tại, số vốn sẵn sàng bỏ ra để đầu tư, khẩu vị rủi ro, phong cách đầu tư bền vững hay thích đánh du kích,...

Và cần tham khảo thêm về sự khác biệt giữa 2 loại hình đầu tư mình đã chia sẻ ở bên trên. Từ đó sẽ xác định được thị trường nào là phù hợp nhất. Chung quy lại, nếu bạn có khẩu vị rủi ro cao và đã nghiên cứu rõ về tiền điện tử thì có thể xem xét đầu tư vào Crypto với chiến lược quản lý rủi ro chi tiết.

Ngược lại, nếu bạn muốn một kênh đầu tư ổn định và ít biến động thì Chứng khoán có thể là lựa chọn tốt hơn, đặc biệt là đầu tư vào các công ty có uy tín và tài chính mạnh. Cũng có thể xem xét việc phân bổ hóa danh mục bằng cách đầu tư vào cả hai loại tài sản này để tận dụng những lợi ích, tận dụng triệt để tính thời vụ của từng loại.

Lời kết

Trên đây là những điểm khác nhau giữa 2 loại hình đầu tư Crypto và Chứng khoán. Hiểu rõ về bản chất của 2 khái niệm này phần nào giúp anh em phân bổ danh mục đầu tư hiệu quả hơn, tối ưu hóa lợi nhuận trong dài hạn mà vẫn bảo toàn vốn ban đầu khỏi những rủi ro tiềm ẩn.

Vậy là mình đã giải thích tường tận tất cả khái niệm liên quan tới Chứng khoán và Crypto, đồng thời làm sáng tỏ những điểm khác biệt giữa 2 loại hình đầu tư này. Nếu có bất cứ thắc mắc nào, anh em hãy chia sẻ bên dưới để cùng thảo luận với thành viên trong cộng đồng TradeCoinVN nhé!

Lưu ý: Nội dung bên trên không phải là lời khuyên đầu tư. Anh em chỉ nên tham khảo và tự mình tìm hiểu kỹ trước khi quyết định xuống tiền. Hãy là nhà đầu tư có trách nhiệm với tài sản của mình, chúc các bạn thành công!