Trí tuệ nhân tạo (gọi tắt: AI) là một lĩnh vực rất đáng chú ý trong 2 năm trở lại đây (2023, 2024) khi nó tác động đến nhiều lĩnh vực khác nhau. Tuy nhiên, nếu chỉ phát triển một cách đơn lẻ thì công nghệ này sẽ tồn đọng rất nhiều vấn đề và phần nào hạn chế sự đổi mới. Nhưng khi được kết hợp với crypto thì sự giao thoa này có thể "mở đường" cho một kỷ nguyên bùng nổ của AI x Crypto.

Trong bài viết ở dưới đây, hãy cùng TradeCoinVN tìm hiểu các vấn đề mà AI sẽ gặp phải và khám phá những lĩnh vực crypto tiềm năng có thể giúp tháo gỡ những rào cản trên con đường phát triển của công nghệ này nhé!

Tổng quan AI x Crypto

AI x Crypto là một lĩnh vực mà chúng ta sử dụng công nghệ blockchain để phi tập trung hoá AI. Từ đó, giảm bớt sức ảnh hưởng của các tập đoàn lớn đối với công nghệ tiềm năng này.

Thông qua việc phi tập trung hoá AI, chúng ta có thể ngăn cản sự thống trị của những "ông lớn", bao gồm: các tập đoàn, doanh nghiệp công nghệ, những công ty nắm giữ data người dùng, hoặc thậm chí là chính phủ của các quốc gia. Điều này sẽ giúp trao quyền kiểm soát công nghệ AI vào tay người dùng, cho phép bất kỳ ai cũng có thể biến ý tưởng của họ thành một ứng dụng AI để phục vụ cho nhu cầu, đời sống của con người.

Vấn đề của AI

AI viết tắt của Artificial Intelligence, là một công nghệ đã được các nhà khoa học phát minh ra từ rất lâu, nhưng mãi cho đến giai đoạn đầu năm 2023, những phiên bản thương mại dành cho người dùng mới được phổ biến. Nhờ vào đó, chúng ta có thể thấy được sức mạnh cực kỳ lớn của công nghệ này và vai trò của nó được nhiều chuyên gia dự đoán là rất quan trọng đối với đời sống của con người trong tương lai.

Mặc dù rất tiềm năng, tuy nhiên công nghệ này lại tồn tại một vấn đề rất lớn đó chính là quyền lực đang bị tập trung hoá. Nguyên nhân rất dễ thấy vì hiện nay, AI còn quá mới và điều kiện để có thể triển khai công nghệ này đòi hỏi nguồn vốn lớn, bộ máy tính có khả năng xử lý mạnh mẽ và đội ngũ chuyên môn cao.

Một ví dụ dễ thấy nhất là lĩnh vực MLOps (Machine Learning Operations) hầu như đang được kiểm soát hoàn toàn bởi các tổ chức lớn, từ việc thu thập dữ liệu cho đến đào tạo và triển khai các ứng dụng để phục vụ con người. Điều này gây ra sự "độc quyền" từ nhân lực cho tới tài nguyên, tạo ra rào cản đối với các doanh nghiệp nhỏ và startup trong việc tiếp cận công nghệ tiên tiến này.

Nhưng những rào cản kể trên có thể được gỡ bỏ khi kết hợp công nghệ AI với crypto, tạo thành một mảng mới được gọi là AI x Crypto, giúp phi tập trung hóa quyền lực và cho phép bất kỳ ai cũng có thể tiếp cận, xoá bỏ thế độc quyền mà các tập đoàn công nghệ đang có được như hiện nay.

Ngoài ra, việc phi tập trung hóa sẽ còn giải quyết thêm nhiều vấn đề khác còn tồn đọng, một số ví dụ như: tăng thêm tính minh bạch, giảm chi phí triển khai, giúp cho dữ liệu được đưa vào ứng dụng có giá trị sử dụng hơn,...

Đọc thêm: Top dự án Crypto x AI được Coinbase Ventures đề xuất 2024 - 2025

Với những lợi ích đó, sự kết hợp giữa AI x crypto đã nhận được sự đón nhận rất lớn đến từ cộng đồng, thậm chí nhiều người còn ví von việc “giao thoa” giữa 2 lĩnh vực này giống như vụ nổ BigBang năm xưa, giúp khai sinh ra một lĩnh vực mới mạnh mẽ và hữu ích trong giới công nghệ.

Những lĩnh vực AI x Crypto tiềm năng

Mặc dù sự kết hợp này chỉ mới trong giai đoạn sơ khai nhưng đã có một số lĩnh vực AI x Crypto nổi bật mà chúng ta có thể khám phá ở thời điểm hiện tại, ví dụ như:

Distributed MLOps

Trong lĩnh vực MLOps truyền thống như hiện nay, những tập đoàn công nghệ lớn đang nắm phần lớn tài nguyên để có thể "độc quyền" về nguồn lực và điều hành mọi thứ liên quan đến AI. Mặt khác, đối với một mạng lưới MLOps phi tập trung thì sẽ ứng dụng công nghệ blockchain và cơ chế token để khuyến khích sự tham gia của các nhân tài trên toàn thế giới.

Bên cạnh đó, trong hoạt động gắn nhãn dữ liệu (data labeling) và tinh chỉnh mô hình (model finetuning), một mạng lưới phi tập trung có thể mang tới sự công bằng và hiệu quả hơn. Những lợi ích này đạt được là nhờ vào cơ chế token khuyến khích, thúc đẩy sự đổi mới và nỗ lực giải quyết vấn đề của những người tham gia để có thể nhận lại phần thưởng xứng đáng.

Hiện tại, một số mạng lưới MLOps hoạt động theo cách phi tập trung như trên đang được phát triển. Ví dụ điển hình phải kể đến như CrunchDAO, một dự án có mô hình hoạt động tương tự như Kaggle - công ty con của Google cung cấp giải pháp dữ liệu được xử lý bởi cộng đồng các nhà khoa học trên toàn thế giới.

Distributed Hardware

Bên cạnh việc nguồn tài nguyên và nhân lực bị tập trung hoá vào các tập đoàn công nghệ khổng lồ thì năng lực tính toán của hệ thống xử lý cũng là một rào cản rất lớn đối với hầu hết các doanh nghiệp nhỏ và startup trong việc tiếp cận công nghệ AI.

Rào cản này phần lớn đến từ chi phí cực kỳ đắt đỏ của những con chip tiên tiến có đủ khả năng để xử lý các mô hình máy học lớn như A100s hay H100s của Nvidia. Trong khi đó, những công ty điện toán đám mây khổng lồ như Amazon Web Service (AWS) thì lại ký kết các thỏa thuận trực tiếp với Nvidia, điều này càng khiến cho việc tiếp cận cơ sở hạ tầng quan trọng để xây dựng AI của các công ty nhỏ trở nên bất khả thi.

Và đây chính là nơi để các dự án trong lĩnh vực Distributed Hardware như io.net thể hiện vai trò của nó. Lĩnh vực này sẽ cho phép bất kỳ ai cũng có thể tận dụng sức mạnh tính toán nhàn rỗi từ các trung tâm dữ liệu, máy đào crypto hay thậm chí là máy chơi game của họ để cung cấp vào một mạng lưới thiết bị phi tập trung chung. Từ đó, các doanh nghiệp hoặc dự án yêu cầu khả năng tính toán lớn có thể "thuê" lại nguồn tài nguyên trên mạng lưới phi tập trung đó cho sản phẩm của họ.

Đọc thêm: Onchain AI Agents là gì? Xu hướng tiềm năng trong thời đại AI x Crypto

Lợi ích mà mô hình này mang lại chính là tận dụng sức mạnh tính toán của các thiết bị nhàn rỗi để cung cấp cho những người có nhu cầu. Từ đó, giúp giảm bớt chi phí, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn, tăng tính linh hoạt và ngăn chặn vấn nạn tập trung hoá cho tất cả các loại hình doanh nghiệp trong lĩnh vực AI.

Distributed Provenance

Theo như chia sẻ của Balaji Srinivasan - một nhà đầu tư thiên thần (angel investor) nổi tiếng và là Cựu CTO của sàn giao dịch hàng đầu Hoa Kỳ Coinbase:

AI is digital abundance, crypto is digital scarcity

AI generates, crypto authenticates.

Tạm dịch: AI đại diện cho sự phong phú của kỹ thuật số trong khi crypto đại diện cho tính khan hiếm. AI đóng vai trò sáng tạo, còn crypto sẽ xác thực chúng.

Câu nói này muốn cho ta thấy rằng công nghệ AI có một sức sáng tạo cực kỳ lớn trong thế giới kỹ thuật số. Tuy nhiên, công nghệ này cũng phải đối mặt với những vấn đề liên quan đến khả năng xác thực dữ liệu như bản quyền, tính riêng tư hay giả mạo deepfake.

Trong đó, đặc biệt nhất là vấn đề vi phạm bản quyền data khi mà người dùng đang ngày càng quan tâm tới lợi ích có thể tạo ra từ dữ liệu cá nhân của họ và đây chính là nơi để các giải pháp Distributed Provenance xuất hiện.

Những giải pháp này sẽ tận dụng tính minh bạch của blockchain, công nghệ sổ cái phi tập trung để có thể theo dõi và xác minh dữ liệu trong suốt vòng đời của chúng kể từ lúc thu thập cho đến khi được triển khai trên các ứng dụng AI. Nhờ vào những giải pháp xác minh phi tập trung này, công nghệ AI vẫn sẽ có được một lớp dữ liệu đáng tin cậy, an toàn và có giá trị mà không cần phải phụ thuộc vào các đơn vị xác thực bên trung gian thứ 3 nào. Điều này sẽ cung cấp tính linh hoạt, sự minh bạch và an toàn khi các dự án muốn tiếp cận dữ liệu để cung cấp cho những mô hình máy học của họ.

Lời kết

Trên đây là một số góc nhìn về mảng AI x Crypto và 3 lĩnh vực quan trọng có thể giúp công nghệ Trí tuệ nhân tạo phát triển mạnh mẽ, hữu ích hơn nữa đối với nhu cầu của con người.

Mặc dù nhiều ý kiến cho rằng việc phi tập trung hoá AI là không cần thiết và công nghệ này vẫn luôn chứng minh được sức mạnh của nó. Tuy nhiên, sau khi đọc qua bài viết trên thì bạn có thể thấy rằng việc kết hợp AI x Crypto sẽ mang tới nhiều lợi ích hơn, mở khóa nhiều tiềm năng và xoá bỏ các rào cản ngăn chặn chúng ta tiếp cận với công nghệ của tương lai này.

Bạn đánh giá ra sao về quan điểm trên? Liệu rằng AI x Crypto có thực sự là cần thiết hay chỉ là "bánh vẽ" tận dụng độ hot của công nghệ Trí tuệ nhân tạo từ các nhà phát triển? Hãy cho mình biết ý kiến của bạn ở phần bình luận phía dưới để thảo luận cùng với anh em trong cộng đồng TradeCoinVN nhé!

Lưu ý: Nội dung bên trên không phải là lời khuyên đầu tư. Anh em chỉ nên tham khảo và tự mình tìm hiểu kỹ trước khi quyết định xuống tiền. Hãy là nhà đầu tư có trách nhiệm với tài sản của mình, chúc các bạn thành công!