Công nghệ blockchain trong những năm qua đã đem lại sự minh bạch và công khai trong ngành tài chính. Tuy nhiên, việc này lại tạo ra cơ hội cho việc khai thác chênh lệch giá khi mọi giao dịch đều có thể theo dõi được ở bất cứ đâu, với bất cứ ai. 

Để hạn chế vấn đề này, một số dự án DeFi đề xuất về quyền riêng tư nhằm hạn chế công khai các giao dịch nhưng lại gặp khó khăn về bài toán lập trình.

Aleo là dự án giải quyết cả hai khúc mắc trên. Privacy blockchain này đã cho thấy được tiềm lực khi huy động thành công 298 triệu USD từ các VCs tier-1 trên thị trường. Vậy Aleo có những đặc điểm nào đáng chú ý? Hãy cùng TradeCoinVN tìm hiểu qua bài viết sau nhé! 

Aleo là gì?

Aleo là một blockchain layer 1 (L1) sử dụng công nghệ zero-knowledge (ZK) phát triển mạng lưới điện toán đám mây tập trung vào đặc tính privacy. L1 này kết hợp công nghệ ZK cùng với các smart-contract có thể lập trình, xây dựng hệ thống bảo mật vững chắc để duy trì sự an toàn cho các giao dịch trên mạng lưới. 

Brennen Schlueter (CMO Aleo) đã từng phát biểu: “Aleo không chỉ đem lại các giải pháp cho vấn đề bảo mật dữ liệu người dùng trên Web3 mà còn ở mọi khía cạnh của Internet về quyền riêng tư.”

Để hiểu rõ hơn về mục tiêu của Aleo, ta có thể lấy ví dụ về Zcash và Ethereum như sau.

Zcash được biết đến với khả năng cung cấp cho người dùng quyền riêng tư. Người nhận, người gửi và giao dịch setup ở chế độ private. Tuy vậy, khả năng lập trình của blockchain này rất hạn chế, không thể hỗ trợ developers trong việc mở rộng.

Ethereum thì sở hữu khả năng lập trình mạnh mẽ, thế nhưng quyền riêng tư trên Ethereum vẫn còn hạn chế khi mọi giao dịch hay ví cá nhân đều có thể dễ dàng được tìm thấy thông qua vài thao tác on-chain. Đó là lý do tại sao Aleo lại mang theo sứ mệnh giúp dữ liệu người dùng không thể bị khai thác nhưng vẫn có khả năng lập trình mạnh mẽ để mở rộng hệ sinh thái.

Aleo giải quyết những thách thức nào của Internet?

• Xác minh danh tính an toàn: Các giải pháp nhận dạng kỹ thuật số hiện này vẫn chưa thể đáp ứng đủ về bảo mật thông tin của người dùng ở cả Web2 và Web3. Aleo mang tới giải pháp xác nhận danh tính cá nhân từ độ tuổi đến quốc gia một cách chi tiết mà không làm rò rỉ thông tin người dùng cũng như không phụ thuộc vào máy chủ tập trung
• Thanh toán có thể mở rộng: Stablecoin đang ngày càng phổ biến và đã được ứng dụng ở nhiều khía cạnh khác nhau. Tuy nhiên, muốn trở thành một phần quan trong hệ thống thanh toán thế giới thì trước hết các giao dịch stablecoin cần phải được bảo vệ riêng tư. Với cơ sở hạ tầng smart-contract phát triển mạnh mẽ của mình, Aleo là ứng viên sáng giá cho việc này nhưng vẫn tuân thủ pháp lý
• Tạo sự riêng tư cho GameFi: Với vài thao tác on-chain, chúng ta có thể dễ dàng track ra được thông tin của những top player của một GameFi. Nếu vậy thì rủi ro trên không gian blockchain cho những top player đó vẫn có và Aleo có thể giải quyết việc này với thế mạnh về privacy

Điểm khác biệt của Aleo so với zero-knowledge proof blockchain khác

Để thấy rõ sự khác biệt của Aleo, mình sẽ so sánh với một blockchain tiêu biểu khác là Mina Protocol khi cả 2 đều hướng đến việc sử dụng công nghệ Zero-knowledge Proof (ZKP) nhằm tăng cường quyền riêng tư cho các ứng dụng.

• Quyền riêng tư theo mặc định: 
  • Mọi giao dịch trên Aleo đều được đảm bảo độ bảo mật cao giúp người dùng có thể thoải mái tự do hoạt động
  • Còn Mina Protocol sẽ yêu cầu người dùng thực hiện bổ sung vài bước thao tác rườm rà nhằm bảo mật giao dịch
• Hệ sinh thái nhà phát triển:
  • Với ngôn ngữ lập trình Leo riêng biệt, Aleo tạo điều kiện thuận lợi cho các nhà phát triển xây dựng ứng dụng riêng tư trên hệ sinh thái của mình
  • Mina Protocol dù sở hữu hệ sinh thái mạnh mẽ nhưng lại không có ngôn ngữ lập trình riêng khiến cho blockchain này không thể tối ưu các điểm mạnh vốn có
• Đặt người dùng làm trọng tâm:
  • Aleo hướng đến việc hỗ trợ bảo mật hoàn toàn quyền riêng tư trong tất cả phạm vi người dùng hoạt động trên blockchain của mình
  • Ngược lại, Mina hướng đến sự bảo mật trong các giao dịch và một số hoạt động ít quan trọng diễn ra trên blockchain
• Cộng đồng nhiệt huyết:
  • Aleo tạo ra môi trường phát triển thử nghiệm cùng mã nguồn mở, tạo ra sự thân thiện thu hút cả nhà phát triển lẫn người dùng đến với hệ sinh thái
  • Mina cũng sở hữu cộng đồng mạnh mẽ nhưng họ lại tập trung nhiều hơn về các vấn đề phát triển kỹ thuật blockchain, điều này gây trở ngại với những người dùng mới

Các thành phần chính của Aleo blockchain

zkCloud

zkCloud là môi trường điện toán đám mây off-chain (off-chain & trustless computing environment) cho phép thực thi các hoạt động theo cách an toàn, riêng tư, nhanh chóng và không giới hạn thời gian.

Thông thường, mọi hoạt động on-chain đều được thực thi thông qua các máy chủ ảo (VM) do các node điều hành. Điều này có nghĩa mọi hoạt động đều phải được các node đồng ý, từ đó làm giảm tốc độ vận hành cũng như tăng chi phí cho người dùng cuối (front-end user). 

Với zkCloud, Aleo có thể kích hoạt khả năng lập trình với quyền riêng tư hoàn toàn. Mọi hoạt động sẽ được ghi nhận độc lập, không cần duy trì trạng thái (state) trên blockchain, hay ta hiểu đơn giản là vận hành off-chain. Bên cạnh đó, zkCloud cũng giúp Aleo gia tăng thông lượng giao dịch cao hơn so với các mô hình VM on-chain.

Ngôn ngữ lập trình Leo

Leo là ngôn ngữ lập trình được đội ngũ dự án phát triển từ những ngôn ngữ phổ biến như JavaScript, Scala và Rust nhưng được tinh chỉnh đơn giản hơn. Leo có thể triển khai các dòng code cấp cao theo một cách logic nhưng vẫn dễ hiểu trong hệ thống zero-knowledge.

Aleo Studio

Để hướng đến một chặng đường dài hơi trong lĩnh vực blockchain, dự án đã cho ra mắt Aleo Studio, mô hình IDE (môi trường phát triển tích hợp) đầu tiên trong ngành để tạo ra các ứng dụng zero-knowledge. Đối với developers, Aleo Studio giúp họ tối ưu quy trình triển khai, qua đó thúc đẩy sự phát triển của các ứng dụng bằng ngôn ngữ Leo với công nghệ zero-knowledge.

Aleo Package Manager

Với mỗi một quy trình công việc sau khi được thực hiện, Aleo sẽ đơn giản hóa và đóng gói chúng thông qua trình quản lý Aleo Package Manager. Trình quản lý này bao gồm các tính năng tương tác, tổ chức, phân chia công việc để các developers dễ dàng vận hành với đồng nghiệp hay bạn bè của họ trên ứng dụng riêng tư.

snarkOS

snark OS là hệ điều hành phi tập trung, nơi mà các ứng dụng của Aleo khởi chạy trên đó. Đây được coi như trục xương sống của Aleo, đảm nhiệm quá trình vận hành và cho phép các ứng dụng xác minh, lưu trữ trạng thái (state) trên chuỗi một cách công khai. Ngoài ra, snarkOS còn xử lý các hoạt động peer-2-peer và giao tiếp giữa các node, xác minh giao dịch nhằm đạt được sự đồng thuận.

snarkVM

Một máy chủ ảo zero-knowledge hỗ trợ nền tảng tập trung vào quyền riêng tư, cũng như khởi tạo và thực thi các smart contract.

AleoBFT

Cơ chế đồng thuận hybrid BFT đem lại khả năng mở rộng nhưng vẫn duy trì sự an toàn cũng như thân thiện với các nhà phát triển trên Aleo.

AleoSDK

Bộ công cụ chính cho phép các nhà phát triển khởi tạo giao thức và dApp Zero-knowledge bằng nhiều ngôn ngữ lập trình khác nhau như Python, WASM,…Bên cạnh đó, AleoSDK còn có các thư viện TypeScript & JavaScript cung cấp các chức năng quản lý tài khoản Aleo, triển khai Web, vận hành Aleo credits,…

Đội ngũ phát triển

• Alex Pruden (CEO): Ông từng có khoảng thời gian gần 10 năm phục vụ trong quân đội Hoa Kỳ ở Special Forces. Từ năm 2017, ông gia nhập lĩnh vực blockchain với vai trò Researcher và sau đó đầu quân cho Coinbase trước khi đảm nhiệm vị trí Đối tác cấp cao tại quỹ đầu tư a16z và Tioga Capital. Năm 2020, ông tham gia Aleo với vai trò CSO trước khi đảm nhiệm vị trí CEO như hiện tại.
• Howard Wu (Co Founder): Ông là Co Founder & CEO của Provable, công ty chuyên tập trung vào việc phát triển công nghệ zero-knowledge, gồm cả Zexe và DIZK. Đây đều là những công nghệ đã được Ethereum và Zcash áp dụng. Trước đó Wu cũng từng là kỹ sư máy tính, điện toán đám mây, bảo mật,...tại các Big Tech hàng đầu như Google, Meta (Facebook),...
• Collin Chin (Co Founder): Chin đang là Co Founder & COO của Provable, ông cũng có hơn 7 năm tham gia lĩnh vực blockchain với nhiều vai trò khác nhau.
• Raymond Chu (Co Founder): Ông có hơn 10 năm trong lĩnh vực công nghệ máy tính và hơn 7 năm trong lĩnh vực blockchain ở nhiều tập đoàn lớn như IBM, Amazon, Argus, Berkeley,…
• Bradley Feingerts (CFO & Advisor): Bradley có hơn 10 năm kinh nghiệm về đầu tư tài chính khi đảm nhiệm các vị trí cấp cao ở những tổ chức đầu tư lớn như BlackStone, Elliot Management, Citadel,...

Nhà đầu tư và đối tác

Nhà đầu tư

• Vòng Series A (20/04/2021): huy động thành công 28 triệu USD do a16z dẫn đầu với các VCs nổi bật như Coinbase Ventures, Polychain Capital, Galaxy,...
• Vòng Series B (07/02/2022): huy động thành công 270 triệu USD do SoftBank & Kora Management dẫn đầu với những VCs khác như a16z, Tiger Global Management, Samsung,...

Đối tác

Dự án vừa thông báo niêm yết native token trong tháng 09/2024 cùng các hoạt động thiết lập đối tác với sàn CEX lớn như Coinbase, MEXC, Gate,...

Bên cạnh đó, Aleo cũng thường xuyên tổ chức các hội nghị nghiên cứu blockchain với các đối tác lớn. Gần đây nhất là hội nghị The Science of Blockchain được tổ chức tại thành phố New York. Aleo là co-host cùng với Polygon và Aztec Network.

Aleo Tokenomics

Token Key Metrics

• Tên Token: Aleo
• Ticker: ALEO
• Blockchain: Aleo
• CA: Updating…
• Tổng cung: Updating…
• Cung lưu hành (19/09/2024): updating…
• Giá Token (19/09/2024): 3.86 USD
• Market Cap (19/09/2024):  33,213,858 USD
• TGE: 18/09/2024

Token Use Case

• Phí: token ALEO được sử dụng để chi trả cho phí giao dịch trên mạng lưới
• Grant Access: chủ sở hữu token ALEO sẽ được truy cập vào mạng lưới riêng tư cũng như tài nguyên trên hệ sinh thái Aleo
• Incentives: những người dùng có đóng góp phát triển cho mạng lưới sẽ nhận lại phần thưởng token ALEO tương xứng
• Staking: người dùng có thể staked token ALEO để tham gia bảo mật mạng lưới cùng các validators, sau đó nhận lại phần thưởng dựa trên tỷ lệ đóng góp
• DAO: những người dùng nắm giữ token ALEO sẽ được tham gia vào mô hình quản trị của toàn hệ sinh thái Aleo

Token Allocation

• Early Backers: 34%
• Grants & Education: 25%
• Employees & Project Contributors: 17%
• Aleo Network Foundation & Provable: 16% 
• Strategic Partners: 8%

Tổng cung ban đầu của ALEO sẽ là 1.5 tỷ token và tăng lên 2.6 tỷ token trong vòng 10 năm. Kế tiếp sẽ tăng gấp đôi trong 11 năm sau khi Coinbase trả thưởng (Grant) cho những provers/validators.

Token Release Schedule

Tỷ lệ lạm phát sẽ giảm dần từ mức 13.5% trong năm đầu xuống 1.6% trong năm thứ 10. Sau đó, tỷ lệ này sẽ tiếp tục giảm cho đến khi về mức 0% ở các năm tiếp theo.

Cách mua và nắm giữ token ALEO

Hiện tại, token ALEO đã được niêm yết trên các sàn CEX nên bạn có thể dễ dàng mua chúng tại Coinbase, BingX, MEXC,... sau đó lưu trữ tại các ví non-custody như Leo Wallet (do Aleo Team phát hành), Avail, Puzzle Wallet, FoxWallet.

Bên cạnh đó, bạn cũng có thể tham gia khai thác để nhận phần thưởng 1 tỷ token ALEO bằng cách mining (đào).

• Năm 1 đến Năm 3: mỗi block khai thác thành công sẽ nhận thưởng 100 token ALEO.
• Năm 4 đến Năm 6: mỗi block khai thác thành công sẽ nhận thưởng 50 token ALEO.
• Năm 7 đến Năm 9: mỗi block khai thác thành công sẽ nhận thưởng 25 token ALEO.
• Năm thứ 10 trở đi: mỗi block khai thác thành công sẽ nhận thưởng 12.5 token ALEO.

Hướng dẫn add mạng Aleo

Hiện tại, Aleo chỉ mới hỗ trợ add mạng trên nền tảng ví chính của dự án là Leo Wallet. Bạn làm theo các hướng dẫn cài đặt sau nhé.

• B1: Truy cập https://www.leo.app/ và bấm vào nút Download

• Bước 2: Tại trang Download bạn chọn mục Google Extension

• Bước 3: Tại giao diện Google Store của Leo Wallet, bấm tiếp Download, popup thông báo hiện ra thì bạn chọn Add Extension

• Bước 4: Sau khi cài đặt xong Extension, tiến hành bấm Create A New Wallet để tạo ví

• Bước 5: Sau đó giao diện ví sẽ hiện ra cụm từ Seed Phrases, bạn lưu lại và tiếp tục điền cụm từ này để vượt qua bài test. Kế tiếp là đặt mật khẩu cho ví

• Bước 6: Sau đó, bạn có thể chọn Transaction Type Popular để dễ dàng sử dụng, bấm Continue thêm lần nữa là hoàn tất bước cài đặt. Giờ đây, bạn đã có thể sử dụng các dApp trên Aleo

Roadmap

Dự án chưa công bố Roadmap mới. Mặc dù lộ trình dự kiến ra mắt Mainnet là tháng 07/2023 nhưng đến tháng 09/2024 dự án mới thực sự triển khai.

Các dự án nổi bật trong hệ sinh thái Aleo

Có thể thấy, DeFi là một trong những lĩnh vực quan trọng đầu tiên mà Aleo hướng đến. Tiếp đến là các nền tảng ví nhằm phục vụ đa dạng các nhu cầu tiếp cận của người dùng với hệ sinh thái. Bên cạnh đó, Aleo cũng đang ở giai đoạn đầu thu hút thêm các dự án nên việc có mặt của nhiều công ty cơ sở hạ tầng blockchain cũng là điều dễ hiểu.

AlphaSwap

Tính đến tháng 09/2024, AlphaSwap được xem là sàn DEX nổi bật nhất hiện tại của hệ sinh thái Aleo. Dự án xây dựng với tiêu chí tập trung vào quyền riêng tư, trải nghiệm mượt, độ bảo mật cao nhưng vẫn duy trì chi phí thấp. AlphaSwap sử dụng mô hình AMM tương tự như Uniswap và được kỳ vọng sẽ tạo nên tiếng vang trong không gian DeFi thời gian tới. 

Leo Wallet

Leo Wallet là nền tảng ví phi tập trung do chính đội ngũ Aleo kết hợp cùng Demox Labs phát triển. Theo thống kê tháng 02/2024, Leo Wallet đã sở hữu 200k người dùng. Leo Wallet cũng được xem như chìa khóa truy cập vào toàn bộ ứng dụng trên Aleo blockchain.

Puzzle Wallet

Puzzle Wallet là nền tảng ví tập trung vào quyền riêng tư trong không gian GameFi của Aleo. Dự án kết hợp cùng tính năng Aleo Account Abstraction giúp tối ưu các giao dịch của người dùng, nâng cao độ bảo mật mà vẫn đảm bảo tốc độ xử lý nhanh.

Nhận định cá nhân

Aleo có định hướng phát triển rất độc đáo khi triển khai thành một blockchain nâng cấp bao gồm cả những ưu thế của Ethereum và Zcash. Điều này hoàn toàn có cơ sở khi đội ngũ phát triển của Aleo là những thành viên dày dạn kinh nghiệm về công nghệ zero-knowledge.

Tuy nhiên, vào thời điểm niêm yết native token vừa qua, hiệu ứng của Aleo có vẻ không được chú ý lắm mặc dù số tiền huy động của dự án thuộc hàng “khủng” trên thị trường. 

Ở mùa bullrun 2024-2025 này, không chỉ riêng Aleo mà một số nền tảng “khủng” khác như LayerZero hay ZKsync cũng có performance khá kém. Lý do đến từ làn sóng memecoin đang chiếm trọn spotlight, được ủng hộ nhiều hơn nhờ vào cách tiếp cận đơn giản. 

Dù vậy, blockchain được sinh ra là để giải quyết các thách thức công nghệ của thế giới. Thế nên, khi mà các ứng dụng của những Aleo hay ZKsync bắt đầu được áp dụng rộng rãi thì việc tăng trưởng là điều sớm muộn.

Với định hướng kết hợp ưu điểm các dự án được xem là cổ thụ trong ngành, bạn đánh giá thế nào về khả năng thực tiễn của Aleo? Liệu dự án sẽ tạo được tiếng vang như Mina Protocol, một cái tên zero-knowledge khác đã từng làm được trong những năm 2020-2021? Hãy để lại bình luận xuống dưới để trao đổi với các thành viên trong cộng đồng TradeCoinVN nhé.

Lưu ý: bài viết trên chỉ mang tính chất tham khảo và không phải là lời khuyên đầu tư dưới bất cứ hình thức nào. Hãy thực hiện việc DYOR và có trách nhiệm với kế hoạch đầu tư của mình!